استئوسارکوم چیست و چه علائمی دارد؟
استئوسارکوم Osteosarcoma نوعی سرطان استخوان است که از سلول‌های تشکیل دهنده استخوان شروع می‌شود. استئوسارکوم اغلب در استخوان‌های بلند – اغلب در پا‌ها، اما گاهی اوقات بازو‌ها – دیده می‌شود، اما می‌تواند در هر استخوانی شروع شود و در موارد بسیار نادر، در بافت نرم خارج از استخوان رخ می‌دهد.
استئوسارکوم معمولا در نوجوانان و بزرگسالان جوان رخ می‌دهد، اما می‌تواند در کودکان کوچکتر و بزرگسالان نیز رخ دهد.
درمان معمولاً شامل شیمی درمانی، جراحی و گاهی اوقات پرتودرمانی است. پزشکان گزینه‌های درمانی را بر اساس محل شروع استئوسارکوم، اندازه سرطان، نوع و درجه استئوسارکوم، و اینکه آیا سرطان به خارج از استخوان گسترش یافته است، انتخاب می‌کنند.
نوآوری‌های درمانی برای استئوسارکوم چشم‌انداز (پیش‌آگهی) این سرطان را در طول سال‌ها بهبود بخشیده است. پس از اتمام درمان، نظارت مادام العمر برای بررسی اثرات دیررس احتمالی درمان‌های شدید توصیه می‌شود.
علائم
علائم و نشانه‌های استئوسارکوم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تورم در نزدیکی استخوان
- درد استخوان یا مفصل
- آسیب استخوان یا شکستگی استخوان بدون دلیل مشخص
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اگر فرزندتان علائم و نشانه‌های مداومی داشت که شما را نگران می‌کند، با پزشک کودکتان وقت ملاقات بگیرید. علائم استئوسارکوم مشابه بسیاری از بیماری‌های شایع‌تر مانند آسیب‌های ورزشی است، بنابراین پزشک ممکن است ابتدا آن علل را بررسی کند.
علل
مشخص نیست چه چیزی باعث استئوسارکوم می‌شود. پزشکان می‌دانند که این سرطان زمانی شکل می‌گیرد که در یکی از سلول‌هایی که مسئول ساختن استخوان جدید هستند، مشکلی پیش بیاید.
استئوسارکوم زمانی شروع می‌شود که در سلول استخوانی سالم تغییراتی در DNA ایجاد می‌شود. DNA سلول حاوی دستورالعمل‌هایی است که به سلول می‌گوید چه کاری انجام دهد. این تغییرات به سلول می‌گوید در زمانی که به آن نیازی نیست شروع به ساختن استخوان جدید کند. نتیجه یک توده (تومور) از سلول‌های استخوانی ضعیف است که می‌تواند به بافت‌های سالم بدن حمله کرده و آن‌ها را از بین ببرد. سلول‌ها می‌توانند جدا شوند و در سراسر بدن پخش شوند (متاستاز).
عوامل خطر
این عوامل خطر ابتلا به استئوسارکوم را افزایش می‌دهند:
- درمان قبلی با پرتودرمانی
- سایر اختلالات استخوانی مانند بیماری پاژه استخوان و دیسپلازی فیبری
- برخی شرایط ارثی یا ژنتیکی، از جمله رتینوبلاستوما ارثی، سندرم بلوم، سندرم لی-فرامنی، سندرم روتموند-تامسون و سندرم ورنر
عوارض
عوارض استئوسارکوم و درمان آن عبارتند از:
- سرطانی که گسترش می‌یابد (متاستاز می‌دهد). استئوسارکوم می‌تواند از جایی که شروع شده به مناطق دیگر گسترش یابد و درمان و بهبودی را دشوارتر کند. استئوسارکوم که بیشتر گسترش می‌یابد به ریه‌ها و سایر استخوان‌ها گسترش می‌یابد.
