نتایج یک تحقیق جدید: احتمالاً بسیاری قرص‌های خود را اشتباه مصرف می‌کنند! بدترین وضعیت بعد خوردن قرص و دارو: دراز کشیدن به پهلوی چپ
هنگامی که یک قرص را می‌خورید، این قرص سفری طولانی و پیچیده را آغاز می‌کند: به معده شما و سپس روده‌های پیچ خورده‌تان می‌رود، جذب می‌شود و به جریان خون وارد می‌شود.
اما جذب قرص ممکن است با مشکل مواجه شود، به طوری که ممکن است یک ساعت بیشتر طول بکشد تا معده داروهای خوراکی را حل کند.
در یک تحقیق جدید توسط محققان دانشگاه جانز هاپکینز، نحوه حل شدن قرص‌ها در معده انسان و آزاد شدن آن در قسمت فوقانی روده شبیه‌سازی شد.
آنها دریافتند که وضعیت ایده‌آل برای جذب سریع، برخلاف انتظار و آموزش‌های کنونی نشستن عمودی نیست، بلکه باید در حالت نشسته کمی به سمت راست خم باشید.
راجات میتال، دانشمند کامپیوتری مطالعات دینامیک مایعات در دانشکده پزشکی جان هاپکینز، می‌گوید: «ما بسیار شگفت‌زده شدیم که وضعیت بدن چنین تأثیر زیادی بر سرعت انحلال یک قرص دارد. من هرگز به این فکر نکردم که آیا خوردن قرص را درست یا غلط انجام می‌دهم، اما اکنون هر بار که یک قرص مصرف می‌کنم قطعاً به آن فکر خواهم کرد.»
داروهای خوراکی ابتدا باید از معده و پیلور عبور کنند. پیلور در قسمت انتهایی معده وجود دارد و دریچه‌ای است که در طی هضم غذا باز و بسته می‌شود.
بسیاری از مردم فقط به خوردن قرص فکر می‌کنند و آموزش کافی در مورد زمان خوردن قرص و چگونگی آن ندیده‌اند. پس ممکن است داروهایی مانند مسکن‌ها یا داروهای فشار خون یا داروی لووتیروکسین (تیروئید) آنها به موقع و به اندازه کافی جذب بدنشان نشود و بعد تصور کنند که دارو تاثیر کافی نداشته. در پی آن ممکن است کلا دارو را سرخود قطع کنند یا بی‌جهت پزشک عوض کنند یا برند دارو را تغییر بدهند. در صورتی که تکنیک قرص خورد‌ن‌شان مشکل داشته است.
میتال و همکارانش چهار حالت را با استفاده از مدل کامپیوتری خود از معده انسان ایجاد کردند. این مدل‌ها بر اساس تصاویر اسکن بدن با وضوح بالا از یک مرد 34 ساله بود، ایجاد شده بود.
این مدل که StomachSim نام دارد، بیومکانیک قرصی را که در دستگاه گوارش حرکت می‌کند و سرعت خروج آن از معده به دوازدهه، اولین قسمت روده کوچک که در آن جذب مواد مغذی آغاز می‌شود، شبیه‌سازی کرد.
محققان متوجه شدند که در حالی که بیمار به سمت راست خم شده یا به پهلوی راست خوابیده قرص راحت‌تر وارد اعماق معده می‌شود و دو برابر سریعتر از قرص‌هایی که در حالتی قائم ایستاده‌اید، حل می‌شود.
دراز کشیدن یا تکیه دادن به پهلوی چپ انحلال را آهسته می‌کند به طوری که جذب قرص‌ها در آن وضعیت در مقایسه با حالت عمودی، پنج برابر بیشتر طول می‌کشد.
پس توجه داشته باشید که در افراد مسن، کم تحرک یا در بستر، اینکه به پهلوی راست یا چپ باشد، با این حساب خیلی تفاوت ایجاد می‌کند.
مطالعات قبلی هم به طور مشابه نشان داده بودند که دراز کشیدن به پهلوی راست سرعت تخلیه معده غذا به روده را افزایش می‌دهد و نشستن، ایستادن یا دراز کشیدن به سمت راست نیز جذب داروهای خوراکی را تسریع می‌کند.
این داده‌نما نشان می‌دهد که چگونه آناتومی و وضعیت معده بر جذب و هضم قرص تأثیر می‌گذارد.
در گام بعدی، محققان شبیه‌سازی کردند که اگر فردی به وضعیتی به نام گاستروپارزی مبتلا باشد، که در آن اعصاب معده آسیب‌دیده یا عضلات معده ضعیف شده‌اند و در نتیجه تخلیه مناسب معده کند است، چه اتفاقی برای جذب قرص می‌افتد.
میتال می‌گوید: «وضعیت بدن تأثیر بسیار زیادی روی هضم قرص دارد و اگر در وضعیت بدی قرار بگیرید، مثلا اگر به پهلوی چپ بخوابید، مثل این می‌ماند که دچار بیماری گاستروپارزی (فلج معده) شده باشید.
البته بعد از عبور داروها و غذا از معده و روده‌ها و در نهایت حذبشان به جریان خون، اتفاقات زیادی می‌افتد. همچنین فراموش نکنیم که شبیه‌سازی‌های کامپیوتری مدل‌های مفید اما بسیار ساده شده‌ای از فرآیند‌های پیچیده هستند.
همچینین مقدار مایع، گاز و مواد غذایی که در معده شما وجود دارد می‌تواند بر هضم غذا نیز تأثیر بگذارد.
در ضمن نحوه پردازش داروها توسط بدن ما نیز ممکن است به خاطر تفاوت‌های ژنتیکی متفاوت باشد.
در دانشی به نام فارماکوژنتیک، مطالعاتی روی ژن‌های کدکننده آنزیم‌هایی که وظیفه تجزیه داروها را دارند، انجام می‌شود که روشن می‌کند که چرا مردم به صورت‌های متفاوت به داروهای مشابه واکنش نشان می‌دهند.
پی‌نوشت: خلاصه اینکه این مقاله می‌گوید اگر کمی در حالت نشسته به سمت راست خم باشید، قرص شما بهتر جذب می‌شود. اما به گمان من در مورد خوابیدن به پهلوی راست از نظر بالینی باید درنگ کرد و به سبب عواضی مانند ایجاد ازوفاژیت شیمیایی یعنی اثر سوزاننده قرص‌ها روی جدار مری، بهتر است همان توصیه نیم ساعت دراز نکشیدن را اجرا کنید.
این مطالعه در Physics of Fluids منتشر شده.
