انواع شایع بیماری های قلبی عروقی کدامند و چه عوامل خطری دارند؟
بیماری‌های قلبی عروقی (CVDs) همچنان یکی از علل اصلی مرگ و میر در سراسر جهان هستند و بار سلامتی جهانی را به همراه دارند. این شرایط بر قلب و عروق خونی تأثیر می‌گذارد و عملکرد طبیعی سیستم قلبی عروقی را مختل می‌کند. شناخت انواع مختلف بیماری‌های قلبی عروقی هم برای پیشگیری و هم برای مدیریت موثر ضروری است. در این بررسی جامع، انواع رایج بیماری‌های قلبی عروقی را بررسی می‌کنیم، علل، علائم، عوامل خطر و گزینه‌های درمانی موجود را بررسی می‌کنیم.
1- بیماری عروق کرونر (CAD):
بیماری عروق کرونر یا CAD یکی از شایع‌ترین بیماری‌های قلبی عروقی در سراسر جهان است. این ناشی از تجمع پلاک در عروق کرونر است که منجر به کاهش جریان خون به عضله قلب می‌شود. مقصر اصلی CAD، آترواسکلروز است، وضعیتی که در آن کلسترول و رسوبات چربی روی دیواره‌های شریانی جمع می‌شوند و پلاک‌هایی را تشکیل می‌دهند. با گذشت زمان، این پلاک‌ها می‌توانند عروق کرونر را باریک یا مسدود کنند و اکسیژن و مواد مغذی را به قلب محدود کنند.
الف. علل و عوامل خطر:
آترواسکلروز: تجمع کلسترول، رسوبات چربی و سلول‌های التهابی روی دیواره شریان‌ها.
فشار خون بالا: فشار خون بالا به ساییدگی و پارگی دیواره شریان‌ها کمک می‌کند.
کلسترول بالا: افزایش سطح کلسترول LDL (“بد”) خطر تشکیل پلاک را افزایش می‌دهد.
استعمال دخانیات: مصرف دخانیات باعث تسریع تصلب شرایین و افزایش فشار خون می‌شود.
دیابت: افراد مبتلا به دیابت بیشتر مستعد ابتلا به تصلب شرایین هستند.
ب- علائم:
آنژین صدری: درد یا ناراحتی قفسه سینه به دلیل کاهش جریان خون به قلب.
تنگی نفس: مشکل در تنفس به خصوص در حین فعالیت بدنی.
خستگی: احساس خستگی و بی حالی که اغلب نشانه‌ای از خون‌رسانی ناکافی به قلب است.
ج. درمان و مدیریت:
دارو‌ها: معمولاً استاتین‌ها، دارو‌های ضد پلاکت و بتابلوکر‌ها تجویز می‌شوند.
اصلاح سبک زندگی: تغییرات رژیم غذایی، ورزش منظم و ترک سیگار.
مداخلات: آنژیوپلاستی و استنت‌گذاری یا پیوند عروق کرونر (CABG) در موارد شدید.
2- نارسایی قلبی:
نارسایی قلبی یک بیماری مزمن است که در آن توانایی پمپاژ قلب به خطر می‌افتد و منجر به گردش خون ناکافی می‌شود. این می‌تواند ناشی از بیماری‌های قلبی عروقی مختلف، از جمله CAD، فشار خون بالا و انفارکتوس میوکارد باشد.
الف. علل و عوامل خطر:
بیماری عروق کرونر: اختلال در جریان خون به عضله قلب آسیب می‌رساند.
فشار خون بالا: فشار خون بالا به مدت طولانی قلب را تحت فشار قرار می‌دهد.
انفارکتوس میوکارد: حملات قلبی می‌تواند عضله قلب را ضعیف کند.
بیماری‌های دریچه‌ای قلب: عملکرد نادرست دریچه‌های قلب بر جریان خون تأثیر می‌گذارد.
ب- علائم:
تنگی نفس: به خصوص در هنگام فعالیت بدنی یا در حالت دراز کشیدن.
تورم: احتباس مایعات باعث تورم در پا‌ها، مچ پا و شکم می‌شود.
خستگی: خستگی و ضعف مداوم.
ج. درمان و مدیریت:
دارو‌ها: دیورتیک‌ها، مهارکننده‌های ACE و مسدود‌کننده‌های بتا.
تغییرات سبک زندگی: محدودیت سدیم، مدیریت مایعات و ورزش منظم.
مداخلات جراحی: پیوند قلب یا کاشت وسایل کمکی مکانیکی در موارد شدید.
3- آریتمی‌ها:
آریتمی به ریتم‌های نامنظم قلب اشاره دارد که فعالیت الکتریکی طبیعی قلب را مختل می‌کند. آن‌ها می‌توانند به صورت برادی کاردی (ریتم آهسته قلب) یا تاکی کاردی (ریتم سریع قلب) ظاهر شوند.
