13کتاب فانتزی و علمی-تخیلی خوب

مترو 2034

دمیتری گلوخوفسکی، ترجمهٔ فربد آذسن، کتابسرای تندیس، 480ص،

    داستان فانتزی

شانس آوردیم که پیش‌بینی «مترو2033» درست نبود. قرار بود در سال 2013(1392) یک جنگ اتمی تمام عیار زمین را ویران کند. ماجرا در همین نزدیکی در کشور دوست و همسایه روسیه اتفاق می‌افتد؛ در متروی مسکو. 20سال بعد از آن جنگ اتمی، بازماندگان در پاهگاه‌های زیرزمینی ساکن شده‌اند. متروی مسکو بزرگ‌ترین نوع از این پناهگاه‌هاست. «آرتیوم» جوان پی می‌برد که در دوران کودکی خود، اشتباهی مرتکب شده است که ممکن است پناهگاه را به نابودی بکشاند. او برای جبران اشتباه خود، راهی سفری مرگبار می‌شود. حال در قسمت دوم کتاب یعنی «مترو2034»، از مأموریت آرتیوم و همراهانش که به نابودی موجودات تاریکی و زیستگاه آن‌ها منجر شده است، یک سال گذشته، اما مشکلات جدیدی ساکنان ایتسگاه دیگیر در مترو را تهدید می‌کند. یک گروه کوچک سعی دارند ایستگاه را از نابودی نجات بدهند. اگر در ایام عید هوس یک فانتزی آخرالزمانی باحال و هوای اتمی با طعم روسی کردید، این کتاب می‌تواند گزینهٔ خوبی باشد.

دریای سایه‌ها

کلی آرمسترانگ، ترجمهٔ نداشاه‌نظر، نشر ایرانیان، 496ص،

     داستان وحشت

بعد زا انتشار مجموعهٔ «قدرت‌های سیاه» از «کلی آرمسترانگ» اولین قسمت از مجموعهٔ دیگر او در سال 95ترجمه شد. «دریای سایه‌ها» که در 2014(1393) منتشر شد، قسمت اول از مجموعهٔ سه جلدی «عصر اساطیر»، داستانی فانتزی ترسناک را روایت یم‌کند که در آن اشرار در سایه‌ها پنهان شده‌اند و هیولاهای مرگبار به شکل انسان ظهور پیدا می‌کنند. در «دریای سایه‌ها»، جنگل مرگ جایی است که بدترین مجرمان امپراتور به آن‌جا تبعید می‌شوند. «موریا» و «آستین»، خواهران دوقلو، در جنگل مرگ وظیفهٔ سالانهٔ آرام کردن اشباح خشمگین و ملعون را بر عهده دارند. اما امسال اشباح آرام نمی‌گیرند. آن‌ها که مورد تهدید یک مجرم قدیمی قرار گرفته‌اند باید رد سارع وقت امپراتور را از تهدیدی خطرناک آگاه کنند. خواهر ها که دزدی بی‌پروا و جنگجویی با سابقهٔ خانوادگی همراهی‌شان می‌کنند، هنگام عبور از صحرا با هیولاهای افسانه‌ای روبه‌رو می‌شوند و به مبارزه با آن‌ها می‌پردازند. در این میان رازی برای همیشه تعادل بین دو دنیا را با ه می‌زند.

سایهٔ مار

ریک‌ریردان، ترجمهٔ آیدا کشوری، نشر بهنام 408ص،

     داستان فانتزی

اگر در گشت و گذارهای نوروزی هوس کردید سری هم به مصر باستان بزنید، با هزینهٔ کمتر از 20هزار تومان می‌توانید این کار را بکنید. کافی است به یک کتابفروشی بروید و «سایهٔ مار» را بخرید و بخوانید. «ریک ریردان» (Rick Riordan ؛لبته تلفظ صحیح آن رایردن است) بعد از مجموعه‌های پرفروش «پرسی جکسون» و «قهرمانان المپ» که به اسطوره‌های یونان می‌پرداخت، با سری «خاطرات خاندان کین» به سراغ اسطوره‌های مصری رفته است؛ ماجرای خواهر و برادری به نام «سادی» و «کارترکین» که درگیر مبارزه با هیولاها و خدایان مصری می‌شوند.

