داروی تحقیقاتی تیرزپاتید، در کاهش اضافه وزن و چاقی حتی از سماگلوتید هم بهتر بوده، اثری قابل مقایسه با جراحی چاقی
داروی تیرزپاتید Tirzepatide که توسط شرکت داروسازی آمریکایی Eli Lilly and Company (Lilly) ساخته شده، یک بار در هفته تزریق می‌شود. تیرزپاتید با تقلید از اثرات هورمون‌های طبیعی به نام اینکرتین باعث کاهش وزن می‌شود. این هورمون‌ها بعد از غذا خوردن، قند خون را کاهش می‌دهند، علاوه بر آن فرآیند‌های متابولیک مربوط به هضم را تنظیم می‌کنند.
البته دنبال این دارو نگردید و تازه باید همه مراحل تحقیقاتی روی آن انجام شود تا مجوز مصرف آن صادر شود. تیرزپاتید، ترکیبی صناعی از دو اینکرتین خاص به نام‌های GLP-1 (پپتید شبه گلوکاگون-1) و GIP (پلی پپتید انسولینوتروپیک وابسته به گلوکز) است.
همان طور که قبلا در «یک پزشک» برای شما نوشته بودیم، پیش از این بر اساس دارویی با اثرات شبیه GLP-1، داروی ضد دیابت سماگلوتید semaglutide وارد بازار شده بود و سال 2021 در آمریکا مجوز استفاده از آن به عنوان داروی کاهنده وزن هم صادر شد.
آن زمان از این دارو با لقب و عنوان تغییردهنده بازی در زمینه کاهش وزن یاد شده بود. اما به نظر می‌رسد که داروی داروی تیرزپاتید، به لطف اضافه شدن GIP در کنار GLP-1 – ممکن است مؤثرتر هم باشد.
در نتایج فاز 3 از کارآزمایی بالینی، محققان 2539 شرکت‌کننده را که دارای اضافه وزن بودند یا چاق بودند را انتخاب کردند.
شرکت‌کنندگان به دو دسته تقسیم شدند. به یک دسته داروی تیرزپاتید داده شد و دسته دیگر دارونما گرفتند. هر دو دسته از رژیم غذایی کم کالری استفاده کردند و فعالیت بدنی‌شان را افزایش دادند. تحقیق 72 هفته ادامه پیدا کرد.
آن دسته‌ای که تیرزپاتید می‌گرفتند با یکی از سه دوز متفاوت (5،10 یا 15 میلی گرم تزریق هفتگی) درمان شدند، اما هر سه گروه شاهد کاهش وزن قابل توجهی در طول مطالعه بودند.
در بالاترین دوز (15 میلی گرم)، شرکت‌کنندگان به طور متوسط 22.5 درصد کاهش وزن پیدا کردند. (به طور متوسط 24 کیلوگرم)
در حالی که دوز 10 میلی گرمی به 21.4 درصد کاهش وزن (22 کیلوگرم) انجامید، دسته‌ای که 5 میلی گرم دارو گرفته بودند، 16 درصدی وزن بدن (معادل 16 کیلوگرم) کاهش وزن داشتند.
در مقایسه، گروه دارونما تنها 2.4 درصد (2 کیلوگرم) کاهش وزن داشت.
آزمایش‌های بالینی پیش از این نشان داده بود که داروی تاییدشده سماگلوتید به طور متوسط تقریباً 17 درصد کاهش وزن ایحاد می‌کند.
جف امیک، پزشک تحقیقات بالینی، معاون توسعه محصول در شرکت لیلی، می‌گوید: «تیرزپاتید اولین داروی تحقیقاتی است که به طور متوسط بیش از 20 درصد کاهش وزن را در یک مطالعه فاز 3 داشته است.»
البته این دارو، در همه افراد باعث کاهش وزن نداشته، اما به طور میانگین اثرات بهتری از سماگلوتاید داشته و کاهش وزن آن تقریبا در حد جراحی کاهش وزن است.
البته این دارو اثرات جانبی هم داشته:
بسته به دوز، تا یک سوم از گروهی که تیرزپاتید مصرف می‌کردند، حالت تهوع داشتند، اسهال نیز نسبتاً شایع بود (در 18.7 تا 23 درصد از شرکت‌کنندگان). برخی افراد نیز استفراغ و یبوست را تجربه کردند.
یکی دیگر از موانع بالقوه برای همگانی شدن استفاده از تیرزپاتید، موضوع قیمت است
سماگلوتاید – که به عنوان یک داروی کاهش وزن با نام تجاری Wegovy توسط شرکت داروسازی دانمارکی Novo Nordisk فروخته می‌شود، هزینه‌ای بیش از 1300 دلار در ماه دارد و تعداد کمی از بیماران می‌توانند چنین داروی گران قیمتی را بخرند. دارو‌هایی مانند این به ندرت تحت پوشش بیمه سلامت قرار می‌گیرد.
آیا داروی تیرزپاتید و داروهای مشابه می‌توانند همان تاثیر چشم‌گیری در درمان چاقی ایجاد کنند که داروهای استاتین در کاهش کلسترول یا داروی ضد رترو ویروسی در درمان ایدز داشته؟
باید منتظر بمانیم.
اخطار: بدون تجویز پزشک و بدون در نظر گرفتن سود- زیان دارو مصرف نکنید. در مورد اضافه وزن چاقی در بیشتر افراد، تنها نسخه ایمن افزایش فعالیت بدنی و کاهش مصرف غذاهای پرکالری است. به عبارت ریاضی بهترین راه، منفی کردن جمع جبری کالری دریافتی و مصرفی!
