انواع ایمپلنت دندان و ۳ تکنیک درمان آن
انسان‌ها به دلایل مختلفی ممکن است دندان‌های خود را از دست داده و نیاز به جایگزینی داشته باشند. ایمپلنت روشی است که برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته به کار برده می‌شود. به طور کلی، انواع ایمپلنت دندان درمان‌های استانداردی هستند که جایگزین مصنوعی دندان بوده و به عنوان روشی جهت پر کردن جای خالی دندانها به کار برده می‌شوند. در این مقاله به معرفی و توضیح بیشتر ایمپلنت، انواع ایمپلنت دندان و تکنیک‌های به کار برده شده در آن پرداخته می‌شود.
ایمپلنت چیست؟
همان طور که گفته شد، انسان‌ها در طول زندگی ممکن است دندان‌های خود را به دلایل مختلفی مانند پوسیدگی دندان، نارسایی کانال ریشه، بیماری‌های لثه، ضربه به دهان ، فرسودگی بیش از حد و نقایص مادرزادی از دست بدهند. ایمپلنت دندان ساختاری است که جایگزین دندان‌های از دست رفته می‌شود. ایمپلنت دندان میله‌ای کوچک به شکل پیچ است که توسط جراح دندانپزشک در درون استخوان فک فرو رفته و به استخوان اطراف جوش می‌خورد. به پروسه جوش خوردن استخوان دندان به ایمپلنت یکپارچگی استخوان و یا osseointegration گفته می‌شود.
ایمپلنت‌ها نسبت به پروتزهای مصنوعی که دندان‌های مصنوعی متحرک هستند، از مزایایی برخوردار می‌باشند. چرا که طبیعی‌تر و راحت‌تر هستند، درصد موفقیت بالاتری دارند، موجب بهبود عملکرد جویدن، کاهش خطر ایجاد حفره در دندان‌های مجاور، نگهداری بهتر استخوان در محل دندان از دست رفته و کاهش حساسیت در دندان‌های مجاور می‌شوند. ایمپلنت دندان معمولاً از یک پیچ از جنس تیتانیوم و یک تاج تشکیل شده است. یک سوراخ با قطر کوچک (حفره پایلوت) در محلی از فک که بی‌دندان است ایجاد می‌شود تا فیکسچر ایمپلنت تیتانیوم را در محل خود هدایت کند. پس از حفر سوراخ اولیه در فک، یچ ایمپلنت قرار داده می‌شود. پس از قرار گرفتن در محل، بافت اطراف لثه بر روی ایمپلنت محکم می‌شود و یک پیچ محافظ در بالای آن قرار می‌گیرد تا محل بهبود یابد و استخوان‌سازی ایجاد شود.
پس از چند ماه، دندانپزشک ایمپلنت را باز می‌کند و یک اباتمنت (که تاج را نگه می‌دارد) وصل می‌کند. هنگامی که اباتمنت در جای خود قرار گرفت، دندانپزشک یک روکش موقت یا نهایی ساخته و بر روی دندان اعمال می‌کند. تاج ایمپلنت به صورت سفارشی ساخته می‌شود تا متناسب با دهان فرد بوده و با رنگ دندان‌های او مطابقت داشته باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر از نحوه انجام کاشت دندان در کلینیک آرکا می‌توانید به سایت این کلینیک دندانپزشکی مراجعه کنید.
انواع ایمپلنت دندان
انواع ایمپلنت دندان عبارتند از:
۱. ایمپلنت اندوستال
ایمپلنت‌های اندوستال رایج‌ترین و پرکاربردترین نوع ایمپلنت هستند که در استخوان فک جاسازی می‌شوند و هر کدام می‌توانند یک یا چند دندان مصنوعی را نگه دارند. اندوستال‌ها که در استخوان فک قرار می‌گیرند، عمدتاً به‌عنوان جایگزینی برای بریج یا پروتز متحرک می‌باشند.
۲. ایمپلنت ساب پریوستئال
ایمپلنت ساب پریوستئال یکی از رایج‌ترین انواع ایمپلنت دندان هستند که در بالای استخوان فک قرار می‌گیرد. جراحان دندانپزشک این گزینه را برای افرادی انتخاب می‌کنند که استخوان فک آن‌ها ارتفاع زیادی ندارد. ایمپلنت های ساب پریوستال می‌توانند جایگزین استخوان فک برای برخی از روش‌های دندانپزشکی شوند و به جای اینکه مستقیماً در استخوان فک نصب شوند، از یک قاب فلزی استفاده می‌کنند که بین استخوان فک و لثه اما در زیر پریوستئوم قرار می‌گیرند.
۳. ایمپلنت‌های زیگوماتیک
ایمپلنت‌های زیگوماتیک نیز یکی دیگر از انواع ایمپلنت دندان هستند که با ایمپلنت‌های دندانی معمولی متفاوت هستند زیرا به جای فک بالا به استخوان زیگوماتیک متصل می‌شوند. زمانی که کیفیت یا کمیت استخوان فک بالا برای قرار دادن ایمپلنت‌های دندانی معمولی کافی نباشد، از این نوع ایمپلنت استفاده می‌شود. ایمپلنت زیگوماتیک را می‌توان برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته، دندان‌های به شدت آسیب دیده یا پوسیده یا دندان‌هایی که به دلیل بیماری پریودنتال شدید لق شده‌اند استفاده کرد.
تکنیک‌های مختلف در درمان کاشت دندان
۱. تقویت استخوان
به بازسازی استخوان در فک بیمار هنگامی که قادر به پشتیبانی از ایمپلنت نیست، تکنیک تقویت استخوان گفته می‌شود. تکنیک تقویت استخوان که به آن پیوند استخوان نیز گفته می‌شود، روشی است که معمولاً زمانی مورد نیاز است که توده استخوان فعلی فک بیمار برای انجام موفقیت آمیز ایمپلنت‌های دندانی مناسب نباشد. خوشبختانه در عصر حاضر، پزشکان می‌توانند استخوان را در جایی که نیاز است رشد دهند.
