فیلم جدایی نادر از سیمین – نقد، بررسی و خلاصه داستان – A Separation 2011
نویسنده و کارگردان: اصغر فرهادی بازیگران: پیمان معادی (نادر)، لیلا حاتمی (سیمین) ساره بیات (راضیه)، شهاب حسینی (حجت)، سارینا فرهادی (ترمه)، مریلا زارعی (خانم قهاری) علی اصغر شهبازی (پدر نادر). ۱۲۳ دقیقه. درجه نمایشی:13 PG –
قصهٔ فیلم در ایران امروز میگذرد، نادر (پیمان معادی) و سیمین (لیلا حاتمی) زن وشوهری هستند که به طبقهٔ متوسط جامعه شان تعلق دارند. این زن و شوهر دختر ده ساله‌ای دارند به اسم ترمه (سارینا فرهادی، دختر اصغر فرهادی)، سیمین و نادر به صورت اصولی موافقت کرده‌اند که به خارج بروند زیرا امیدوارند که دخترشان در یک کشور خارجی از امکانات تحصیلی مناسب تری برخوردار شود. سیمین آماده است که همین حالا عازم خارج بشوند، اما نادر نمیخواهد به این زودی ایران را ترک کند. پدر نادر که مبتلا به آلزایمر و زوال عقل است نزد پسرش زندگی می‌کند. نادر نمیخواهد در چنین شرایطی پدرش را ترک کند. اختلاف میان نادر و سیمین بالا می‌گیرد سیمین درخواست طلاق می‌کند و خواهان این میشود که سرپرستی دخترشان به او داده شود. نادر گرچه همسرش را دوست دارد اما با طلاق موافقت می‌کند ولی حاضر به دادن حق سرپرستی دخترش نمی‌شود.
قاضی با درخواست طلاق مخالفت می‌کند. سیمین از نادر جدا میشود و برای زندگی نزد پدر و مادر خودش می‌رود. نادر برای مراقبت از پدرش یک پرستار زن استخدام می‌کند. این زن که راضیه (ساره بیات) نام دارد و سی و چند ساله است برای مراقبت از یک مرد دارای محظورات اخلاقی است اما به دلیل گرفتاری مالی مجبور به انجام این کار است. حجت (شهاب حسینی)، شوهر عصبانی راضیه، خبر ندارد که همسرش از یک پیرمرد نگهداری می‌کند. در ادامهٔ داستان، یک روز که نادر از سر کار به خانه برمی‌گردد می‌بیند که پدرش به تخت بسته شده و راضیه و دختر راضیه در خانه نیستند. نادر بعد راضیه را متهم به سهل انگاری می‌کند. سپس یک درگیری مختصر بین آنها رخ می‌دهد. این درگیری منجر به سقط جنین راضیه میشود، حجت از نادر شکایت می‌کند و او را متهم به قتل می‌کند و ….
کلودیا پوئیک، منتقد سینمایی روزنامهٔ یو اس ای تودی معتقد است که جدایی یک فیلم ظریف، جهان‌شمول و در عین حال عمیقا صمیمی است: یک درام خانوادگی بی نظیر که قدرت پیچیدهٔ یک فیلم هیجان انگیز درجه یک را در خود دارد. این منتقد آمریکایی معتقد است که طرح داستانی فیلم به طرز درخشانی چیده شده به طوری که هر لحظه که میگذرد تنگناهای اخلاقی تازه‌ای را رو می‌کند و تحولات روحی تازه‌ای را برملا می‌سازد و همهٔ اینها هم نهایتا به شکل هنرمندانه‌ای به تار و پود فیلم گره می‌خورد تا آن را جذاب تر و پرهیجان‌تر کند.
راجر ایبرت ضمن دادن چهار ستاره از چهار ستاره به فیلم جدایی نوشته است که ((جدایی پرترهٔ مفیدی از ایران امروز ارایه می‌کند زیرا برخی حرافی‌های سیاسی داغ در آمریکا ایرانی‌ها را همچون یک ملت باغی به تصویر کشیده؛ ملتی که گویا می‌خواهد یک جنگ اتمی را آغاز کند. من میترسم که بسیاری از آمریکایی‌ها هم ایرانیان را مشتی خرمداران شترسوار تصور کنند اما این فیلم ایرانی خلاف همهٔ اینها را نشان می‌دهد.))
جیمز براردینلی هم در نقد خود بر فیلم جدایی نوشته است: ((جدایی برای اینکه به حد جوشش دراماتیک خود برسد به مدت زمان نسبتا زیادی نیاز دارد این زمینه چینی وقت‌گیر ضروری است تا کاراکترها و شرایط زندگی آنها قبل از اینکه فیلم وارد مرحلهٔ دوم‌اش شود کاملا شناخته شوند. یک وجه کلیدی در قصهٔ اصغر فرهادی شخصیت پردازی تمام عیار هر پنج شخصیت اصلی فیلم- نادر، سیمین راضیه، ترمه و حجت است. هر کدام از این شخصیت‌های بزرگسال با دروغی برای گفتن دارد یا حقیقتی را پنهان می‌کند، و ترمه در این میان گیر کرده و قربانی اصلی ماجراست… جدایی از این حیث داستان یک بلوغ هم هست، هر چند که فیلم از نگاه ترمه بیان نشده است.))
دبورا یانگ، منتقد معروف آمریکایی، هم درباره جدایی نوشته است: ((یک درام به شدت گیرای ایرانی… اصغر فرهادی با فیلم خود ثابت کرده که می‌توان یک داستان پیچیدهٔ اخلاقی را بیان کرد که در آن درست و غلط‌های رفتار و کرداری هر کاراکتر به تصویر کشیده شده باشد…. در فیلم، صحنه پشت صحنه جزئیاتی اضافه میشود که پرسپکتیو اخلاقی را هر لحظه تغییر می‌دهد. فیلمنامهٔ فرهادی طرف هیچکدام از کاراکترهای اصلی قصه را نمی‌گیرد، و برعکس، هر کاراکتری را توأمان درست و غلط نشان می‌دهد، همهٔ این کاراکترها در شبکه‌ای از غرور و منیت، اخلاقیات و مذهب، پول و آبرو گیر کرده‌اند… مثل همهٔ کارهای فرهادی توجه فوق العاده زیادی به انتخاب بازیگران شده و بازی‌های واقع گرایانهٔ بازیگران منجر به یک شخصیت پردازی عمیق نامعمول شده است. همهٔ پنج بازیگر اصلی به واسطهٔ فیلمبرداری گرم و صمیمی محمود کلاری حضور برجسته و چشمگیری دارند، تدوین تند – آهنگ هایده صفی یاری نیز تحرک‌تر و فرزی به تمامی فیلم، از آغاز تا پایان، بخشیده است.))
