آیا گوش دادن به موسیقی با صدای بلند به شنوایی آسیب میرساند؟
بعد از کنسرت، شما متوجه میشوید که شنیدن صدای دوستتان که دارد با شوق از برنامه می گوید، برایتان سخت شده است. به نظر میرسد که از آنطرف اتاق با شما حرف میزند و برایتان سخت است با وجود وز وز گوشتان به او گوش کنید. اما صبح روز بعد، اثرات تقریبا از بین رفته است. پس دلیل این علائم چه بود؟ و آیا شما میتوانید بدون آسیب رسیدن به گوشهایتان دوباره به کنسرت بروید؟ هدر مالیوک ویژگیهای صدا را مورد بررسی قرار میدهد.
آنیا بعد از کنسرت سه ساعته گروه متال نروژی مورد علاقهاش، متوجه شد که نمیتواند به خوبی تعریفهای دوستش درباره برنامه را بشنود. مثل این بود که دوستش از آن طرف اتاق حرف بزند و برایش سخت بود که با وجود وز وز کردن گوشهایش، صدای او را بشنود. صبح روز بعد حالش خیلی بهتر شده بود اما آنیا هنوز یک سؤال داشت. دلیل علائم او چه بود؟ آیا شنواییاش دوباره مثل روز اولش میشود؟ و آیا او هنوز میتواند بدون آسیبدیدن گوشهایش، به کنسرت برود؟
برای پاسخ به این سؤالات، ما اول باید بفهمیم که صدا چیست و چگونه آن را میشنویم. مثل افتادن سنگی در آب که موج ایجاد میکند، صدا وقتی به وجود میآید که مولکولهای پراکنده در فضا مرتعش شوند. درحالیکه ارتعاشات صوتی میتوانند از طریق جامدات و مایعات جابهجا شوند، گوشهای ما برای تحلیل ارتعاشات در هوا تکامل یافتهاند. این امواج صوتی وارد مجرای گوش میشوند و پرده گوش را میلرزانند. سه استخوان که آنها را استخوانچههای گوش مینامیم، این امواج را به حلزون گوش میرسانند. امواج صوتی باعث حرکت مایع درون حلزون میشوند. از اینجا، مرحله درک ما از صدا آغاز میشود. حرکات مایع، غشاء پایه را تحریک میکند. بافتی که با دهها هزار سلول مویی پوشانده شده است. نوسان خاص سلولهای مویی به همراه استریوسیلیاهای روی آنها باعث میشود که مغز ما سیگنالهای شنوایی را دریافت و درک کند. متاسفانه، این سلولهای ضروری همچنین بسیار آسیبپذیر هستند.
صدا دو خصلت دارد که با آنها میتواند به این سلولها آسیب بزند. اولی: میزان صدا. هرچه صدا بلندتر باشد، ارتعاش امواج آن هم بیشتر است. درحالیکه حداکثر محدودیت شنوایی فرد به فرد متفاوت است، اما نزدیک شدن بیشازحد به ۱۲۰ دسی بل میتواند فورا باعث خمیدگی و ترکیدن سلولهای مویی و در نتیجه آسیب شنوایی دائمی شود. امواج صوتی صداهای بسیار بلند حتی میتواند باعث جابهجایی استخوانچههای گوش یا پارگی پرده گوش شود.
دومی: طول صدا است. درحالیکه در معرض صداهای بلند قرار گرفتن اغلب فورا میتواند به گوشها آسیب برساند، در معرض صداهای بسیار کوتاه قرار گرفتن هم میتواند در درازمدت به سلولهای مویی آسیب برساند. برایمثال، شنیدن صدای دست خشککن به مدت ۲۰ ثانیه بیخطر است. اما اگر بهمدت 8 ساعت متوالی ادامه دهید، این صدای نسبتا کمفشار، باعث فشار بیشازحد استریوسیلیا و تورم بافت پشتیبان سلول مویی میشود.
سلولهای مویی متورم شده، دیگر نمیتوانند با سرعت و دقت مناسب مرتعش شوند و درنتیجه باعث کمشنوایی میشوند. این نوع مشکل شنوایی به تغییر موقتی آستانه شنوایی معروف است، و بسیاریاز مردم حداقل یکبار در زندگی خود آن را تجربه کردهاند. در مورد آنیا، صداهای بلند درون کنسرت فقط در سه ساعت توانستند تاثیر خود را بگذارند. خوشبختانه، این یک بیماری موقتی است که معمولا پس از مدتی با کاهش تورم سلولها، برطرف میشود. در بیشتر موارد، به راحتی میتوان با اجتناب از صداهای مضر، فرصت بازیابی را به سلولهای مویی داد.
یک تغییر موقتی در آستانه شنوایی احتمالا باعث مشکل شنوایی دائمی نمیشود. اما تماس مکرر با درجههای خطرناک صدا میتواند طیف گستردهای از اختلالات شنوایی را بهوجود آورد. مثل وز وز کردن مداوم گوش یا مشکل داشتن در درک صدا در محیطهای شلوغ و پر سروصدا. سلولهای مویی بیشازحد کارکرده همچنین میتوانند مولکولهای خطرناکی به نام گونههای فعال اکسیژن تولید کنند. این مولکولها، الکترونهای ناپایداری دارند که به کمک آنها الکترونهای سلولهای مجاور را به روی خود منتقل میکنند و باعث آسیب رسیدن دائمی به گوش داخلی میشود.
شما با استراتژیهای گوناگونی میتوانید از بروز مشکل شنوایی جلوگیری کنید. تحقیقات کلی درباره هدفونها نشان میدهد که اگر بخواهید از آنها در طول روز بیشاز ۹۰ دقیقه استفاده کنید، پیشنهاد میشود میزان صدا را روی ۸۰ یا کمتر نگه دارید. هدفونهای نویز – ایزولیتینگ هم میتوانند به شما در شنیدن صدا با ولوم پایین کمک کنند درک اولیه از وضعیت شنوایی خود، برای محافظت از سیستم شنوایی ضروری است. گوشهای ما هم دقیقا مثل چشمها و دندانها، نیاز دارند که هرسال چک شوند. همه جوامع به شنواییسنجها دسترسی ندارند، اما سازمانهایی در سراسر جهان درحال توسعه تستهای شنوایی قابل حمل و اپلیکیشنهای کاربردی آسان برای آوردن این امکانات حیاتی به مناطق دورافتاده هستند. درانتها، در مقابل صداهای بلند برای مدت طولانی از گوشگیرها استفاده کنید. اثربخشی گوشگیرها زمانی است که بهخوبی داخل گوشها قرار بگیرند. بنابراین مراقب باشید و دستورالعملها را بخوانید. اما اگر درست استفاده شوند، میتوانند به شما اطمینان ببخشند که در بسیاری از شبها شما میتوانید به آهنگهای گروه مورد علاقه خود گوش دهید.