آیا نابودی یک شهر باستانی خاورمیانه توسط صخره فضایی، همان داستان شهر سدوم است؟
ساکنان یکی از شهر‌های باستانی خاورمیانه که امروزه به آن «تل الحمام» می‌گویند، یک روز در حدود 3600 سال پیش مشغول کار‌های روزانه خود بودند، آن‌ها هیچ تصوری نداشتند که یک صخره یخی با سرعت 61000 کیلومتر بر ساعت به سمت آن‌ها در حال حرکت است!
صخره وارد جو شد و به صورت یک گلوله آتشین عظیم 4 کیلومتر بالاتر از سطح زمین منفجر شد. این انفجار حدود 1000 برابر قوی‌تر از بمب اتمی هیروشیما بود. ساکنان شهر که شوکه شده بودند و به آن خیره شده بودند فوراً کور شدند. دمای هوا به سرعت 2000 درجه سانتیگراد بالا رفت. لباس و چوب بلافاصله آتش گرفت. شمشیر، نیزه، خشت و سفال شروع به ذوب شدن کرد. تقریباً بلافاصله، کل شهر در آتش سوخت.
چند ثانیه بعد، یک موج شوک عظیم به شهر وارد شد. با سرعت 1200 کیلومتر در ساعت، قدرتمندتر از بدترین گردبادی بود که تاکنون ثبت شده است. باد‌های مهلک شهر را درنوردیده و هر ساختمان را ویران کردند. آن‌ها 12 متر از بالای کاخ 4 طبقه را جدا کردند و بقایای مخلوط شده را در دره بعدی منفجر کردند. هیچ یک از 8000 نفر یا حیوانات داخل شهر زنده نماند – بدن آن‌ها از هم پاشیده شد و استخوان‌های آن‌ها به قطعات کوچک تبدیل شد.
حدود یک دقیقه بعد، در 22 کیلومتری غرب تل الحمام، باد‌های ناشی از انفجار به شهر انجیلی انجیلی اریحا برخورد کرد. دیوار‌های اریحا فرو ریخت و شهر به آتش کشیده شد.
همه این‌ها شبیه دقایق اوج فیلم ژانر فاجعه هالیوودی است. اما از کجا می‌دانیم که همه این‌ها در واقع هزاران سال پیش در نزدیکی دریای مرده (بحر المیت) در اردن اتفاق افتاده است؟
این شهر که اکنون تل الحمام نامیده می‌شود، در حدود 7 مایلی شمال شرقی دریای مرده در اردن کنونی واقع شده.
برای دستیابی به پاسخ‌ها نزدیک به 15 سال حفاری‌های دشوار توسط صد‌ها نفر باید انجام می‌شد. تحقیق همچنین شامل تجزیه و تحلیل دقیق مواد حاصل از حفاری‌ها، توسط بیش از بیست نفر از دانشمندان در 10 ایالت آمریکا، کانادا و جمهوری چک بود.
گروه پژوهشی سرانجام شواهد را اخیراً در مجله Scientific Reports منتشر کرد. 21 نویسنده این مقاله شامل باستان‌شناسان، زمین‌شناسان، ژئوشیمیست‌ها، ژئومورفولوژیست‌ها، کانی‌شناسان، دیرینه‌شناسان، رسوب‌شناسان، کارشناسان تاثیر کیهانی و پزشکان بودند.
طوفان آتش در سراسر شهر
سال‌ها پیش، هنگامی که باستان‌شناسان به کاوش‌های شهر ویران شده پرداختند، توانستند لایه‌ای تیره، به ضخامت 1.5 متر از ذغال، خاکستر، آجر‌های گلی ذوب شده و سفال‌های ذوب شده را مشاهده کنند. واضح بود که طوفان شدیدی آتشینی این شهر را مدت‌ها پیش ویران کرده بود. این نوار تاریک لایه تخریب destruction layer نامیده شد.
هیچ کس دقیقاً مطمئن نبود که چه اتفاقی افتاده است، اما این لایه ناشی از آتشفشان، زلزله یا جنگ نبود. هیچ یک از آن‌ها قادر به ذوب فلز، آجر و سفال نیستند.
گروه پژوهشی برای فهمیدن اینکه چه چیزی می‌تواند، از ماشین حساب برخورد آنلاین برای مدل‌سازی سناریو‌هایی استفاده کرد که با شواهد مطابقت داشته باشد. این ماشین حساب که توسط متخصصان برخورد یا ضربه ساخته شده، به محققان اجازه می‌دهد تا بر اساس رویداد‌های شناخته شده قبلی برخوردها و انفجار‌های هسته‌ای، بسیاری از جزئیات یک رویداد برخورد کیهانی را تخمین بزنند.
به نظر می‌رسد مقصر در تل الحمام یک سیارک کوچک شبیه به همانی بود که در سال 1908 حدود 80 میلیون درخت را در تونگوسکا در روسیه سرنگون کرد. این یک نسخه بسیار کوچکتر از سنگ غول پیکر چندمایلی بود که 65 میلیون پیش دایناسور‌ها را به انقراض کشاند.
