هذیان فرگولی – توضیح علائم این بیماری عجیب و نحوه تشخیص و درمان آن
هذیان فرگولی Fregoli یک اختلال روانپزشکی نادر است که با این باور مشخص میشود که افراد مختلف در واقع یک فرد مجرد هستند که میتوانند ظاهر خود را تغییر دهند یا در لباس مبدل هستند. این بیماری به افتخار بازیگر ایتالیایی لئوپولدو فرگولی نامگذاری شده است که به دلیل توانایی قابل توجه خود در تغییر ظاهر در طول اجراها شهرت دارد. در حالی که هذیان به خودی خود جذاب است، دلایل اصلی وقوع آن و چالشهایی که برای تشخیص و درمان ایجاد میکند، هذیان فرگولی را به موضوعی خاص در حوزه روانپزشکی تبدیل میکند.
عجیب بودن توهم فرگولی
چیزی که توهم فرگولی را به ویژه عجیب میکند، پیچیدگی خود این باور است. افرادی که این توهم را تجربه میکنند، واقعاً معتقدند که افراد مختلفی که با آنها روبرو میشوند در واقع همان افراد در لباس مبدل هستند. این باور علیرغم شواهدی که خلاف آن را نشان میدهد همچنان ادامه دارد و میتواند منجر به ناراحتی و اختلال قابل توجه در زندگی روزمره شود. توانایی ذهن برای ساختن چنین هذیانهای پیچیده و مداوم، اغلب در غیاب سایر علائم روانپریشی، گواهی بر پیچیدگیهای شناخت و ادراک انسان است.
تاریخچه هذیان فرگولی
توهم فرگولی اولین بار در سال 1927 توسط روانپزشکان کوربون و فایل توصیف شد. آنها پرونده زنی را مستند کردند که معتقد بود بازیگران روی صحنه آزاردهنده او هستند در لباس مبدل، پدیدهای که آنها آن را “توهم دو نفره” نامیدند. اصطلاح “هذیان فرگولی” بعدها توسط روانپزشکان دیوید و کاپگراس با اشاره به بازیگر ایتالیایی لئوپولدو فرگولی، که مهارت او در تغییر سریع ظاهر الهام بخش این قیاس بود، ابداع شد.
در حالی که هذیان Fregoli نادر است، مواردی به طور پراکنده در طول سالها ثبت شده است، که اغلب در ارتباط با سایر شرایط روانپزشکی مانند اسکیزوفرنی، اختلال دوقطبی، یا سندرمهای ارگانیک مغز است. پیشرفتها در تصویربرداری عصبی و روانشناسی شناختی مکانیسمهای زمینهای این اختلال را روشن کرده است، اما هنوز چیزهای زیادی در مورد علتشناسی و درمان آن درک نشده است.
آسیبشناسی هذیان فرگولی
آسیبشناسی هذیان Fregoli به طور کامل شناخته نشده است، اما اعتقاد بر این است که شامل ناهنجاریهایی در پردازش شناختی و شبکههای عصبی مربوط به تشخیص چهره، حافظه و شکلگیری باور است. مطالعات تصویربرداری عصبی تغییراتی را در نواحی مغز درگیر در این فرآیندها، از جمله شکنج دوکی شکل، آمیگدال و قشر جلوی مغز نشان داده است.
یکی از نظریههای رایج نشان میدهد که توهم فرگولی ممکن است از اختلال در توانایی شناسایی و پردازش صحیح چهرههای آشنا ناشی شود که منجر به شناسایی نادرست افراد آشنا بهعنوان ناآشنا یا فریبکار شود. این شناسایی نادرست میتواند موجی از تحریفهای شناختی و باورهای هذیانی را ایجاد کند، که در نهایت منجر به این باور میشود که چند نفر در واقع یک فرد در لباس مبدل هستند.
عوامل روانشناختی، مانند پارانویای زمینهای یا بیاعتمادی به دیگران نیز ممکن است در ایجاد و حفظ هذیان فرگولی نقش داشته باشند. افرادی که این توهم را تجربه میکنند ممکن است دیگران را به عنوان تهدید یا آزار بالقوه درک کنند، که باعث میشود آنها تعاملات اجتماعی خوش خیم را به عنوان شواهدی از فریب یا توطئه تفسیر کنند.
تشخیص هذیان فرگولی
تشخیص هذیان Fregoli نیاز به ارزیابی دقیق روانپزشکی توسط یک متخصص مراقبتهای بهداشتی واجد شرایط، معمولا یک روانپزشک یا روانشناس دارد. راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) هذیان فرگولی را به عنوان یک دسته تشخیصی جداگانه در بر نمیگیرد، اما ممکن است به عنوان یک زیرگروه از اختلال هذیانی یا به عنوان یکی از ویژگیهای اختلال روان پریشی دیگر، مانند اسکیزوفرنی، تشخیص داده شود.
