4 آزمایش خون مهم و اعدادی که برای سلامتی بهتر باید بدانید

رپورتاژ

آزمایش خون یکی از معیارهای مهم برای سنجش سلامتی انسان است. همه ما در طول زندگی، چندین و چند بار و به دلایل مختلف، این آزمایش را پشت سر می‌گذاریم. آزمایش خون و فاکتورهایی که در آن بررسی می‌شوند، می‌توانند وضعیت کلی سلامتی، کمبود انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی، سطح چربی خون، سطح قند خون، وضعیت اندام‌های حیاتی از قبیل کبد، ریه، کلیه‌ها و … را مشخص کند. به همین دلیل است که پزشکان در اولین قدم، معمولا آزمایش خون را برای بیماران تجویز می‌کنند تا بر اساس نتایج آن، بتوانند بیماری‌های مختلف را شناسایی کنند.

زمانی که برگه آزمایش خون را از آزمایشگاه تحویل می‌گیرید، با تعدادی از فاکتورهای چند حرفی انگلیسی و یک عدد در مقابل هر کدام از آن‌ها، مواجه می‌شوید که کار تفسیر آزمایش خون را برای شما مشکل خواهد کرد. این کلمات چند حرفی انگلیسی، در واقع مخفف یا خلاصه شده بخش‌های مختلف خون شما هستند. به عنوان مثال WBC به تعداد گلبول‌های سفید و RBC به تعداد گلبول‌های قرمز موجود در خون شما اشاره دارند. امروز و در این مقاله قصد داریم به بررسی 4 فاکتور مهم و اصلی برگه آزمایش خون و تفسیر نتایج آن‌ها بپردازیم. لطفا با ما همراه باشید.

RBC در آزمایش خون

فاکتور rbc در آزمایش خون مخفف شده عبارت “Red Blood Cells” یا همان سلول‌های قرمز خون است که ما آن‌ها را با نام گلبول‌های قرمز خون می‌شناسیم. این سلول‌ها حاوی یک پروتئین به نام هموگلوبین هستند که مسئولیت انتقال اکسیژن در میان بافت‌های مختلف بدن را بر عهده دارند. اکسیژن برای ادامه تک تک سلول‌های بدن حیاتی و ضروری است و به همین دلیل، گلبول‌های قرمز، مهم‌ترین بخش خون را تشکیل می‌دهند.

معمولا تمامی آزمایش‌های خون، شامل شمارش سلول‌های قرمز خون یا همان RBC خواهند بود. پزشک بنا به دلایل مختلفی، این آزمایش را برای شما تجویز می‌کند. قبل از تفسیر نتایج این آزمایش، باید سطح نرمال گلبول‌های قرمز خون در افراد مختلف را بشناسیم:

1. محدوده طبیعی RBC برای مردان ۴.۷ تا ۶.۱ میلیون سلول در میکرولیتر است.
2. محدوده طبیعی RBC برای زنانی که باردار نیستند ۴.۲ تا ۵.۴ میلیون میکرولیتر است.
3. محدوده طبیعی RBC برای کودکان ۴.۰ تا ۵.۵ میلیون میکرولیتر است.

اگر نتایج آزمایش RBC نشان دهد که سطح گلبول‌های قرمز خون شما از محدوده طبیعی آن پایین‌تر است، ممکن است نشانه یکی از وضعیت‌های زیر باشد:

• کم خونی
• نارسایی استخوان
• خونریزی داخلی یا خارجی
• سرطان خون
• سوء تغذیه
• بارداری
• ….

این در حالیست که رنج بالای RBC می‌تواند دلایلی مانند سیگار کشیدن، مصرف الکل، کمبود آب در بدن و … داشته باشد.

WBC در آزمایش خون

فاکتور WBC مخفف عبارت “White Blood Cells” بوده و به سلول‌ها یا گلبول‌های سفید خون اشاره دارد. گلبول‌های سفید بخش اصلی سیستم ایمنی بدن شما را تشکیل داده و وظیفه مبارزه با عفونت‌ها، ویروس‌ها و باکتری‌ها را بر عهده دارند. به طور کلی بدن انسان 5 گلبول سفید دارد:

1. لنفوسیت‌ها
2. نوتروفیل‌ها
3. ائوزینوفیل‌ها
4. مونوسیت‌ها
5. بازوفیل‌ها

هر کدام از این گلبول‌های سفید، یک وظیفه مشخص و جداگانه دارند اما در نهایت، این مجموعه واحد در کنار هم، سیستم ایمنی بدن انسان را تشکیل می‌دهند. رنج نرمال گلبول‌های سفید یا همان نتایج آزمایش WBC به صورت زیر است:

