افزایش نگران‌کننده سرطان ریه در افراد غیرسیگاری، اما چرا؟

با وجود کاهش شمار افراد سیگاری در سراسر جهان، سرطان ریه همچنان یکی از مرگبارترین بیماری‌هاست و هر ساله جان نزدیک به دو میلیون نفر را می‌گیرد. اما نکته‌ای که پژوهش‌های جدید نشان می‌دهند، روند افزایشی ابتلا به این بیماری در افرادی است که هیچ‌گاه سیگار نکشیده‌اند. این تغییر نگران‌کننده، دانشمندان را بر آن داشته تا به دنبال علل احتمالی آن باشند.

آلودگی هوا: دشمن پنهانی که سلامت ریه‌ها را تهدید می‌کند

دانشمندان با تحلیل داده‌های جهانی دریافته‌اند که افزایش سطح آلودگی هوا می‌تواند یکی از عوامل کلیدی در بالا رفتن آمار ابتلا به سرطان ریه در غیرسیگاری‌ها باشد. این مشکل به‌ویژه در شرق آسیا، و به‌طور خاص در چین، نمود بیشتری دارد؛ منطقه‌ای که کیفیت هوا در آن یکی از پایین‌ترین سطوح را در جهان دارد.

پژوهشگران تأکید می‌کنند که از آنجا که سرطان ریه همچنان در صدر فهرست سرطان‌های مرگبار جهان قرار دارد، ضروری است که الگوهای تغییرات اپیدمیولوژیک این بیماری بررسی شوند تا بتوان دلایل آن را به‌درستی شناسایی و با آن مقابله کرد.

بررسی داده‌های جهانی سرطان و نقش آدنوکارسینوما

برای درک بهتر روندهای جهانی سرطان ریه، محققان داده‌های «رصدخانه جهانی سرطان» (Global Cancer Observatory – GLOBOCAN) در سال ۲۰۲۲ و همچنین آمار موارد ابتلا به سرطان از سال ۱۹۸۸ تا ۲۰۱۷ را بررسی کردند.

نتایج این بررسی‌ها نشان داد که «آدنوکارسینوما» (Adenocarcinoma)، که نوعی سرطان منشأ گرفته از سلول‌های غددی است، رایج‌ترین نوع سرطان ریه در سطح جهان محسوب می‌شود. این سرطان در میان مردان ۴۵.۶ درصد و در میان زنان ۵۹.۷ درصد از موارد ابتلا را شامل می‌شود.

نکته قابل توجه این است که برخلاف تصور رایج، آدنوکارسینوما لزوماً با سیگار کشیدن مرتبط نیست و در واقع در میان افراد سیگاری، نوع غالب سرطان ریه محسوب نمی‌شود. اما در بین غیرسیگاری‌ها، این نوع سرطان بیشترین شیوع را دارد.

افزایش میزان ابتلا به سرطان ریه در غیرسیگاری‌ها: زنگ خطری برای سلامت جهانی

دانشمندان با بررسی و تطبیق داده‌های گذشته و حال، روند رو به رشد سرطان ریه در افرادی که هرگز سیگار نکشیده‌اند را تأیید کرده‌اند. این یافته نشان می‌دهد که عوامل دیگری، به غیر از سیگار کشیدن، در افزایش موارد این بیماری نقش دارند و باید به‌طور جدی مورد بررسی قرار گیرند.

درحالی‌که کمپین‌های ضدسیگار و سیاست‌های منع مصرف دخانیات در بسیاری از کشورها اجرا شده و موفق به کاهش نرخ سیگاری‌ها شده‌اند، اما این موفقیت به‌تنهایی کافی نیست. توجه به فاکتورهای محیطی مانند آلودگی هوا، که ممکن است باعث افزایش سرطان ریه در افراد غیرسیگاری شود، نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

سرطان ریه در غیرسیگاری‌ها: پنجمین علت مرگ ناشی از سرطان در جهان

پژوهش‌های انجام‌شده نشان می‌دهند که سرطان ریه در افرادی که هیچ‌گاه سیگار نکشیده‌اند، اکنون به پنجمین علت مرگ‌ومیر ناشی از سرطان در سطح جهان تبدیل شده است. این سرطان تقریباً به‌طور کامل به شکل آدنوکارسینوما ظاهر شده و بیشترین میزان شیوع آن در زنان و جمعیت‌های آسیایی مشاهده می‌شود.

آیا آلودگی هوا عامل اصلی این افزایش است؟

شواهد علمی نشان می‌دهند که افزایش آلودگی هوا می‌تواند یکی از عوامل کلیدی در افزایش موارد سرطان ریه در غیرسیگاری‌ها باشد. در سال‌های اخیر، مطالعات متعددی انجام شده که ارتباط مستقیم بین قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا و ابتلا به آدنوکارسینوما را نشان داده‌اند.

این یافته‌ها، بار دیگر توجه جهانی را به بحران کیفیت هوا و تأثیرات آن بر سلامت انسان جلب کرده است. کشورهایی مانند چین، که با مشکلات جدی آلودگی هوا مواجه هستند، شاهد افزایش نگران‌کننده‌ای در میزان سرطان ریه در میان غیرسیگاری‌ها بوده‌اند.

آینده‌ای نگران‌کننده: تغییر الگوی سرطان ریه از سیگار به آلودگی هوا

یکی از یافته‌های مهم این پژوهش این است که درحالی‌که یکی از عوامل اصلی سرطان ریه یعنی سیگار کشیدن رو به کاهش است، عامل جدیدی یعنی آلودگی هوا در حال افزایش است. برخلاف سیگار که یک انتخاب فردی محسوب می‌شود، آلودگی هوا یک چالش جهانی است که کنترل آن از دست افراد خارج بوده و نیازمند سیاست‌گذاری‌های کلان و اقدامات زیست‌محیطی گسترده است.

راهکارهایی برای مقابله با سرطان ریه در غیرسیگاری‌ها

پژوهشگران معتقدند که باید یک رویکرد دو‌جانبه برای مقابله با این بحران اتخاذ شود. درحالی‌که تلاش‌های جهانی برای کاهش مصرف دخانیات باید ادامه پیدا کند، استراتژی‌های جدیدی نیز باید برای بهبود کیفیت هوا و کاهش میزان آلاینده‌ها اجرا شوند.

به‌علاوه، جمع‌آوری داده‌های بیشتر و تحلیل مداوم آن‌ها می‌تواند به دانشمندان کمک کند تا روندهای رشد این بیماری را بهتر درک کنند و راهکارهای پیشگیرانه‌ای برای کنترل آن بیابند.

این پژوهش یک هشدار جدی برای سیاست‌گذاران و جوامع علمی است که تنها بر مبارزه با دخانیات متمرکز نشوند، بلکه اقدامات جدی‌تری برای بهبود کیفیت هوا نیز در دستور کار قرار دهند. چرا که آلودگی هوا دیگر فقط یک مسئله زیست‌محیطی نیست، بلکه به یک تهدید جدی برای سلامت جهانی تبدیل شده است.

منبع