- سازگاری با قطع عضو جراحی که تومور را از بین می‌برد و اندام را نجات می‌دهد در صورت امکان استفاده می‌شود. اما گاهی اوقات لازم است بخشی از اندام آسیب دیده برداشته شود تا تمام سرطان از بین برود. یادگیری استفاده از اندام مصنوعی (پروتز) نیازمند زمان، تمرین و صبر است. کارشناسان می‌توانند به شما در سازگاری کمک کنند.
- عوارض جانبی طولانی مدت درمان. شیمی درمانی تهاجمی مورد نیاز برای کنترل استئوسارکوم می‌تواند عوارض جانبی قابل توجهی در کوتاه مدت و بلند مدت ایجاد کند. تیم مراقبت‌های بهداشتی شما می‌تواند به شما در مدیریت عوارض جانبی که در طول درمان رخ می‌دهد کمک کند و لیستی از عوارض جانبی را در اختیار شما قرار دهد که باید در سال‌های پس از درمان مراقب آن باشید.
تشخیص
برای تشخیص استئوسارکوم، پزشک ممکن است با یک معاینه فیزیکی برای درک بهتر علائم شروع کند.
تست‌های تصویربرداری
آزمایش‌های تصویربرداری به پزشک کمک می‌کند تا علائم استخوانی شما را بررسی کند، سرطان را جستجو کند و علائم گسترش سرطان را جستجو کند.
تست‌های تصویربرداری ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- اشعه ایکس
- توموگرافی کامپیوتری (CT)
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
- توموگرافی گسیل پوزیترون (PET)
- اسکن استخوان
برداشتن نمونه‌ای از سلول‌ها برای آزمایش (بیوپسی)
یک روش بیوپسی برای جمع‌آوری نمونه‌ای از سلول‌های مشکوک برای آزمایش آزمایشگاهی استفاده می‌شود. آزمایش‌ها می‌توانند سرطانی بودن سلول‌ها را نشان دهند. آزمایش‌های آزمایشگاهی می‌توانند نوع سرطان و تهاجمی بودن آن (درجه) را تعیین کنند.
انواع روش‌های بیوپسی مورد استفاده برای تشخیص استئوسارکوم عبارتند از:
- بیوپسی سوزنی پزشک یک سوزن نازک را از طریق پوست وارد می‌کند و آن را به داخل تومور هدایت می‌کند. سوزن برای برداشتن قطعات کوچک بافت از تومور استفاده می‌شود.
- بیوپسی جراحی پزشک یک برش از طریق پوست ایجاد می‌کند و کل تومور (بیوپسی اکسیزیونال) یا بخشی از تومور (بیوپسی برشی) را برمی دارد.
تعیین نوع بیوپسی مورد نیاز و مشخصات نحوه انجام آن نیازمند برنامه‌ریزی دقیق توسط تیم پزشکی است. پزشکان باید بیوپسی را به گونه‌ای انجام دهند که در عمل جراحی آینده برای برداشتن سرطان تداخل نداشته باشد. به همین دلیل، قبل از بیوپسی، از پزشک خود بخواهید که به تیمی از متخصصان با تجربه گسترده در درمان استئوسارکوم ارجاع دهد.
درمان
درمان استئوسارکوم معمولاً شامل جراحی و شیمی درمانی است. پرتودرمانی ممکن است در شرایط خاصی یک گزینه باشد.
عمل جراحی
هدف از جراحی حذف تمام سلول‌های سرطانی است. اما برنامه‌ریزی این عمل همچنین در نظر می‌گیرد که چگونه بر توانایی شما در انجام زندگی روزمره تأثیر می‌گذارد. وسعت جراحی برای استئوسارکوم به عوامل مختلفی مانند اندازه تومور و محل آن بستگی دارد.
