هشدار در مورد بیمارانی که طولانی‌مدت داروهایی مثل امپرازول، پنتوپرازول، اسموپرازول را می‌خورند: افزایش دست‌کم دو برابری احتمال ابتلا به سرطان معده

پژوهشگران به تازگی دریافته‌اند که دارویی که به صورت روتین در درمان مشکلات معده و بیماری برگشت اسید معده به مری یا ریفلاکس استفاده می‌شود، احتمال ابتلا به سرطان معده را دو برابر می‌کند.

این دسته دارویی موسوم به داروهای مهارکننده پمپ پروتون هستند که میزان ترشح اسید معده را کاهش می‌دهند. داروهایی مثل امپرازول، پنتوپرازول، اسموپرازول و لانسوپرازول در این دسته قرار می‌گیرند.

اما بر اساس پژوهشی که نتایج آن به تازگی در مجله Gut منتشر شده است، در صورت مصرف طولانی‌مدت داروهای مهارکننده پمپ پروتون، خطر ابتلا به سرطان معده 2.4 برابر می‌شود.

در انگلیس سالانه در نسخه‌های پزشکی، داروهای این دسته دارویی، 50 میلیون بار نسخه می‌شوند. در ایران هم مصرف این داروها چه به صورت تجویز پزشکی و چه به صورت درمان خودسرانه و تجدید نسخه بدون مشاوره مجدد با پزشک، بسیار زیاد است.

البته این یافته که بین مصرف طولانی‌مدت مهارکننده‌های پمپ پروتون و سرطان معده ارتباطی وجود دارد، چیز تازه‌ای نیست، اما تفاوت این تحقیق تازه این بود که در کسانی که تحقیق روی آنها انجام شده بود، نخست یک عامل عمده دیگر ابتلا به سرطان معده، یعنی عفونت معده با باکتری هلیکوباکتری پیلوری، درمان شده بود و به این ترتیب این عامل جانبی، دیگر یک عامل خارجی مخدوش‌کننده نتایج به شمار نمی‌رفت.

این تحقیق به صورت مشترک توسط دانشگاه هنگ کنگ و دانشگاه کالج لندن انجام شد و نشان می‌دهد که حتی در صورت ریشه‌کن کردن هلیکوباکتری پیلوری، در آن دسته‌ای از بیماران که مهارکننده پمپ پروتون می‌خورند، ریسک ابتلا به سرطان معده بالا است و این خطر با دوز و طول مدت مصرف دارو، تناسب دارد.

در این راستا، آنها مصرف مهارکننده‌های پمپ پروتون را با داروی ضد اسید دیگری موسوم به مهارکننده‌های گیرنده H2 مقایسه کردند.

در این تحقیق بیش از 3200 بیمار مصرف کننده مهارکننده پمپ پروتون با بیش از 21 هزار بیمار مصرف‌کننده مهارکننده‌های H2 مقایسه شدند.

در این تحقیق مشخص شده که کسانی که روزانه این داروها را می‌خورند 4.55 بار احتمال ابتلایشان به سرطان معده بیش از کسانی است که هفتگی مصرف دارو دارند. همچنین مشخص شد که کسانی که مصرف مدام یک ساله و مصرف مداوم سه ساله و بیشتر این داروها، احتمال ابتلا را به ترتیب 5 و 8 برابر می‌کند.

نتیجه نهایی این تحقیق این است که پزشکان و نیز خود بیماران در مصرف طولانی‌مدت داروهای دسته مهارکننده‌های پمپ پروتون باید احتیاط کنند.

البته باز هم در تفسیر نتایج این تحقیق باید دقت کرد و چه بسا مصرف طولانی‌مدت این داروها، فقط «همراهی» با ازدیاد سرطان معده داشته باشد. به این معنی که خود دارو مسبب افزایش خطر سرطان نباشد، بلکه آن دسته افرادی که نیاز به مصرف طولانی‌مدت این داروها پیدا می‌کنند، بیمارتر هستند و به همین خاطر مستعد سرطان معده هستند. این نظری بود که استفان ایوانس- استاد داروشناسی دانشکده بهداشت لندن- هم ابراز داشته است.

منبع