پارگی منیسک چه علائمی دارد و راه‌های تشخیص و درمان آن
پارگی مینیسک meniscus یکی از شایع‌ترین آسیب‌های زانو است. هر گونه فعالیتی که باعث شود به شدت زانوی خود را بچرخانید یا بچرخانید، به خصوص زمانی که تمام وزن خود را روی آن قرار می‌دهید، می‌تواند منجر به پارگی مینیسک شود.
هر یک از زانو‌های شما دارای دو تکه غضروف C شکل است که مانند یک بالشتک بین استخوان ساق پا و استخوان ران شما (منیسک) عمل می‌کند. پارگی منیسک باعث درد، تورم و سفتی می‌شود. همچنین ممکن است انسداد حرکت زانو را احساس کنید و در کشیدن کامل زانوی خود مشکل داشته باشید.
درمان محافظه کارانه – مانند استراحت، یخ و دارو – گاهی اوقات برای تسکین درد پارگی مینیسک کافی است و به زخم زمان می‌دهد تا خود به خود بهبود یابد. اما در موارد دیگر، منیسک پاره شده نیاز به ترمیم جراحی دارد.
علائم
اگر منیسک خود را پاره کرده‌اید، ممکن است علائم و نشانه‌های زیر را در زانوی خود داشته باشید:
- یک حس ترکیدن
- تورم یا سفتی
- درد، به خصوص هنگام چرخاندن یا چرخاندن زانو
- مشکل در صاف کردن کامل زانو
- هنگامی که می‌خواهید زانو را حرکت دهید، احساس می‌کنید که انگار زانو در جای خود قفل شده است
- احساس عقب افتادن زانوی شما
علل
پارگی مینیسک می‌تواند ناشی از هر فعالیتی باشد که باعث می‌شود زانوی خود را به زور بچرخانید یا بچرخانید، مانند چرخش تهاجمی یا توقف و چرخش ناگهانی. حتی زانو زدن، چمباتمه زدن عمیق یا بلند کردن چیز سنگین گاهی می‌تواند منجر به پارگی مینیسک شود.
در بزرگسالان مسن‌تر، تغییرات دژنراتیو زانو می‌تواند منجر به پارگی منیسک با آسیب کم یا بدون آسیب شود.
عوامل خطر
انجام فعالیت‌هایی که شامل چرخش و چرخش تهاجمی زانو است، شما را در معرض خطر پارگی مینیسک قرار می‌دهد. این خطر به ویژه برای ورزشکاران بسیار زیاد است – به ویژه کسانی که در ورزش‌های تماسی مانند فوتبال، یا فعالیت‌هایی که شامل چرخش هستند، مانند تنیس یا بسکتبال، شرکت می‌کنند.
ساییدگی و پارگی زانو با افزایش سن، خطر پارگی مینیسک را افزایش می‌دهد. چاقی هم همینطور.
عوارض
پارگی منیسک می‌تواند منجر به احساس جابجایی زانو، ناتوانی در حرکت عادی زانو یا درد مداوم زانو شود. ممکن است احتمال ابتلا به آرتروز در زانوی آسیب دیده بیشتر باشد.
تشخیص
پارگی منیسک اغلب در طول معاینه فیزیکی قابل شناسایی است. پزشک ممکن است زانو و پای شما را در موقعیت‌های مختلف حرکت دهد، راه رفتن شما را تماشا کند و از شما بخواهد که برای کمک به مشخص کردن علت علائم و نشانه‌های شما چمباتمه بزنید.
تست‌های تصویربرداری
- اشعه ایکس. از آنجایی که منیسک پاره شده از غضروف تشکیل شده است، در اشعه ایکس نشان داده نمی‌شود. اما اشعه ایکس می‌تواند به رد سایر مشکلات زانو که باعث علائم مشابه می‌شود کمک کند.
- MRI. این از امواج رادیویی و یک میدان مغناطیسی قوی برای تولید تصاویر دقیق از هر دو بافت سخت و نرم در زانو استفاده می‌کند. این بهترین مطالعه تصویربرداری برای تشخیص پارگی مینیسک است.
آرتروسکوپی
در برخی موارد، پزشک ممکن است از ابزاری به نام آرتروسکوپ برای بررسی داخل زانو استفاده کند. آرتروسکوپ از طریق یک برش کوچک در نزدیکی زانوی شما وارد می‌شود.
این دستگاه حاوی یک نور و یک دوربین کوچک است که تصویر بزرگ شده‌ای از داخل زانوی شما را روی مانیتور ارسال می‌کند. در صورت لزوم، ابزارهای جراحی را می‌توان از طریق آرتروسکوپ یا از طریق برش‌های کوچک اضافی در زانو برای اصلاح یا ترمیم پارگی وارد کرد.