عمل‌های مورد استفاده برای درمان استئوسارکوم عبارتند از:
- جراحی فقط برای برداشتن سرطان (جراحی حفظ اندام). بیشتر عمل‌های استئوسارکوم را می‌توان به‌گونه‌ای انجام داد که تمام سرطان را از بین برده و اندام را حفظ کند تا عملکرد آن حفظ شود. اینکه آیا این روش یک گزینه است تا حدی به وسعت سرطان و اینکه چه مقدار عضله و بافت باید برداشته شود بستگی دارد.
اگر بخشی از استخوان برداشته شود، جراح استخوان را بازسازی می‌کند. روش بازسازی به موقعیت خاص شما بستگی دارد، اما گزینه‌ها شامل پروتز‌های فلزی یا پیوند استخوان است.
- جراحی برای برداشتن اندام آسیب دیده (آمپوتاسیون). با پیشرفت در جراحی حفظ اندام، نیاز به قطع عضو – برداشتن یک اندام یا بخشی از یک اندام – در طول سال‌ها بسیار کاهش یافته است. اگر قطع عضو ضروری باشد، پیشرفت در مفاصل پروتز می‌تواند به طور قابل توجهی نتایج و عملکرد را بهبود بخشد.
- جراحی برای برداشتن قسمت پایینی ساق پا (روتشن پلاستی). در این جراحی که گاهی برای کودکانی که هنوز در حال رشد هستند استفاده می‌شود، جراح سرطان و ناحیه اطراف آن از جمله مفصل زانو را برمی دارد. سپس پا و مچ پا چرخانده می‌شوند و مچ پا به عنوان یک زانو عمل می‌کند. از پروتز برای ساق پا و پا استفاده می‌شود. نتایج معمولاً فرد را قادر می‌سازد تا در فعالیت‌های بدنی، ورزش و زندگی روزمره بسیار خوب عمل کند.
شیمی درمانی
درشیمی درمانی دارو‌هایی استفاده می‌شود که سلول‌های سرطانی را از بین می‌برد. درمان شیمی درمانی معمولاً دو یا چند دارو را ترکیب می‌کند که می‌تواند به صورت انفوزیون در ورید (IV)، به شکل قرص یا از طریق هر دو روش تجویز شود.
برای استئوسارکوم، شیمی درمانی اغلب قبل از جراحی توصیه می‌شود (درمان نئوادجوانت). پزشکان نحوه واکنش سلول‌های سرطانی به شیمی درمانی را برای برنامه‌ریزی درمان‌های بیشتر نظارت می‌کنند.
اگر استئوسارکوم در پاسخ به شیمی درمانی کوچک شود، ممکن است جراحی حفظ اندام را ممکن کند.
اگر استئوسارکوم به درمان پاسخ ندهد، ممکن است نشان دهنده بسیار تهاجمی بودن سرطان باشد. پزشکان ممکن است ترکیب متفاوتی از دارو‌های شیمی درمانی را توصیه کنند یا عمل تهاجمی‌تری را برای اطمینان از حذف تمام سرطان پیشنهاد کنند.
شیمی درمانی همچنین می‌تواند پس از جراحی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقیمانده استفاده شود.
اگر استئوسارکوم پس از جراحی عود کند یا به سایر نقاط بدن گسترش یابد، ممکن است شیمی درمانی برای کاهش رشد بیماری توصیه شود.
پرتو درمانی
پرتودرمانی از پرتو‌های پرانرژی مانند اشعه ایکس و پروتون برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. پرتودرمانی ممکن است در شرایط خاصی یک گزینه باشد، مانند زمانی که جراحی امکان‌پذیر نیست یا اگر جراحان نتوانند تمام سرطان را در طول یک عمل بردارید.
در طول پرتودرمانی، پرتو‌های انرژی از دستگاهی که در اطراف شما حرکت می‌کند، به شما منتقل می‌شود. پرتو‌ها با دقت به ناحیه استئوسارکوم هدایت می‌شوند تا خطر آسیب به سلول‌های سالم اطراف را کاهش دهند.
