نبض چگونه اندازه‌گیری می‌شود؟
منظور از نبض، ضربان منظم شریان‌ها (سرخرگ‌ها) می‌باشد که در اثر انقباض متوالی و پی در پی قلب حاصل می‌شود. به‌این‌ترتیب که در هر انقباض قلب، خون به‌وسیله بطن چپ به داخل شریان آئورت وارد شده و در مقابل فشارخونی که از بطن وارد آئورت می‌شود، دیواره آئورت منبسط شده و این انبساط به‌صورت موجی به دیواره رگ‌های سراسر بدن منتقل می‌شود که در لمس به‌صورت ضربه‌ای احساس می‌شود و این احساس ضربه را نبض می‌گویند. تمامی سرخرگ‌ها که دارای خاصیت الاستیسیته اند دارای نبض می‌باشند، ولی نبض را در جاهایی که زیر آن سفت است و سرخرگ از روی یک استخوان عبور می‌کند بهتر می‌توان حس کرد. مثل سرخرگ زنداعلی در مچ دست علاوه بر سرخرگ زنداعلی در جاهای دیگری نیز می‌توان نبض را حس کرد که شامل: کشاله ران، پشت پا، گردن، خم آرنج و شقیقه‌ها می‌باشند. تعداد ضربان نبض در دقیقه با تعداد ضربان قلب یکسان بوده و حتی شدت آن نیز با شدت فعالیت قلب تناسب دارد. ازاین‌رو از نبض به‌عنوان یک معیار کار قلب استفاده می‌شود، یعنی تعداد ضربان نبض نشان دهنده سرعت ضربان قلب و حالت فشار در سیستم گردش خون می‌باشد.
تعداد ضربان نبض به‌طور طبیعی در زنان بین ۷۸ تا ۸۲ و در مردان بین ۷۰ تا ۷۲ بار در دقیقه می‌باشد. تعداد غیر عادی نبض اغلب نشان دهنده نارسایی در قلب و سیستم گردش خون است. در کودکان تعداد ضربان نبض بیشتر از بزرگسالان بوده و مقدار طبیعی ضربان نبض در یک کودک هفت ساله ۹۰ ضربه در دقیقه می‌باشد. تعداد ضربان نبض نوزادان به ۱۴۰ بار در دقیقه نیز می‌رسد.
تعداد ضربان نبض در حالت‌های اضطراب، فعالیت بدنی، تب و هم‌چنین در بیماری که خونریزی دارد افزایش می‌یابد. در خونریزی با وجود ضعیف بودن نبض، تعداد ضربان زیاد است، زیرا بدن می‌خواهد ضعف جریان خون را با افزایش تعداد ضربان نبض جبران کند تا اعضای مهم بدن مثل مغز و کلیه از خون و مواد غذایی بی‌نصیب نمانند.