درمان
درمان اولیه
درمان پارگی منیسک بسته به نوع، اندازه و محل پارگی شما اغلب به صورت محافظه کارانه شروع می‌شود.
اشک‌های مرتبط با آرتریت اغلب با گذشت زمان با درمان آرتریت بهبود می‌یابند، بنابراین جراحی معمولاً اندیکاسیون ندارد. بسیاری از پارگی‌های دیگر که با قفل شدن یا انسداد حرکت زانو مرتبط نیستند با گذشت زمان کمتر دردناک می‌شوند، بنابراین نیازی به جراحی نیز ندارند.
پزشک ممکن است توصیه کند:
- باقی مانده. از فعالیت‌هایی که باعث تشدید درد زانو می‌شوند، به‌ویژه هر فعالیتی که باعث می‌شود زانوی خود را بچرخانید، بچرخانید، خودداری کنید. اگر درد شما شدید است، استفاده از عصا می‌تواند فشار را از روی زانوی شما کم کند و باعث بهبودی شود.
- یخ. یخ می‌تواند درد و تورم زانو را کاهش دهد. از یک بسته سرد، یک کیسه سبزیجات یخ‌زده یا یک حوله پر از تکه‌های یخ برای حدود 15 دقیقه هر بار استفاده کنید تا زانوی خود را بالا نگه دارید. این کار را هر چهار تا شش ساعت یک یا دو روز اول و سپس هر چند وقت یکبار انجام دهید.
- دارو. مسکن‌های بدون نسخه نیز می‌توانند به کاهش درد زانو کمک کنند.
درمان
فیزیوتراپی می‌تواند به تقویت عضلات اطراف زانو و پا‌ها کمک کند تا به تثبیت و حمایت از مفصل زانو کمک کند.
عمل جراحی
اگر علیرغم درمان توانبخشی زانوی شما همچنان دردناک است یا اگر زانوی شما قفل می‌شود، پزشک ممکن است جراحی را توصیه کند. گاهی اوقات امکان ترمیم پارگی منیسک، به خصوص در کودکان و بزرگسالان وجود دارد.
اگر پارگی قابل ترمیم نباشد، منیسک ممکن است با جراحی، احتمالاً از طریق برش‌های کوچک با استفاده از آرتروسکوپ، بریده شود. پس از جراحی، برای افزایش و حفظ قدرت و ثبات زانو باید تمریناتی انجام دهید.
اگر آرتریت پیشرفته و دژنراتیو دارید، پزشک ممکن است تعویض مفصل زانو را توصیه کند. برای افراد جوان‌تر که علائم و نشانه‌های بعد از جراحی دارند اما آرتریت پیشرفته ندارند، پیوند منیسک ممکن است مناسب باشد. این جراحی شامل پیوند منیسک از جسد است.
شیوه زندگی و درمان‌های خانگی
از فعالیت‌هایی که باعث تشدید درد زانو شما می‌شود – به خصوص ورزش‌هایی که شامل چرخش یا چرخاندن زانوی شما هستند – تا زمانی که درد ناپدید شود، خودداری کنید. یخ و مسکن‌های بدون نسخه می‌توانند مفید باشند.
آماده شدن برای ویزیت پزشکی
درد و ناتوانی ناشی از پارگی منیسک بسیاری از افراد را وادار می‌کند تا به دنبال مراقبت‌های اورژانسی باشند. برخی دیگر با پزشک خانواده خود قرار ملاقات می‌گذارند. بسته به شدت آسیب، ممکن است به پزشک متخصص در پزشکی ورزشی یا متخصص جراحی استخوان و مفاصل (جراح ارتوپد) ارجاع داده شوید.
آنچه شما می‌توانید انجام دهید
قبل از قرار ملاقات، برای پاسخ به سوالات زیر آماده باشید:
- آسیب چه زمانی رخ داد؟
- در آن زمان چه کار می‌کردید؟
- آیا صدای بلند “پاپ” را شنیدید یا احساس “پاپ” کردید؟
- بعدش ورم زیادی داشت؟
- آیا قبلاً زانوی خود آسیب دیده‌اید؟
- آیا علائم شما مداوم بوده است یا گاه به گاه؟
- آیا به نظر می‌رسد حرکات خاصی علائم شما را بهبود می‌بخشد یا بدتر می‌کند؟
- آیا زمانی که می‌خواهید زانویتان را حرکت دهید، «قفل» می‌شود یا احساس مسدود شدن می‌کند؟
- آیا تا به حال احساس کرده‌اید که زانوی شما ناپایدار است یا قادر به تحمل وزن شما نیست؟