«سایهٔ مار» سومین و آخرین جلد این مجموعه است. در این قسمت آپوفیس مار دوباره برگشته است و می‌خواهد دنیا را نابود کند و این خواهر و برادر سعی دارند با کشتن او دنیا را نجات دهند. تنها امید آن‌ها به جادویی باستانی است تا به کمک آن بتوانند شر آپوفیس را از سر دنیا کم کنند، اما ممکن است این کار به نابودی خودشان منجر شود.

دختری با تمام موهبت‌ها

جلد اول، ترجمه‌یبهنام حاجی‌زاده، نشر بهداد، 312ص،

     داستان وحشت

این هم یک فانتزی ترسناک با فضای آخرالزمانی از نوع انگلیسی که در 2014(1393) منتشر شد و فیلمی هم با همین عنوان دو سال بعد از روی آن ساخته شد. قهرمان داستان دختری به نام «ملانی» است که هوشی استثنائی دارد و نابغه به حساب می‌اید. در دنیایی که رو به سقوط و ناودی است، بیشتر آدم‌ها به نوعی بیماری عفونی مبتلا شده‌اند. در این میان دکتر «کالدول» سعی دارد از ملانی برای ساختن نوعی واکسن برای این بیماری استفاده کند. هر روز گروهبان «پارکس» با نفراتش به سلول او می‌آیند تا او را به کلاس ببرند. گروهبان تفنگش را به سمت او نشانه می‌رود و دو نفر دیگر او را به صندلی چرخدار می‌بندند. او در ابتدا مانند همهٔ دخترهای معمولی است. عاشق کلاس درس و یادگرفتن است، عاشق یادگرفتن دربارهٔ هجی کلمات و حساب و کتاب و دنیای بیرون کلاس درس؛ اما کم‌کم معلوم می‌شود که او یکی از خطرناک‌ترین زامبی‌های دنیاست. در ابتدای کتاب یادداشتی از نویسنده برای خواننده‌های ایرانی آمده است.

فرال‌ها (3جلدی)

ژاکوب گری، ترجمهٔ محمد قصاع، نشر بهداد 944ص،

     داستان فانتزی

سه گانهٔ فرال‌ها ماجرای پسری است به نام «کا.» که در پنج سالگی از طرف والدینش رها شده و توسط کلاغ‌ها بزرگ شده است. در قسمت اول با عنوان «انتقام زبان کلاغی» فرار چند شرور خطرناک از زندان شهر باعث می‌شود که زندگی او دگرگون شود. در بخش دوم یعنی «هجوم شیطان» ظهور مادر مگس‌ها دوباره شهر را به هرج و مرج می‌کشاندو در قسمت سوم، «انتقام بیوهٔ سفید»، مرد تارعنکبوتی از دنیای مردگان باز می‌گردد و جسم «سلینا» را تسخیر می‌کندو خود را بیوهٔ سفید می‌نامد. منظور از «فرال» هم کسی است که توانایی ارتباط با حیوانات را دارد.

حفره‌های تاریک لونا

رابرت آنسون‌هاینلاین، ترجمهٔ الهام حق‌پرست نشر تندیس، 192ص،

     داستان علمی-تخیلی

در ایام شلوغ دیدو بازدیدها، مطالعهٔ دو مجموعه داستان کوتاه علمی-تخیلی، می‌تواند پیشنهاد خوبی برای تعطیلات باشد. در سال 1389، «موشکی به نام گالیله» توسط «نشر قطره» منتشر شد و در سال اخیر همین کتاب «حفره‌های تاریک لونا» منتشر شد که شامل هفت داستان علمی-تخیلی از آنسون هاینلاین، نوسیندهٔ آمریکایی است.