الف. علل و عوامل خطر:
بیماری عروق کرونر: آسیب ایسکمیک می‌تواند سیگنال‌های الکتریکی را مختل کند.
فشار خون بالا: فشار خون بالا بر سیستم الکتریکی قلب تأثیر می‌گذارد.
حمله قلبی: زخم ناشی از حمله قلبی می‌تواند ریتم طبیعی قلب را مختل کند.
بیماری‌های دریچه‌ای قلب: اختلال در عملکرد دریچه می‌تواند منجر به آریتمی شود.
ب- علائم:
تپش قلب: احساس ضربان قلب نامنظم یا تند.
سرگیجه یا غش: جریان خون ناکافی به مغز در هنگام آریتمی.
ناراحتی قفسه سینه: برخی از آریتمی‌ها ممکن است باعث درد قفسه سینه شوند.
ج. درمان و مدیریت:
دارو‌ها: دارو‌های ضد آریتمی و ضد انعقاد.
کاردیوورژن: شوک الکتریکی برای بازگرداندن ریتم طبیعی قلب.
دستگاه‌های کاشتنی: پیس می‌کر‌ها یا دفیبریلاتور‌های قلبی قابل کاشت (ICD).
4- سکته مغزی
سکته مغزی زمانی اتفاق می‌افتد که جریان خون به مغز مختل شود و منجر به آسیب سلول‌های مغزی شود. بیماری‌های قلبی عروقی، به ویژه فیبریلاسیون دهلیزی و تصلب شرایین، به طور قابل توجهی در خطر سکته مغزی نقش دارند.
الف. علل و عوامل خطر:
آترواسکلروز: تشکیل پلاک در شریان‌ها می‌تواند منجر به لخته شدن خون شود.
فیبریلاسیون دهلیزی: ضربان قلب نامنظم می‌تواند باعث ایجاد لخته‌های خون در قلب شود.
فشار خون بالا: فشار خون بالا عروق خونی را ضعیف می‌کند و خطر سکته را افزایش می‌دهد.
دیابت: افزایش سطح قند خون به تصلب شرایین کمک می‌کند.
ب- علائم:
ضعف یا بی حسی ناگهانی: به طور معمول در یک طرف بدن.
مشکل در صحبت کردن: گفتار نامفهوم یا مشکل در ساختن کلمات.
سردرد شدید: به خصوص زمانی که با علائم عصبی دیگر همراه باشد.
ج. درمان و مدیریت:
دارو‌های ترومبولیتیک: برای حل کردن لخته‌های خون.
دارو‌های ضد انعقاد: از تشکیل لخته خون جلوگیری می‌کند.
توانبخشی: فیزیکی و گفتار درمانی برای کمک به بهبودی.
5- بیماری شریان محیطی (PAD):
بیماری شریان محیطی شامل باریک شدن یا انسداد شریان‌های خارج از قلب و مغز است که معمولاً پا‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این ناشی از تصلب شرایین است و می‌تواند منجر به کاهش جریان خون و آسیب بافت شود.
الف. علل و عوامل خطر:
آترواسکلروز: ایجاد پلاک در شریان‌های محیطی.
سیگار کشیدن: یک عامل خطر مهم برای PAD.
دیابت: خطر تصلب شرایین و عوارض عروقی را افزایش می‌دهد.
ب- علائم:
لنگش: درد یا گرفتگی پا در حین فعالیت بدنی.
بی حسی یا ضعف: به خصوص در اندام تحتانی.
سردی یا تغییر رنگ: تغییرات پوست به دلیل گردش خون ضعیف.
ج. درمان و مدیریت:
تغییر سبک زندگی: ترک سیگار، ورزش منظم و رژیم غذایی سالم.
دارو‌ها: دارو‌های ضد پلاکت و استاتین‌ها.
مداخلات: آنژیوپلاستی، استنت‌گذاری، یا جراحی بای پس در موارد شدید.
نتیجه:
در نتیجه، بیماری‌های قلبی عروقی طیف گسترده‌ای از شرایط را در بر می‌گیرد که بر قلب و عروق خونی تأثیر می‌گذارد و به میزان قابل توجهی در مرگ و میر جهانی نقش دارد. درک علل، علائم و مدیریت بیماری‌های قلبی عروقی رایج مانند بیماری عروق کرونر، نارسایی قلبی، آریتمی، سکته مغزی و بیماری شریان محیطی برای پیشگیری و راهبرد‌های درمانی موثر ضروری است. پیشرفت در تحقیقات و فناوری پزشکی همچنان نقش مهمی در بهبود نتایج برای افراد مبتلا به این شرایط ایفا می‌کند. همانطور که ما پیشرفت‌های حاصل شده در سلامت قلب و عروق را طی سال‌ها جشن می‌گیریم، ادامه افزایش آگاهی، ترویج سبک زندگی سالم و سرمایه‌گذاری در تحقیقات ضروری است.
