بر پایه یک تحقیق جدید: داروی محبوب لاغری یعنی سماگلوتاید، ضد سرطان هم است!

یک داروی محبوب چاقی برای بازیابی عملکرد سلول‌های ایمنی که با سرطان مبارزه می‌کنند، موثر است. جالب اینجاست که حتی اگر کسانی که آن را می‌خورند  ، کاهش وزنی هم تجربه نکرده باشند، باز هم از این اثر خوب بهره‌منده خواهند شد.

سماگلوتاید، دارویی است که برای درمان دیابت نوع ۲ استفاده می‌شود و در ضمن می‌تواند به کاهش مشکلات سوخت و ساز سلولی در افراد مبتلا به چاقی کمک کند.

اما هدف از یک کارآزمایی کوچک به رهبری تیمی از محققان ایرلندی این بود که آیا سماگلوتاید semaglutide ممکن است روی سرطان و عفونت هم اثر خوب داشته باشد یا نه.

در واقع کاهش وزن تنها یک عارضه جانبی غیرمنتظره این دارو بیماران دیابتی بود. اما این عارضه جانبیِ تبدیل به مورد خواستنی آدم‌های چاق شد!

این هورمون با تقلید از یک هورمون روده به نام GLP۱ عمل می‌کند که باعث می‌شود کاربران برای مدت طولانی‌تری احساس سیری کنند و اشتها را کاهش دهد.

اما اکنون به نظر می‌رسد که سماگلوتید یک اثر بالقوه مفید دیگر در افراد مبتلا به چاقی دارد: بازیابی عملکرد سلول‌های ایمنی به نام سلول‌های کشنده طبیعی Natural killer cell که مسئول مقابله با سرطان و عفونت هستند.

یافته‌های کنونی خبر‌ بسیار خوبی برای افراد مبتلا به چاقی تحت درمان با این داروی مقلد GLP-۱ است و نشان می‌دهد که مزایای این این دارو بیشتر از چیزی است که قبلا تصور می‌شد.

مطالعه کوچک روی تنها ۲۰ نفر بود اما نشان داد که استفاده از این دارو عملکرد سلول‌های کشنده طبیعی را بازمی‌گرداند که می‌تواند به کاهش خطر سرطان کمک کند.

سلول‌های کشنده طبیعی بخشی از سیستم ایمنی «ذاتی» بدن هستند و اولین خط دفاعی ما در برابر سلول‌های سرطانی و  عفونت‌ها هستند.

اما افراد چاق اختلال عملکرد مشخصی را در سیستم ایمنی خود دارند. همین کاهش سطح ایمنی است که آن‌ها را مستعد ابتلا به سایر بیماری‌های مزمن مانند دیابت نوع ۲، بیماری‌های قلبی عروقی و بسیاری از انواع سرطان می‌کند. آن‌ها همچنین در صورت ابتلا به عفونت‌هایی مانند آنفولانزا و COVID-۱۹ ممکن است بیماری شدیدتری را تجربه کنند.

در این مطالعه ۲۰ فرد چاق بدون دیابت که قرار بود یک بار در هفته درمان سماگلوتاید را برای کنترل وزن خود شروع کنند، انتخاب شدند و نمونه‌هایی از سلول‌های ایمنی در گردش آن‌ها را پس از شش ماه درمان بررسی شد.

در یک سری از آزمایش‌ها، محققان دریافتند سلول‌های کشنده طبیعی شرکت‌کنندگان دیگر ضعیف نیست و شروع به تولید مولکول‌های سیگنال‌دهنده‌ای به نام سیتوکین‌ها کرده‌اند. تعداد کلی سلول‌های کشنده طبیعی در نمونه‌های خون بیماران نسبت به سطح اولیه تغییر نکرده بود، اما عملکرد آن‌ها بازسازی شد.

البته هنوز باید تحقیقات بیشتری انجام شود و از یک گروه کنترل هم که سماگلوتاید استفاده نمی‌کنند و به جای آن دارونما می‌گیرند برای اثبات این امیدواری تازه استفاده کرد.

شاید بهتر شدن فرایندهای متابولیک روی عملکرد این سلول‌ها اثر می‌گذارند و باعث این اثر مثبت می‌شوند.

نکته جالب دیگر این است که تنها نیمی از شرکت‌کنندگان در مطالعه با مصرف سماگلوتاید وزن کم کرده بودند، اما همه بهبود عملکرد سلول‌های ایمنی را نشان می‌دادند. این یافته ممکن است ما را به شک بیندازد که تاثیر دارو مستقیم است و ربطی به بهبود متابولیسم ندارد.

با این حال، هنوز کاهش وزن چیزی است که سماگلوتاید عمدتاً به خاطر آن مشهور شده. در اوایل سال جاری، افزایش محبوبیت این دارو میان افراد مشهور باعث کمبود جهانی سماگلوتاید شد که در ایالات متحده با نام اوزمپیک به بازار عرضه می‌شود. به همین خاطر، بیماران دیابتی به زحمت افتادند تا دارو‌های هفتگی خود را بیابند تا قند خون خود را از بالا رفتن به سطوح خطرناک حفظ کنند.

نتایج این تحقیق در نشریه Obesity منتشر شده است.