امپراطوری لاکوتا در چه زمانی و در چه کشوری بود و چطور سقوط کرد؟
پکا هامالاینن
در سال ۱۷۷۶، امپراطوری قدرتمندی در آمریکای شمالی متولد شد. لاکوتا‌ها به بلک هیلز رسیده بودند که مقدس‌ترین مکان و مطلوب‌ترین شکارگاه بوفالو در دشت‌های غربی بود.
این قبیله که در ایالت داکوتای جنوبی واقع شده، به لطف نظارت بلک هیلز یا باها سابا، قدرت برجسته‌ای در آمریکای جنوبی به شمار می‌رفت. آنها همین چند دهه پیش، در جنگل‌های غربی بر سر قدرت رقابت می‌کردند ـــ و شکست خوردند.
لاکوتا یکی از هفت قومی بود که اتحاد سو را تشکیل می‌دادند، لاکوتا‌ها قرن‌ها در جنگل‌ها و تالاب‌های بین دریاچه‌های بزرگ و دره میزوری زندگی می‌کردند. در دهه ۱۶۰۰، استعمار‌گران اروپایی این منطقه را بی‌ثبات کردند. درحالی که برخی قبایل از تجارت پوست حیوانات با فرانسه سود می‌بردند، لاکوتا‌ها از بهترین فرصت‌های تجارت محروم بودند. پس در اوایل دهه ۱۷۰۰، توجه‌شان را به غرب اختصاص دادند.
دشت‌های غربی از حاصل‌خیزی بسیار کمی نسبت به محل زندگی لاکوتا‌ها برخوردار بود. تنها راه آسان دسترسی فوری به آب و غذا در امتداد رودخانه‌ها بود ـــ زمینی که آریکارا‌ها قبلا آن را تصرف کرده بودند.
برای مبارزه، لاکوتا‌ها به شکارچیان بوفالو و جنگجویان ماهر سوار بر اسب تبدیل شدند. آنها مناطق کشاورزی آریکارا‌ها را فتح کردند، و آنها را مجبور به پرداخت ذرت و کدو به عنوان مالیات کردند. وقتی اسپانیایی‌ها رسیدند، انتظار زمین‌های تجاری پر‌سود را داشتند، اما به جای آن باید به لاکوتا‌ها هزینه‌ای می‌پرداختند. در سال ۱۸۰۴، افراد جدیدی در امتداد رودخانه میزوری دیده شدند: مریودر لوییس و ویلیام کلارک. فرمانده بوفالوی سیاه تا زمانی که مالیات سنگینی ندادند، اجازه عبور به آنها نداد.
با وجود این شروع متزلزل، این ملاقات آغاز یک اتحاد تجاری بین لاکوتا‌ها و ایالات متحده بود. مردان لاکوتایی بوفالو شکار می‌کردند و زنان پوست را برای تجارت به چرم تبدیل می‌کردند. دولت آمریکا اسلحه، مهمات و سایر کالا‌ها را تامین کرد، حتی واکسن‌های آبله را برای لاکوتا‌ها تدارک دید تا از آنها در مقابل این بیماری همه‌گیر مرگبار که آمریکایی‌های محلی را به خاک و خون کشیده بود، محافظت کند
ایالات متحده با فرانسه قراردادی امضا کرد و حق مالکیت سرزمین‌های لاکوتا که لوئیزیانا نام داشت را خرید. اما لاکوتا‌ها نمی‌خواستند سرزمین‌هایشان را فقط به خاطر توافق دو قدرت واگذار کنند. علی‌رغم وجود ۱۵ هزار لاکوتایی و ۲۳ میلیون آمریکایی، بخش اعظم جمعیت و ارتش آمریکا در سواحل شرقی مستقر بودند. فقط آوردن یک ارتش به قلمرو لاکوتا هزینه هنگفتی به دنبال داشت، و در آنجا با جنگجویان نیرومندی با دانش محلی فراوان و اتحاد قوی روبهرو می‌شدند. دولت آمریکا برای جلوگیری از جنگی که نه توان به پایان رساندنش و نه پیروز شدندش را داشت، سعی کرد با تقدیم مهمات و جیره‌های مورد نیاز، رهبران لاکوتا را آرام کند.