پژوهشگران مقصر احتمالی را پیدا کرده بودند، اما پس از آن باید آنچه در آن روز در تل الحمام رخ داده بود را ثابت می‌کردند!
پیدا کردن “الماس” در خاک
تحقیقات ما مجموعه گسترده‌ای از شواهد را نشان داد.
در محل، دانه‌های ماسه‌ای شکسته به نام کوارتز شوکه شده وجود داشت که تنها با فشار (5 گیگاپاسکال تشکیل می‌شوند-تصور کنید که شش تانک نظامی 68 تنی آبرامز روی انگشت شست شما چیده شوند!
لایه تخریب همچنین حاوی دیامونوئید‌ها یا شبه جواهرات کوچکی بود که همانطور که از نامش مشخص است، به سختی الماس هستند. هر کدام از انهاکوچکتر از ویروس آنفولانزا بودند. به نظر می‌رسد که چوب و گیاهان منطقه بلافاصله با فشار و دمای زیاد گلوله آتشین به این ماده شبیه الماس تبدیل شده‌اند.
آزمایشات انجام شده با کوره‌های آزمایشگاهی نشان داد که سفال‌های حباب‌دار و خشت در تل الحمام در دمای بالای 1500 درجه سانتیگراد مایع شده است. این دما آنقدر زیاد استکه می‌تواند خودرو را در عرض چند دقیقه ذوب کند.
لایه تخریب همچنین حاوی گلوله‌های کوچکی از مواد ذوب شده کوچکتر از ذرات گرد و غبار موجود در هوا است. آن‌ها گویچه spherule نامیده می‌شوند و از آهن بخارشده و ماسه ساخته شده‌اند که در دمای 1590 درجه سانتی گراد ذوب شده‌اند.
علاوه بر این، سطوح سفال و ذوب شیشه با دانه‌های فلزی ذوب شده ریز، از جمله ایریدیوم با نقطه ذوب 2،466 درجه سانتیگراد، پلاتین با نقطه ذوب 1768 درجه و سیلیکات زیرکونیوم با نقطه ذوب 1540 درجه پوشیده شده بود.
همه این شواهد نشان می‌دهد که درجه حرارت در شهر بیشتر از دمای آتشفشان‌ها، جنگ و آتش سوزی‌های معمولی شهر است. تنها فرایند طبیعی باقی مانده تصادم کیهانی است.
شواهد مشابهی در مکان‌های برخورد قبلا شناخته شده مانند تونگوسکا و دهانه چیکشلوب Chicxulub وجود دارد که توسط سیارک ایجاد شده و باعث انقراض دایناسور‌ها شده است.
یک معمای باقی مانده این است که چرا شهر و بیش از 100 شهرک مسکونی دیگر برای چندین قرن پس از این ویرانی متروکه شدند. ممکن است سطح بالایی از رسوب نمک، باعث شده باشد کاشت محصولات غیرممکن شود. ما هنوز مطمئن نیستیم، اما تصور می‌شود این انفجار ممکن است سطح سمی از آب نمک دریای مرده را در دره بخار کرده یا پاشیده باشد. بدون محصولات، هیچ کس نمی‌توانست تا 600 سال در منطقه زندگی کند، تا زمانی که بارندگی کم شرایط بیابانی محلی، نمک را از مزارع خارج کرد.
آیا شاهد عینی از این انفجار بازمانده بود؟
این احتمال وجود دارد که توصیف شفاهی تخریب شهر برای نسل‌ها انجام شده باشد تا اینکه به عنوان داستان سدوم ثبت شد. کتاب مقدس انجیل ویرانی یک شهر در نزدیکی دریای مرده را توصیف می‌کند – «سنگ و آتش از آسمان فرود آمد»، وسعتی بیش از یک شهر ویران شد، دود غلیظی از آتش بلند شد و ساکنان شهر کشته شدند.
در این صورت، تخریب تل الحمام ممکن است دومین حادثه قدیمی تخریب محل سکونت انسان در اثر برخورد کیهانی باشد، اولی روستای ابوهریرا در سوریه در حدود 12800 سال پیش است.
نکته مهم این است که ممکن است این اولین گزارش مکتوب از چنین رویداد فاجعه باری باشد.
نکته ترسناک این است که تقریباً آخرین بار نیست که یک شهر انسانی به این سرنوشت دچار می‌شود.
انفجار‌های هوایی در اندازه تونگوسکا، مانند آنچه در تل الحمام رخ داد، می‌تواند کل شهر‌ها و مناطق را ویران کنند.
تا سپتامبر 2021،بیش از 26000 سیارک نزدیک زمین و صد دنباله دار کوتاه مدت نزدیک زمین شناسایی شده. پس احتمال اینکه یکی زمین برخورد کند، زیاد است.
میلیون‌ها عدد دیگر هنوز کشف نشده‌اند و ممکن است برخی از آن‌ها در حال حاضر به سمت زمین حرکت کنند.
مگر اینکه تلسکوپ‌های مدارگرد یا زمینی این اجسام سرکش را تشخیص دهند، ممکن است جهان هیچ گونه هشداری دریافت نکند، درست مانند مردم تل الحمام.