خونریزی مغزی : علایم و نشانه‌های بالینی خونریزی مغزی در مناطق مختلف مغز
شایعترین علت خونریزی مغزی غیر تروماتیک هیپرتانسیون است. اکثر خونریزی‌ها به دلیل فشار خون بالا رخ می‌دهد.
خونریزی مغزی ناشی از افزایش فشارخون به صورت ناگهانی و معمولاً حین بیداری روی می‌دهد. تظاهرات مشترک خونریزی‌های مغزی عبارتند از:
– سردرد شدید ناگهانی
– استفراغ
– کاهش سطح هوشیاری
نکته: فشارخون بعد از وقوع خونریزی افزایش می‌یابد بنابراین فشارخون طبیعی یا پایین احتمال وقوع خونریزی مغزی را کاهش می‌دهد.
خونریزی پونز
خونریزی پونز تقریبا همیشه در مبتلایان به هیپرتانسیون سیستمیک روی می‌دهد. خونریزی پونز در عرض چند ثانیه تا چند دقیقه موجب کوما می‌شود.
درمعاینه یافته‌های زیر دیده می‌شود:
– مردمک‌های سرسوزنی
– اختلال در حرکات افقی چشم‌ها
aOcularbobbing- حرکات متناوب و سریع چشم‌ها به سمت پایین و بازگشت آهسته به سمت بالا)
– کوادری پارزی
aDecerebratePosturing
– هیپرترمی
خونریزی تالاموس
شایعترین محل‌های خونریزی داخل مغزی ناشی از هیپرتانسیون Putamen و thalamus است.
از بین این دو کپسول داخلی عبور می‌کند، در نتیجه خونریزی مغزی در این نواحی با فشار به کپسول داخلی موجب اختلال حس و حرکت درسمت مقابل می‌شود. در خونریزی پوتامن اختلال حرکتی و در خونریزی تالاموس اختلال حسی بارزتر است.
در خونریزی وسیع تالاموس چشم‌ها به سمت پایین و داخل منحرف می‌شوند، مانند اینکه به نوک بینی نگاه می‌کنند.
در خونریزی تالاموس مردمک‌ها کوچک هستند و به آهستگی – Sluggish) به نور پاسخ می‌دهند.
همونیموس‌همی‌آنوپی در هردو خونریزی ممکن است ایجاد شود ولی در خونریزی تالاموس گذرا است.
خونریزی مخچه
علایم خونریزی مخچه به صورت ناگهانی و به صروت سردرد، سرگیجه، استفراغ و ناتوانی در ایستادن یا راه رفتن روی می‌دهد.
یافته چشمی، اختلال نگاه به سمت ضایعه است.
نکته: اختلال نگاه به بالا نشانه هرنی‌ترانس‌تنتوریال ورمیس مخچه و مغز میانی به سمت بالا و بیانگر پیش آگهی بد است.
در موارد مشکوک به خونریزی مخچه CT یا MRI مفیدترین روش تشخیص است. در خونریزی وسیع تالاموس چشم‌ها به سمت پایین و داخل منحرف می‌شوند، مانند اینکه به نوک بینی نگاه می‌کنند.
در خونریزی تلاموس مردمک‌ها کوچک هستند به آهستگی – Sluggish) به نور پاسخ می‌دهند.
همونیموس‌همی‌آنوپی در هر دو خونریزی ممکن است ایجاد شود ولی در خونریزی تالاموس گذرا است. همی‌پارزی و همونیموس‌همی‌آنوپی در خونریزی تالاموس گذرا است.
خونریزی مخچه
علایم خونریزی مخچه به صورت ناگهانی و به صورت سردرد، سرگیچه، استفراغ و ناتوانی در ایستادن یا راه رفتن روی می‌دهد.
یافته چشمی، اختلال نگاه به سمت ضایعه است.
نکته: اختلال نگاه به بالا نشانه هرنی‌ترانس تنتوریال ورمیس مخچه و مغز میانی به سمت بالاو بیانگر پیش آگهی بد است.
درموارد مشکوک به خونریزی مخچه CT یا MRI مفیدترین روش تشخیصی است. LP گاهی سبب هرنی می‌شود، به همین دلیل LP در موارد شک به خونریزی مخچه ممنوع است.
مهمترین اقدام درمانی در خونریزی مغزی ناشی از هیپرتانسیون تخلیه جراحی هماتوم مخچه‌ای است. نتیجه این جراحی در بیماران هوشیار بهتر است، بنابراین جراحی بهتر است در مراحل ابتدایی و هنگامی انجام شود که بیمار هوشیار است. درمواردی نیز که یک خونریزی مغزی سطحی در ماده سفید مغز موجب اثر فشاری و شیفت ساختمان‌های خط وسط شده و هرنی قریب‌الوقوع است، جراحی سودمند است. پیش اگهی این جراحی به سطح هوشیاری پیش از عمل جراحی بستگی دارد و در بیماران دچار کوما بی فایده است.
جراحی در موارد زیر اندیکاسیون ندارد:
– خونریزی پونز
– خونریزی‌های عمقی مغز
نکته: در مورد کاستن از فشارخون در خونریزی مغزی اتفاق نظر وجود ندارد و توصیه می‌شود به دنبال خونریزی مغزی، فشار خون دیاستولی با احتیاط به حد 100 میلی‌متر جیوه برسد.
