آزمایش خون جدید برای «سندرم خستگی مزمن»، 91 درصد دقت دارد

ممکن است سال‌ها طول بکشد تا افرادی که با سندرم خستگی مزمن دست و پنجه نفرم می‌کنند و در واقع با آن زندگی می‌کنند، تشخیص قطعی دریافت کنند. گرچه تعداد این دسته از بیماران زیاد نیست، اما برآورد شده تا تا 91 درصد از مبتلایان به این سندرم در ایالات متحده تشخیص داده نشده و بدون حمایت پزشکی در شرایطی زندگی می‌کنند که انرژی، قدرت را از آنها می‌گیرد و هیچ مراقبتی دریافت نمی‌کنند.

اما یک آزمایش تازه امیدهایی برای تشخیص ساده را زنده کرده است.

گروهی از دانشمندان به سرپرستی دانشگاه آکسفورد نتایج اولیه آزمایش مبتنی بر سلول های خونی را منتشر کرده‌اند که می تواند افراد مبتلا به سندرم خستگی مزمن را با دقت 91 درصد تشخیص دهد.

جیابائو ژو و همکارانش در مقاله خود نوشته‌اند: «توسعه یک آزمایش ساده با پتانسیل تشخیص زودهنگام [ME/CFS] یک هدف حیاتی است. تشخیص زودهنگام بیماران را قادر می‌سازد تا شرایط خود را به طور موثرتری مدیریت کنند و به طور بالقوه منجر به کشف‌های جدید در مسیرهای بیماری و توسعه درمان شود.”

در این آزمایش خون تازه با استفاده از تکنیکی به نام طیف‌سنجی رامانRaman spectroscopy   و ابزار هوش مصنوعی (AI) بین ویژگی‌های یک نوع سلول خونی به نام سلول‌های تک هسته‌ای خون محیطی (PBMCs) در افراد مبتلا به سندرم خستگی مزمن تفاوت گذاشته می‌شود و پی به وجود بیماری برده می‌شود.

بر روی 100 نفر در گام اول این آزمایش انجام شد: از جمله 61 فرد مبتلا به سندرم و ۱۶ شخص سالم و 21 فرد مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس یا همان ام اس که  اختلال خود ایمنی با علائم مشابه با ME/CFS است.

اگر این آزمایش خون بتواند بین افراد مبتلا بین سندرم خستگی مزمن و افراد مبتلا به ام اس و همچنین افراد سالم تمایز قائل شود، ممکن است استفاده از آن در تمایز ME/CFS از سایر بیماری ها مانند فیبرومیالژیا، بیماری مزمن لایم و کرونای مزمن مفید باشد.

این تیم با تجزیه و تحلیل  مولکولی تک سلولی، بیش از 2000 سلول را در 98 نمونه بیمار بررسی کردند. طیف‌های به‌دست‌آمده، بسیار شبیه به آن‌هایی که اخترشناسان برای بررسی ترکیب شیمیایی ستارگان استفاده می‌کنند، یعنی منعکس‌کننده تغییرات در سطوح متابولیت‌های درون سلولی تولید شده هنگام سوخت و ساز سوخت  است.

ژو و همکارانش تفاوت های متابولیکی واضحی را بین بیماران ME/CFS و دو گروه کنترل مشاهده کردند.

با استفاده از الگوریتم هوش مصنوعی، این آزمایش می تواند 91 درصد بیماران را به طور دقیق طبقه بندی کند و حتی می‌تواند بین بیماران خفیف، متوسط و شدید ME/CFS با دقت 84 درصد تمایز قائل شود.

این مطالعه در Advanced Science منتشر شده.

سندرم خستگی مزمن (CFS) که به آن آنسفالومیلیت میالژیک (ME) هم گفته می‌شود، یک وضعیت پزشکی پیچیده و ناتوان‌کننده است که با خستگی مداوم و غیر قابل توضیح مشخص می‌شود که با استراحت بهبود نمی‌یابد و نتیجه یک بیماری زمینه‌ای نیست. این یک بیماری مزمن که سیستم‌های مختلف بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد و اغلب باعث ایجاد طیف وسیعی از علائم می‌شود که می‌تواند عملکرد روزانه فرد را به طور قابل توجهی مختل کند. برخی از علائم و ویژگی‌های شایع CFS عبارتند از:

خستگی مداوم: علامت مشخصه آن خستگی شدید و بی‌امان است که حداقل شش ماه طول کشیده باشد و با استراحت تسکین نمی‌یابد. این خستگی می‌تواند شدید و ناتوان‌کننده باشد که اغلب به عنوان یک خستگی عمیق توصیف می‌شود که با فعالیت بدنی متناسب نیست.

اختلالات خواب: بسیاری از افراد مبتلا به CFS دچار اختلالات خواب مانند بی‌خوابی، اختلال در الگو‌های خواب یا خواب غیر ترمیمی می‌شوند.

مشکلات شناختی: اختلال شناختی، که اغلب به عنوان “مه مغزی” شناخته می‌شود، می‌تواند به صورت مشکلات تمرکز، حافظه و وضوح ذهنی ظاهر شود.

درد عضلانی و مفاصل: درد و سفتی در عضلات و مفاصل شایع است و شبیه علائم فیبرومیالژی است.

سردرد: سردرد‌های مکرر و شدید یک شکایت رایج در میان افراد مبتلا به CFS است.

گلو درد و غدد لنفاوی متورم: برخی از افراد مبتلا به CFS گلودرد مداوم و غدد لنفاوی متورم را گزارش می‌کنند.

ضعف پس از ورزش (PEM): فعالیت فیزیکی یا ذهنی می‌تواند علائم را بدتر کند و منجر به تشدید قابل توجه خستگی و سایر علائم شود. این یک ویژگی تعیین‌کننده CFS است.

اختلال عملکرد سیستم ایمنی: شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد سیستم ایمنی ممکن است در CFS دچار اختلال شود، اما مکانیسم دقیق آن به طور کامل شناخته نشده است.

مشکلات گوارشی: برخی از افراد مبتلا به CFS ممکن است مشکلات گوارشی، از جمله سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) را تجربه کنند.

علت دقیق CFS ناشناخته باقی مانده است و تشخیص و مدیریت آن می‌تواند شرایطی چالش برانگیز باشد. تشخیص آن اغلب با رد سایر علل بالقوه پزشکی گذاشته می‌شود.

هیچ درمان خاصی برای CFS وجود ندارد، بنابراین درمان معمولاً بر مدیریت علائم و بهبود کیفیت زندگی بیمار متمرکز است. این ممکن است که شامل ترکیبی از تنظیمات سبک زندگی، درمان شناختی-رفتاری (CBT)، ورزش درمانی درجه‌بندی شده (GET) و دارو‌ها برای کاهش علائم خاص مانند درد یا اختلالات خواب باشد.