آیا لبخند مصنوعی شما را شادتر می‌کند؟ لبخند بزن، اگرچه قلب پردردی داری!
آیا لبخند ساختگی باعث می‌شود احساس شادی بیشتری داشته باشید؟ این سؤال از زمانی که طبیعت‌شناس مشهور –چارلز داروین– کتابی در این زمینه در سال 1872 منتشر کرد، مورد بحث قرار گرفته است.
داروین نوشته بود: «بیان آزادانه با نشانه‌های بیرونی یک احساس، آن را تشدید می‌کند… حتی شبیه‌سازی یک احساس، آن را در ذهن ما بیدار می‌کند.»
فرهنگ عامه این ایده را تقویت می‌کند. به عنوان مثال، یکی از ترانه‌های زیبای نات کینگ کول در سال 1954 به نام «لبخند» را به یاد بیاورید که حاوی این شعر است: «لبخند بزن، اگرچه قلبت درد می‌کند […] متوجه می‌شوی که زندگی همچنان ارزشمند است/اگر فقط لبخند بزنی».
اما آیا این موضوع به درستی بررسی علمی شده است؟
در مطالعه‌ای در سال 1988 از افراد خواسته شد تا یک خودکار را با دندان‌های خود برای شبیه‌سازی لبخند یا با لب‌های خود برای شبیه‌سازی یک حالت خنثی نگه دارند.
این مطالعه نشان داد که حتی لبخند زدن بدون نیت درونی از آن باعث می‌شود افراد با نمایش یک کارتون بیشتر احساس سرگرمی کنند.
با این حال، یک متاآنالیز (جمع‌بندی چند مطالعه) در سال 2016 که داده‌های 17 مطالعه را با استفاده از همین ترفند “قلم در دهان” گردآوری کرده بود، نشان داد که آن‌ها نمی‌توانند نتایج اصلی را تایید کنند.
محققان طی سال‌ها مطالعات دیگری را با روش‌های مختلف انجام داده‌اند تا بررسی کنند حالت صورت ما چگونه بر احساس ما تأثیر می‌گذارد. یک بررسی در سال 2019 از 138 مطالعه نشان داد که لبخند بر احساسات افراد تأثیر می‌گذارد، اما تأثیر آن اندک بود.
اما حالا مطالعه جدیدی در این مورد انجام شده است:
در این تحقیقکه در نشریه Nature Human Behavior منتشر شد، از حدود 3800 داوطلب از 19 کشور خواسته شد با استفاده از چندین روش مختلف لبخند بزنند یا حالت خنثی خود را حفظ کنند و سپس سطح شادی خود را ارزیابی کنند.
اگر داوطلبان بدانند که محققان در حال مطالعه چه چیزی هستند، این می‌تواند بر نحوه ارزیابی آن‌ها از مداخلات خندان تأثیر بگذارد. بنابراین، محققان طوری آزمایش‌های را طراحی کردند که داوطلب‌های از هدف آزمایش چیزی سردرنیاورند.
پس آن‌ها وانمود کردند که در حال مطالعه چگونگی تأثیر حرکات کوچک و حواس پرتی بر توانایی‌های حل ریاضی هستند و دستورالعمل‌های فریبنده‌ای صادر کردند، مانند “دست چپ خود را پشت سر خود بگذارید و چشمان خود را یک بار در ثانیه به مدت 5 ثانیه پلک بزنید!”
از 3 روش در مجموع استفاده شد:
در اولی داوطلبان مجبور بودند یک خودکار بین دندان‌های خود بگذارند یا آن را با لب‌های خود نگه دارند. این یک کپی از مطالعه سال 1988 با برخی تغییرات جزئی بود: دیگر از کارتون برای ارزیابی سطح سرگرمی القایی استفاده نمی‌شد و میزان شادی به جای سرگرمی در پایان کار اندازه‌گیری می‌شد.
در روش دوم، داوطلبان از عکس یک بازیگر را تقلید کردند که لبخند می‌زد یا حالتی خالی داشت.
در روش سوم، محققان از شرکت‌کنندگان خواستند که با حرکت دادن گوشه‌های لب‌هایشان به سمت گوش‌ها و بالا بردن گونه‌ها یا حفظ حالت صورتشان، حالتی شاد داشته باشند.
پس از هر کار، شرکت‌کنندگان یک مسأله ریاضی ساده، یک پرسشنامه شادی و اضطراب، و یک نظرسنجی خشم، خستگی و سردرگمی را تکمیل کردند.
سرانجام مشخص شد که واقعا احساس شادی با انجام شادی‌های تصنعی افزایش می‌یابد، اما وقتی کسی از یک عکس خندان تقلید می‌کند، این تاثیر به مراتب بیشتر از گذاشتن قلم در دهان است.
توجیه این است که کار فعال (مانند تقلید یک حالت چهره) نسبت به یک کار غیرفعال (مانند نگاه خیره خالی) کمتر خسته‌کننده باشد و بر شادی شرکت‌کنندگان در مطالعه تأثیر بگذارد.
پس لبخند ساختگی می‌تواند بر خلق و خوی ما تأثیر بگذارد و لبخند زدن به طور خودکار فرآیند‌های بیولوژیکی مرتبط با احساسات را فعال می‌کند.
بنابراین، آیا می‌توانید با لبخند زدن در آینه هر روز صبح به مدت پنج ثانیه حالمان را بهتر کنیم؟
هنوز این موضوع جای بحث دارد.
این مقاله در Nature Human Behavior منتشر شده است.