• ۹,۰۰۰ تا ۳۰,۰۰۰ برای نوزاد تازه متولد شده
• ۶,۲۰۰ تا ۱۷,۰۰۰ برای کودک زیر 2 سال
• ۵,۰۰۰ تا ۱۰,۰۰۰ برای کودک بالای 2 سال و افراد بالغ

در صورتی که پزشک تشخیص دهد سطح گلبول‌های سفید خون شما از حد نرمال و طبیعی پایین‌تر است، ممکن است با یکی از وضعیت‌های زیر مواجه شده باشید:

1. عفونت ویروسی یا باکتریایی
2. کاهش عملکرد مغز استخوان (جایی که سلول‌های خونی تولید می‌شوند)
3. سرطان خون
4. لوپوس
5. …

در صورتی که تعداد گلبول‌های سفید خون شما از وضعیت نرمال بالاتر باشد، ممکن است دچار عفونت، بیماری مغز استخوان، سرطان خون، آلرژی، بیماری سل، سیاه سرفه و … شده باشید.

SGPT در آزمایش خون

sgpt در آزمایش خون چیست؟ کبد یکی از حیاتی‌ترین اجزای بدن است و فاکتور SGPT در آزمایش خون، به بررسی سلامت یا بیماری‌های احتمالی کبد می‌پردازد. این فاکتور که به آن ALT هم گفته می‌شود، آنزیم آلانین آمینوترانسفراز را در خون اندازه‌گیری می‌کند. این آنزیم در کبد و کلیه‌ها تولید می‌شود و وقتی که مقدار آن در خون افزایش پیدا کند، می‌تواند نشانه یک بیماری احتمالی در کبد باشد.

در صورتی که پزشک شما به آسیب‌های کبدی مشکوک شود، آزمایش SGPT یا ALT را تجویز می‌کند. درد معده، حالت تهوع، زردی یا یرقان، استفراغ، ادرار تیره، مدفوع روشن و … از جمله علائم و نشانه‌های آسیب کبدی محسوب می‌شوند. مقدار نرمال SGPT در بدن، بین ۷ تا ۵۵ واحد در هر لیتر خون است.

بالا بودن سطح SGPT در بدن، می‌تواند نشانه یکی از وضعیت‌های زیر باشد:

1. بیماری مزمن کبدی
2. انسداد مجاری صفراوی
3. حمله یا نارسایی قلبی
4. آسیب کلیه
5. آسیب عضلانی
6. …

در صورتی که مقدار این آنزیم در بدن شما بسیار بالا باشد، ممکن است به هپاتیت حاد ویروسی، سرطان کبد، سپسیس و … دچار شده باشید. البته توجه داشته باشید که برای تشخیص قطعی آسیب‌های کبدی، آزمایش SGPT به تنهایی کافی نیست و باید همراه با آن، آزمایش AST هم انجام شود.

PLT در آزمایش خون

فاکتور PLT به شمارش تعداد پلاکت‌های موجود در خون می‌پردازد. پلاکت‌های سلول‌های ریزی هستند که برای انعقاد خون، ضروری و حیاتی هستند. به عبارتی دیگر، هنگامی که یکی از رگ‌های خونی بدن پاره شده و خونریزی شروع می‌شود، پلاکت‌ها با ایجاد لخته، می‌توانند خونریزی را متوقف کنند.

پزشک شما ممکن است به دلیل عواملی مانند خونریزی توقف ناپذیر، کبودی مشکوک یا زخم غیر قابل ترمیم، آزمایش شمارش پلاکت‌ها یا همان PLT را تجویز کند. مقدار طبیعی پلاکت‌ها در خون، به صورت بین 150 تا 400 هزار پلاکت در هر میکرولیتر خون تعریف می‌شود.

در صورتی که آزمایش PLT نتایج کمتر از محدوده نرمال را نشان دهد، شما با کاهش تولید در مغز استخوان، هپاتیت C و … مواجه شده‌اید. این در حالیست که سطح بالای پلاکت‌ها، می‌تواند ناشی از کم خونی ناشی از فقر آهن، عفونت‌های گوارشی و تنفسی و … باشد.

کلام آخر

در این مقاله به بررسی 4 فاکتور مهم در برگه آزمایش خون پرداختیم. این در حالیست که این برگه، از فاکتورهای زیادی برخوردار است که هر کدام از آن‌ها، تاثیر زیادی در تعیین وضعیت کلی سلامتی شما دارند. بنابراین حتما در اولین فرصت، نتایج آزمایش خون خود را به یک پزشک متخصص نشان دهید تا او شما را از بیماری‌ها یا کمبودهای احتمالی بدنتان آگاه کند.