۲. سینوس لیفت
سینوس لیفت اصطلاحی است که برای توصیف یک روش جراحی استفاده می‌شود که استخوان را به فک بالا اضافه می‌کند. این استخوان در اطراف ناحیه‌ای قرار می‌گیرد که از دندان‌های عقبی که به عنوان دندان‌های آسیاب و پرمولر نیز شناخته می‌شوند، حمایت می‌کند. در این تکنیک، استخوان در ناحیه بین سینوس‌های فک بالا و خود فک قرار می‌گیرد. از آنجایی که صورت یک فضای محدود است، برای ایجاد فضایی برای این استخوان اضافی، غشای سینوس‌ها به سمت بالا حرکت می‌کنند که اصطلاح لیفت از آنجا می‌آید.
۳. گسترش ریج
برخی از افراد ناهنجاری‌های استخوان فک دارند که از رشد استخوان کافی برای ایمپلنت جلوگیری می‌کند. در چنین مواردی، ممکن است جراح نیاز به اصلاح برجستگی داشته باشد که شامل بلند کردن لثه برای نمایان شدن ناحیه استخوان تغییر شکل یافته است. سپس جراح از یک استخوان یا جایگزین استخوان برای ترمیم ناحیه مورد نظر استفاده می‌کند که باعث بهبود کیفیت استخوان فک در آماده سازی برای جراحی ایمپلنت می‌شود. این تکنیک گسترش ریج نام دارد.
تصویربرداری سه بعدی
در گذشته دندانپزشکان از اشعه ایکس برای گرفتن تصویری از ساختار دندانها و فک پیش از انجام ایمپلنت استفاده می‌کردند. امروزه تکنیک تصویربرداری سه بعدی مدرن روشی دقیق‌تر و بهتر برای گرفتن تصویر از فک و دندان است. فناوری‌های تصویربرداری به دندانپزشکان کمک می‌کند تا آناتومی فردی و ظریف دهان بیمار را درک کنند. تصویربرداری سه بعدی با استفاده از دستگاه توموگرافی کامپیوتری با پرتو مخروطی که به عنوان دستگاه CBCT شناخته می‌شود، انجام می‌شود. دندانپزشکی سه بعدی، شامل ایجاد یک تصویر دیجیتالی و سه بعدی از دهان و فک است. تصاویر سه بعدی دندان اغلب برای تشخیص مشکلات و برنامه‌ریزی برای درمان استفاده می‌شوند. توانایی دیدن فک و دهان به صورت سه بعدی به دندانپزشک این امکان را می‌دهد تا رویکردی بهتر و موثرتر را برای درمان بیماری‌های فک و دندان اتخاذ کند.
بارگذاری فوری ایمپلنت های دندانی
بارگذاری فوری که به نام Immediate Function شناخته می‌شود، شامل قرار دادن و اعمال ایمپلنت و ترمیم ظرف 48 ساعت می‌باشد. بارگذاری فوری ایمپلنت‌های دندانی یا ایمپلنت یک روزه جدیدترین و سریع ترین رویکرد کاشت ایمپلنت است. در این روش از کاشت ایمپلنت، در همان مرحله عمل جراحی که ایمپلنت دندان کاشته می‌شود، به جای این که روی آن بافت لثه کشیده شده و چندین ماه منتظر جوش خوردن استخوان به ایمپلنت بمانیم، در همان جلسه اباتمنت نصب شده و روکش بر روی آن اعمال می‌شود. بارگذاری فوری ایمپلنت برای افرادی که دندان‌های جلویی خود را از دست داده‌اند، بسیار کاربردی و حائز اهمیت است. به همین علت بسیاری از بیماران متقاضی ایمپلنت ممکن است ترجیح دهند از بارگذاری فوری ایمپلنت که گزینه‌‌ای سریع‌تر است استفاده کنند.
سوالات متداول
۱– انجام ایمپلنت برای چه افرادی مناسب نیست؟
برخی از افراد واجد شرایط انجام ایمپلنت دندان نیستند. افرادی با مشکلاتی مانند؛ بیماری حاد، بیماری متابولیک غیر قابل کنترل، بیماری یا عفونت استخوان یا بافت نرم، عادات غیرعملکردی مانند دندان قروچه، دیابت، پوکی استخوان، ایدز و … .
اگر افراد دارای هر یک از موارد فوق تحت عمل جراحی کاشت دندان قرار گیرند، خطر شکست ایمپلنت وجود دارد.
۲– عوامل موثر بر روند انجام ایمپلنت، چه مواردی هستند؟
هر فردی احتمالاً تجربه متفاوتی از انجام ایمپلنت دندانی دارد. عواملی که ممکن است بر این امر تأثیر بگذارند عبارتند از:
تعداد دندان‌هایی که نیاز به جایگذاری دارند، محل ایمپلنت‌ها در داخل فک، کیفیت و کمیت استخوان در محل ایمپلنت، سلامت دهان و دندان و سیستمیک فرد و غیره.
۳– شیوه نگهداری و مراقبت از ایمپلنت به چه صورت است؟
پس از اینکه فرد تحت عمل جراحی ایمپلنت دندان قرار گرفت، باید به مسواک زدن و نخ دندان کشیدن منظم ادامه دهد. همچنین، هر ۶ ماه یک بار برای نظارت بر ایمپلنت‌ها و اطمینان از سالم بودن دندان و لثه‌ها، باید به دندانپزشک مراجعه شود.