در حالی که بیشتر سرخ‌پوستان بومی در آمریکای شمالی مجبور به ترک محل زندگی و رفتن به محل‌های اسکان تعبیه شده، شده بودند، امپراطوری لاکوتا همچنان در حال گسترش بود. تا سال ۱۸۵۰، آنها حدود ۵۰۰ هزار کیلومتر مربع را زیر سلطه خود داشتند. آنها پراکندگی بسیار کمی در این منطقه وسیع داشتند، و روستا‌های خود را به دنبال بوفالو‌ها حرکت می‌دادند. اگرچه هیچ دفتر مرکزی وجود نداشت، رهبران گروه یا اویاتا‌ها برای رقص خورشید سالانه گرد هم آمدند تا عملیات پیچیده دیپلماتیک را برنامه‌ریزی و سازماندهی کنند. چند هفته از تابستان هر سال صرف رقص خورشید می‌شد که مراسمی معنوی به منظور تاکید مجدد بر روابط اجتماعی، جلب خشنودی واکان تانکا (روح بزرگ) و حفظ هماهنگی جهان بود.
اوایل سال ۱۸۴۹، تب طلا در کالیفرنیا مهاجران سفید‌پوست زیادی را به غرب کشاند، که به سرزمین لاکوتا تجاوز کردند و مزاحم گله‌های بوفالو شدند. رهبران لاکوتا این مهاجرت را به نشان اینکه آمریکا قصد احترام گذاشتن به مالکیت آنها را ندارد، تفسیر کردند. برای تلافی، آنها به قطار‌ها و ادارات دولتی حمله کردند.
با بالا گرفتن درگیری، رهبر «ابر سرخ» در واشنگتون دی سی به مذاکره نشست. در حالی که در لاکوتا، رهبران «گاو نشسته»، «اسب دیوانه» و بقیه آماده نبرد در منطقه می‌شدند. آنها متحدان آراپاهو و شاین خود و تقریبا تمام سایر اقوام سو را بر علیه آمریکا بسیج کردند.
در سال ۱۸۷۶،درست ۱۰۰ سال پس از ظهور لاکوتا جویندگان طلا بلک هیلز مقدس را اشغال کردند. برای بسیاری از لاکوتا‌ها این تیر خلاص بود. با نظر گاو نشسته، اسب دیوانه لاکوتا‌ها را برای شکست قاطعانه آمریکایی‌ها در نبرد بیگ‌هورن رهبری کرد.
پس از این پیروزی، لاکوتا‌ها با تهدید بزرگتری روبهرو شدند. سفر با قطار و ساخت راه آهن جمعیت بوفالو‌ها را نابود کرده بود و با گرسنگی روبهرو شدند. آنها برای زنده ماندن به منطقه اسکان تعبیه شده رفتند، جایی که مقامات آمریکایی گاو نشسته و اسب دیوانه را اعدام کردند و تلاش کردند تا فرهنگشان را برچیده و رقص خورشید را در آنجا ممنوع کنند. لاکوتا‌ها جنبشی اعتراضی به نام رقص ارواح تشکیل دادند. ارتش آمریکا در سال ۱۸۹۰ برای متوقف کردن این مقاومت، صد‌ها لاکوتایی را که شامل تعداد زیادی زن و کودک می‌شد را در نبرد «کشتار زانوی زخمی» قتل عام کرد.
امروزه هنوز هم لاکوتا‌ها به مبارزه برای فرهنگ و سرزمینشان ادامه می‌دهند. در سال ۲۰۱۶، آنها حامیان خود را از سراسر جهان برای اعتراض به احداث خط لوله لاکوتا که از منطقه آنها می‌گذشت فرا خواندند، و به مقاومت تاریخی طولانی خود در مقابل دولتی که به نقض وعده‌های خود معروف است، ادامه دادند.