آثار او همیشه با استقبال عمومی و با نظر مثبت منتقدان سختگیر داستان‌های علمی-تخیلی روبه‌رو شده و جوایز متعددی را برایش به ارمغان آورده است. دهانه‌ای آتشفشانی هم در مریخ به نام او نام‌گذاری شده است.

ابدی‌ها

فیلیپ کی دیک، ترجمهٔ پیمان صارمی و الهام حق‌پرست، نشر تندیس، 272ص،

داستان علمی-تخیلی

«فیلیپ کیندرد دیک» یکی از دو سه شخصیت ادبیات علمی-تخیلی قرن بیستم آمریکاست. او نویسنده، فیلسوف و مقاله‌نویسی بود که آثارش دارای مضامین اجتماعی و همچنین متافیزیکی است. از بیشتر آثار او اقتباس سینمایی شده است؛ مانند فیلم «گزارش اقلیت». «ابدی‌ها» شامل 10 داستان کوتاه علمی-تخیلی است. این کتاب همچنین شامل قسمتی از یک سخنرانی او با عنوان «چگونه جهانی را خلق کنیم که دو روز بعد ویران نشود؟» است که شرح حال و توصیفی خواندنی از افکار فلسفی، سبک نویسندگی و مضامین کتاب‌های او به دست می‌دهد.

علم در ادبیات تخیلی

رابرت دبیلوبلای، ترجمهٔ میثم زینلی و نگار بزرگمهر، نشر مازیار، 376ص،

علم و ادبیات

این کتاب، مرجع راهنمایی برای ابداعات و اکتشافاتی است که در آغاز در آثار علمی-تخیلی ظاهر شدند و بعدها در جامعهٔ علمی مورد توجه و تأیید قرار گرفتند. پیش‌بینی جنگ هسته‌ای توسط رابرت هاینلاین، شرح «آلدوس هاکسلی» از شبیه‌سازی قبل از ظهور گوسفند «دالی»، پیش‌بینی ماهواره‌های مخابراتی توسط آرتور سی کلارک، انرژی جایگزین، هوش مصنوعی، جهان‌های موازی هولوگرام، برخی از این ایده‌های پیشگویانه هستند. گویا این کتاب تأییدی بر این گفتهٔ «اینشتین» است که «تخیل مهم‌تر از دانش است».

سرگذشت کوانتوم

جیم بگوت، ترجمهٔ محمدعلی جعفری، نشر مازیار، 392ص،

تاریخ علم

این کتاب پر از مجراهای پرشور فیزیکدانان بزرگ قرن بیستم در مسیر تکامل مکانیک کوانتومی است. داستان موفقیت‌های شورانگیز و چالش‌های بزرگ انقلاب کوانتومی از تابش جسم سیاه «ماکس پلانک» تا تحقیقات در شتاب‌دهنده‌های سرن را شامل می‌شود. مطالعه‌ای دقیق و نسبتا جامع که به زبانی ساده و عامه‌فهم، 40موقعیت هیجان‌انگیز و تعیین کننده در فیزیک کوانتومی را در بستر تاریخی-اجتماعی آن روایت می‌کند. کتاب، هم به دانشمندان و نقش آفرینان اصلی نظریهٔ کوانتوم چون پلانک، اینشتین، «بور»، «شرودینگر»، «هایزنبرگ»، «فاینمن» و… می‌پردازد و هم به مفاهیم فیزیک.

