چرا پرولاپس یا افتادگی رحم ایجاد می‌شود و چطور درمان می‌شود؟
پرولاپس یا افتادگی رحم Uterine prolapse در زنان در هر سنی ممکن است رخ دهد. اما اغلب زنان یائسه را که یک یا چند زایمان واژینال داشته‌اند، تحت تاثیر قرار می‌دهد.
افتادگی خفیف رحم معمولاً نیازی به درمان ندارد. اما اگر افتادگی رحم باعث ناراحتی شود یا زندگی عادی را مختل کند، ممکن است از درمان ضروری باشد.
علائم
افتادگی خفیف رحم معمولاً علائم یا علائمی ایجاد نمی‌کند. علائم و نشانه‌های افتادگی متوسط تا شدید رحم عبارتند از:
- احساس سنگینی یا کشیدن در لگن
- بافتی که از واژن بیرون‌زده است
- مشکلات ادراری، مانند نشت ادرار (بی‌اختیاری) یا احتباس ادرار
- مشکل در اجابت مزاج
- احساس می‌کنید که روی یک توپ کوچک نشسته‌اید یا انگار چیزی از واژن می‌افتد
- نگرانی‌های جنسی، مانند احساس شلی در تن بافت واژن
اغلب، علائم در صبح کمتر آزاردهنده هستند و با گذشت روز بدتر می‌شوند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اگر علائم و نشانه‌های افتادگی رحم آزاردهنده شد و فعالیت‌های عادی شما را مختل کرد، به پزشک خود مراجعه کنید تا در مورد گزینه‌های شما صحبت کند.
علل
افتادگی رحم ناشی از ضعیف شدن عضلات لگن و بافت‌های حمایتی است. علل ضعیف شدن عضلات و بافت‌های لگن عبارتند از:
- بارداری
- زایمان و زایمان سخت یا ضربه در حین زایمان
- زایمان یک نوزاد بزرگ
- اضافه وزن یا چاق بودن
- کاهش سطح استروژن بعد از یائسگی
- یبوست مزمن یا زور زدن همراه با اجابت مزاج
- سرفه مزمن یا برونشیت
- بلند کردن مکرر سنگینی
عوامل خطر
عواملی که می‌توانند خطر افتادگی رحم را افزایش دهند عبارتند از:
- یک یا چند بارداری و زایمان طبیعی
- به دنیا آوردن یک نوزاد بزرگ
- افزایش سن
- چاقی
- قبل از جراحی لگن
- یبوست مزمن یا زور زدن مکرر در حین اجابت مزاج
- سابقه خانوادگی ضعف در بافت همبند
- اسپانیایی یا سفیدپوست بودن
عوارض
افتادگی رحم اغلب با افتادگی سایر اندام‌های لگن همراه است. ممکن است تجربه کنید:
- پرولاپس قدامی (سیستوسل). ضعف بافت همبند جداکننده مثانه و واژن ممکن است باعث برآمدگی مثانه به داخل واژن شود. به افتادگی قدامی، افتادگی مثانه نیز گفته می‌شود.
- افتادگی واژن خلفی (رکتوسل). ضعف بافت همبند جداکننده راست روده و واژن ممکن است باعث برآمدگی رکتوم به داخل واژن شود. ممکن است در اجابت مزاج مشکل داشته باشید.
افتادگی شدید رحم می‌تواند بخشی از پوشش واژن را جابجا کند و باعث بیرون زدگی آن به خارج از بدن شود. بافت واژن که به لباس ساییده می‌شود می‌تواند منجر به زخم‌های واژن (زخم) شود. به ندرت، زخم‌ها می‌توانند عفونی شوند.
پیشگیری
برای کاهش خطر افتادگی رحم، سعی کنید:
- تمرینات کگل را به طور منظم انجام دهید. این تمرینات می‌تواند عضلات کف لگن شما را تقویت کند – به خصوص بعد از بچه دار شدن بسیار مهم است.
- درمان و پیشگیری از یبوست. مایعات فراوان بنوشید و غذا‌های پر فیبر مانند میوه‌ها، سبزیجات، لوبیا‌ها و غلات کامل مصرف کنید.
- از بلند کردن وسایل سنگین خودداری کنید و به درستی بلند کنید. هنگام بلند کردن، به جای کمر یا پشت از پا‌های خود استفاده کنید.
- سرفه را کنترل کنید. برای سرفه مزمن یا برونشیت درمان کنید و سیگار نکشید.
- از افزایش وزن خودداری کنید. با پزشک خود صحبت کنید تا وزن ایده آل خود را تعیین کنید و در صورت نیاز در مورد استراتژی‌های کاهش وزن مشاوره دریافت کنید.
تشخیص
تشخیص افتادگی رحم معمولاً در طول معاینه لگن رخ می‌دهد.
در طول معاینه لگن، پزشک احتمالاً از شما می‌پرسد:
- به گونه‌ای که اجابت مزاج داشته باشید. پایین آمدن می‌تواند به پزشک کمک کند تا میزان لغزیدن رحم به داخل واژن را ارزیابی کند.