معیارهای اصلی تشخیصی برای هذیان Fregoli عبارتند از:
باور مداوم مبنی بر اینکه افراد مختلف در واقع یک فرد مجرد در لباس مبدل هستند.
این عقیده علیرغم شواهدی که خلاف آن را نشان میدهد، وجود دارد.
این باور باعث ناراحتی یا اختلال قابل توجه در عملکرد اجتماعی یا شغلی میشود.
هذیان با شرایط روانی یا عصبی دیگر بهتر توضیح داده نمیشود.
علاوه بر رعایت این معیارها، ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی یک ارزیابی پزشکی و روانپزشکی کامل برای رد سایر علل بالقوه هذیان مانند مصرف مواد، عوارض جانبی دارو یا اختلالات عصبی انجام میدهد.
راهبردهای درمان هذیان فرگولی
درمان هذیان فرگولی به دلیل پیچیدگی و تداوم باور هذیانی میتواند چالش برانگیز باشد. درمان معمولاً شامل ترکیبی از دارودرمانی، رواندرمانی و مداخلات حمایتی با هدف پرداختن به علائم روانپزشکی و بهبود بینش و مهارتهای مقابله است.
داروهای ضد روان پریشی، مانند آنتی سایکوتیکهای معمولی یا غیر معمول، ممکن است برای هدف قرار دادن علائم روان پریشی مرتبط با هذیان Fregoli، مانند پارانویا یا توهم تجویز شوند. با این حال، پاسخ به دارو میتواند متفاوت باشد، و برخی از افراد ممکن است تنها با دارودرمانی بهبود قابل توجهی نداشته باشند.
روان درمانی، به ویژه درمان شناختی-رفتاری (CBT) یا درمان حمایتی، ممکن است به افراد کمک کند تا باورهای هذیانی خود را کشف و به چالش بکشند، راهبردهای مقابلهای را برای مدیریت علائم ناراحتکننده توسعه دهند و عملکرد اجتماعی و بین فردی را بهبود بخشند. تکنیکهای درمانی ممکن است شامل تست واقعیت، بازسازی شناختی و مدیریت استرس باشد.
علاوه بر دارودرمانی و روان درمانی، مداخلات حمایتی مانند آموزش مهارتهای اجتماعی، توانبخشی حرفهای و آموزش خانواده ممکن است در رسیدگی به اختلالات عملکردی مرتبط با هذیان فرگولی و ارتقای بهبودی و توانبخشی مفید باشد.
بیماریهایی مشابه هذیان فرگولی
سندرم کاپگراس: سندرم کپگراس با این باور هذیانی مشخص میشود که یک فرد آشنا، به طور معمول یکی از اعضای خانواده یا آشنای نزدیک، با یک فریبکار مشابه جایگزین شده است. مانند هذیان فرگولی، سندرم کاپگر شامل تحریف ادراک افراد آشنا است اما در محتوای خاص هذیان متفاوت است.
توهم کوتارد: هذیان کوتارد که به عنوان هذیان نیهیلیستی نیز شناخته میشود، با این باور که فرد مرده است، وجود ندارد یا اندامها یا عملکردهای ضروری بدن را از دست داده است مشخص میشود. در حالی که توهم کوتارد از نظر محتوا از توهم فرگولی متمایز است، از نظر تحریفات عمیق در ادراک از خود و آزمایش واقعیت شباهتهایی دارد.
پارامنزی تکراری: پارامنزی کثیف یک اختلال هذیانی نادر است که با این باور که یک فرد، مکان یا شیء آشنا کپی، جابجا شده یا به نحوی جایگزین شده است مشخص میشود. مانند هذیان Fregoli، پارامنزی تکراری شامل تحریف در ادراک و باور است اما در محتوای خاص هذیان متفاوت است.
اینترمتامورفوزیس: اینترمتامورفوزیس یک اختلال هذیانی نادر است که با این باور که افراد در محیط با حفظ ظاهر فیزیکی با یکدیگر تبادل هویت کردهاند مشخص میشود. در حالی که شبیه به توهم فرگولی از نظر شناسایی نادرست افراد است، دگردیسی بینابینی شامل تحریف تعمیمیافتهتر در ادراک است تا اعتقاد خاص به مبدل.
سندرم اکبوم (انگل هذیانی): سندرم اکبوم با این باور هذیانی مشخص میشود که فرد با انگل یا حشرات آلوده شده است، علیرغم عدم وجود هیچ مدرکی برای تأیید این باور. در حالی که سندرم اکبوم از نظر محتوا از توهم فرگولی متمایز است، اما از نظر اعتقاد و تداوم باور هذیانی، و همچنین ناراحتی و اختلال در عملکرد روزانه، شباهتهایی مشترک دارد.
این نوشتهها را هم بخوانید