چگونه آپولوهوا کنیم؟

جیم لانگونسکی، ترجمهٔ آیدین محمدی، نشر مازیار، 152ص،

آموزش تفکر علمی

اسم کتاب در واقع استعاره‌ای از ذشواری مسائل دانشمندان فضایی است و کتاب به روش تفکر دانشمندان برای حل مسائل بغرنج مربوط می‌شود. کتاب شامل 50توصیه است که در هفت بخش شامل رویاپردازی، قضاوت، پرس‌وجو، بازبینی، ساده‌سازی، بهینه‌سازی و عمل کردن ارائه می‌شود. نویسنده که خود یک دانشمند هوا و فضاست در هر فصل تکنیک‌ها و روش‌هایی را در مورد تفکر شبیه دانشمندان فضایی برای حل هر نوع مسئله‌ای توضیح می‌دهد. این کتاب همچنین شامل حکایات، نقل‌قول‌ها و شرح‌حال دانشمندان معروف و ایده‌هایی از داستان‌های علمی-تخیلی است.

100 داستان ناگفته از علم

ریک بِیِر، ترجمهٔ ابراهیم صالح رامسری، نشر معین، 220ص،

تاریخ علم

کتاب سرشار از گذشت‌ها، ماجراها و رویدادهای تصادفی و جرقهٔ ایده‌هایی است که در ذهن افراد زده شده و نهایتا به اختراعاتی مهیج انجامیده است. کتاب، شامل برخی اختراعات باستانی از دوهزار سال پیش تا ابداعات جدید سده‌های اخیر می‌شود؛ دستاوردهایی از مخترعانی فراموش شده، از پیل ایرانی گرفته تا رادیو، دوربین فیلمبرداری یا رایانه؛ این ابزارها که افراد معروفی را به عنوان مخترع‌شان می‌شناسیم، خیلی پیش‌تر توسط افراد دیگری، ابداع شده‌اند. ماجرای بسیاری از اختراعای که در اثر اتفاق و تصادف به‌دست آمده‌اند، از جمله تفلون، پنی سیلین، اشعهٔ ایکس، شیشهٔ نشکن و ساخارین در کتاب آمده است.

جدال جهان‌بینی‌ها

دیپاک چوپراولئوناردملودینو، ترجمهٔ مرتضی گرجیان، نشر کویر، 392ص،

علمی-فلسفی

«جدال جهان‌بینی‌ها» یک دودررویی جذاب است میان دو نویسندهٔ معروف؛ «لونارد ملودینو» فیزیکدان و نویسندهٔ همکار استیون هاوکینگ و «دیپاک چوپرا» پزشک و نویسندهٔ کتاب‌هایی از قبیل «شفای کوانتومی» و «هفت قانون معنوی موفقیت». مناظره در پنج بخش چشم‌اندازها، کیهان، حیات، ذهن و مغز و خداوند دنیال می‌شود. در هر یک از این موضوعات طرفین به چند سوال بنیادی در آن زمینه به طور مکتوب پاسخ می‌دهند. تسلط خوب هر دو طرف به علم و تاریخ آن، جدیت و قوت قلم‌شان، در کنار ترجمهٔ خوب و روان، کتاب را بسیار جذاب و خواندنی کرده است.

علم و تجربهٔ نزدیک مرگ

کریس کاتر، ترجمهٔ فرهاد توحیدی، انتشارات دانشگاه اصفهان، 304ص،

علمی-فلسفی

بعضی از نجات‌یافتگان از مرگ، تجربه‌های نسبتا مشابه از دورهٔ شبیه مرگ خود از جمله عبور از تونل تاریک، ورود به عالمی بهشت‌گونه و بازبینی زندگی خویش را گزارش کرده‌اند که امروزه به «تجربهٔ نزدیک به مرگ»(NDE) معروف است. این کتاب «زندگی پس از زندگی» نوشتهٔ پزشکی به نام «ریموندی مودی» نخستین گزارش بالینی از این تجارب است. نویسنده سعی دارد ابتدا با استفاده از شواهد علمی ثابت کند که برخلاف ادعای ماده‌گرایان، آگاهی نمی‌تواند از مغز ناشی شود. سپس نمونه‌های متعدد تجربهٔ نزدیک به مرگ و جزئیات آن‌ها را بررسی می‌کند تا نشان دهد که این تجربیات می‌توانند شاهدی برای بقای پس از مرگ باشند.