- برای سفت کردن ماهیچه‌های لگن به گونه‌ای که گویی در حال توقف جریان ادرار هستید. این تست قدرت عضلات لگن شما را بررسی می‌کند.
می‌توانید پرسشنامه‌ای را پر کنید که به پزشک کمک می‌کند ارزیابی کند که افتادگی رحم بر کیفیت زندگی شما تأثیر می‌گذارد. این اطلاعات به تصمیم‌گیری در مورد درمان کمک می‌کند.
اگر بی‌اختیاری شدید دارید، پزشک ممکن است آزمایشاتی را برای اندازه‌گیری عملکرد مثانه شما توصیه کند (تست یورودینامیک).
درمان
درمان بستگی به شدت افتادگی رحم دارد. پزشک شما ممکن است توصیه کند:
- اقدامات مراقبت از خود اگر افتادگی رحم شما علائم کمی داشته باشد یا هیچ علامتی نداشته باشد، اقدامات ساده خودمراقبتی ممکن است باعث تسکین یا جلوگیری از بدتر شدن افتادگی شود. اقدامات خودمراقبتی شامل انجام تمرینات کگل برای تقویت عضلات لگن، کاهش وزن و درمان یبوست است.
- پساری. پساری واژن یک حلقه پلاستیکی یا لاستیکی است که برای حمایت از بافت‌های برآمده در واژن شما قرار می‌گیرد. پساری باید به طور مرتب برای تمیز کردن برداشته شود.
عمل جراحی
پزشک ممکن است جراحی را برای ترمیم افتادگی رحم توصیه کند. جراحی کم تهاجمی (لاپاروسکوپی) یا واژینال ممکن است یک گزینه باشد.
جراحی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- ترمیم بافت‌های ضعیف شده کف لگن. این جراحی عموماً از طریق واژن انجام می‌شود اما گاهی اوقات از طریق شکم انجام می‌شود. جراح ممکن است بافت، بافت اهداکننده یا ماده مصنوعی شما را به ساختار‌های ضعیف شده کف لگن پیوند بزند تا از اندام‌های لگن شما حمایت کند.
- برداشتن رحم شما (هیسترکتومی). هیسترکتومی ممکن است برای افتادگی رحم در موارد خاصی توصیه شود. هیسترکتومی به طور کلی بسیار ایمن است، اما با هر جراحی خطر عوارضی را به همراه دارد.
با پزشک خود در مورد تمام گزینه‌های درمانی خود صحبت کنید تا مطمئن شوید که خطرات و مزایای هر کدام را درک می‌کنید تا بتوانید بهترین گزینه را برای خود انتخاب کنید.
شیوه زندگی و درمان‌های خانگی
بسته به شدت افتادگی رحم، اقدامات خودمراقبتی ممکن است تسکین دهنده باشد. می‌توانید سعی کنید:
- تمرینات کگل را برای تقویت عضلات لگن و حمایت از فاسیای ضعیف انجام دهید
- با خوردن غذا‌های پر فیبر و نوشیدن مایعات زیاد از یبوست جلوگیری کنید
- برای حرکت روده‌های خود از پایین آوردن خودداری کنید
- از بلند کردن وسایل سنگین خودداری کنید
- سرفه را کنترل کنید
- اگر اضافه وزن دارید یا چاق هستید وزن خود را کاهش دهید
تمرینات کگل
تمرینات کگل عضلات کف لگن شما را تقویت می‌کند. یک کف لگن قوی حمایت بهتری از اندام‌های لگن شما می‌کند، از بدتر شدن پرولاپس جلوگیری می‌کند و علائم مرتبط با افتادگی رحم را تسکین می‌دهد.
برای انجام تمرینات کگل:
- ماهیچه‌های کف لگن خود را سفت کنید (انقباض) به گونه‌ای که انگار می‌خواهید از عبور گاز جلوگیری کنید.
- انقباض را به مدت پنج ثانیه نگه دارید و سپس به مدت پنج ثانیه استراحت کنید. اگر این کار خیلی سخت است، با نگه داشتن دو ثانیه و استراحت برای سه ثانیه شروع کنید.
- کار کنید تا انقباضات را هر بار 10 ثانیه نگه دارید.
- حداقل سه ست 10 تکراری هر روز را هدف‌گذاری کنید.
زمانی که تمرینات کگل توسط فیزیوتراپیست آموزش داده شود و با بیوفیدبک تقویت شود، ممکن است بیشترین موفقیت را داشته باشند. بیوفیدبک شامل استفاده از دستگاه‌های نظارتی است که به شما کمک می‌کند تا مطمئن شوید که عضلات را به درستی برای بهترین زمان سفت می‌کنید.
هنگامی که روش مناسب را یاد گرفتید، تقریباً در هر زمان می‌توانید تمرینات کگل را با احتیاط انجام دهید، چه پشت میز خود بنشینید یا روی کاناپه استراحت کنید.
