از آتوسا تا اوریانا فالاچی : سرطان سینه در گذر تاریخ

ماه اکتبر یعنی ماه جاری میلادی که در آن هستیم ، ماهی است که
در آن افراد و گروه‌های مختلف تلاش می‌کنند آگاهی زنان را در مورد سرطان سینه
افزایش دهند. سرطان سینه شایعترین علت مرگ ناشی از سرطان در زنان است.

در سال 1654 ، رامبراند ، تصویری از معشوقه‌اش –بتسدا– کشید. 300
سال بعد یک پزشک ایتالیایی که در حال گذراندن تعطیلات خود در آمستردام بود در هنگام
بازدید از یک موزه و دیدن این اثر ، متوجه
عدم تقارن سینه‌ها و همچنین التهاب و فرورفتگی  در سینه چپ این نقاشی شد که نشاندهنده سرطان سینه بود.
وی بعد از تحقیقاتی متوجه شد که این زن بعد از یک دوره ناخوشی طولانی درگذشته است ،
او در مقاله‌ای که در مجله پزشکی ایتالیا چاپ کرد ثابت کرد که علت بیماری این زن
بی‌شک سرطان سینه بوده است.

جیمز اولسون James S. Olson ، تاریخ‌دان آمریکایی عنوان
کتابش را از همین تابلو اقتباس کرده است. او در کتاب ارزشمند Bathsheba’s
breast: women, cancer & history به صورت گذشته‌نگر و با نگاهی تاریخی به بیماری
سرطان سینه نگریسته است. اولسون که استاد تاریخ یکی از دانشگاه‌های تگزاس است ، این
کتاب را در سال 2002 نوشته است ، کتابی که در همان سال «لوس آنجلس تایمز» آن را به
عنوان بهترین کتاب غیرتخیلی سال برگزید. در حالی که وی مشغول نوشتن این کتاب بود ،
به خاطر ابتلا به سارکوما دست و ساعد چپش را از دست داد.

سرطان سینه بیماری‌ای است که نژاد ، طبقه ، زمان و مکان
نمی‌شناسد و در ماورای همه اینها 25 میلیون زن را در طول تاریخ را کشته است. در حال
حاضر در ایران به ازای هر 100 هزار نفر زن ، 17.1 نفر هر سال به این بیماری مبتلا
می‌شوند.

یکی از قدیمی‌ترین موارد سرطان پستان در جهان به کشور ما مربوط می‌شود.
«آتوسا» دختر کوروش کبیر،
همسر داریوش اول و مادر خشایار یکی از نخستین زنانی است که در سن ۷۵ سالگی و به
دلیل عوارض مربوط به این سرطان ۴۷۵ سال قبل از میلاد مسیح فوت کرد.
در جایی که خواندم او به علت شرم ، بیماری‌اش را از پزشکان مخفی می‌کرده است.

اولین شواهد سرطان پستان در کشور مصر و
حدود ۱۶۰۰ سال قبل از میلاد مسیح به دست آمده است. پاپیروس‌های به‌دست‌آمده از آن موقع شرح بیماری مربوط به پستان ۸ نفر
را که دارای غده یا زخم در پستان بوده‌اند را توصیف می‌کند.
پژوهشگران از اطلاعات به‌دست‌آمده از این پاپیروس‌ها این‌طور نتیجه‌گیری
کرده‌اند که حداقل یک نفر از این ۸ نفر به سرطان پستان مبتلا بوده‌اند.

بقراط در قرن پنجم قبل از میلاد عقیده داشت که سرطان پستان ناشی
از اختلال در «صفرا» یعنی یکی از اخلاط چهارگانه بدن (صفرا،سودا،بلغم و خون) است.

در سال 548 قبل از میلاد ، تئودرا ، ملکه بیزانس بعد از آنکه به
دفعات برای درمان سرطان سینه‌اش ، توده سرطانی‌اش بریده شد و سوزانده شد از عمل
خودداری کرد و مرد.

ملکه مادر فرانسه در سال 1666 در صومعه‌ای که خود تأسیس کرده
بود به خاطر ابتلا به سرطان سینه درگذشت. در این صومعه او از راهبه‌هایی که خود
سرطان سینه داشتند ، مراقبت می‌کرد.

اولسون در کتابش شرح جراحی‌های سینه را می‌دهد که در آنها در غیاب
آنتی‌بیوتیک و بیهوشی ، جراحی‌ انجام می‌شد. نخستین گام در زمینه درمان سرطان پستان در قرن هفدهم میلادی
برداسته شد ، زمانی که بنجامین راش جراح آمریکایی برای نخستین بار
اصول برداشتن تومورها را به وسیله چاقو ، ابداع کرد.

سال‌ها بعد ، یک جراح فرانسوی به نام ژان لوئیس پتی Jean Louis Petit و بعد
از او یک جراح اسکاتلندی به نام بنجامین بل ،
نخستین پزشکانی بودند که در جراحی‌هایی غده‌های لنفاوی ، بافت سینه و عضلات زیر
توده سرطانی سینه را در جراحی‌هایی برداشتند. کار موفقیت‌آمیز این دو جراح بعدها در
سال 1882 به وسیله دکتر ویلیام استیوارت هالستد تکمیل شد وی شیوه‌ نوینی از
جراحی پستان را ابداع کرد که با نام خودش مشهور است : رادیکال ماستکتومی هالستد.

 

دکتر ویلیام استیوارت هالستد

در سال‌های 1930 تا 1940 ، شیمی‌درمانی و پرتودرمانی امیدهایی
برای روش‌های درمانی بهتر به وجود آوردند و در عصر جنبش آزادی زنان ، از سال 1970 به بعد
روش‌های تشخیص زودهنگام
، ماموگرافی ، لومپکتومی و هورمون درمانی رواج پیدا کرد. در انتهای کتاب ، اولسون از پیشرفت‌های اخیر پزشکی در زمینه
سرطان سینه و کشف ژن‌های مسبب این بیماری یعنی BRCA1 و BRCA2 می نویسد.

سرطان پستان در طول تاریخ، بسیاری از زنان و همچنین خیلی
از مشاهیر را مبتلا کرده است. آن دیتریش (مادر لویی چهاردهم
و ملکه قدرتمند فرانسه)، کلارا هیتلر (مادر آدولف هیتلر)، مدونا لوئیس‌سیکونه
(مادر خواننده معروف، مدونا) و اینگرید برگمن جزء مشهورترین افرادی هستند که
در اثر عوارض مربوط به سرطان پستان ، جان خود را از دست
داده‌اند.

در سال 1905 ، دکتر ادوارد بلوخ ، تخشخیص داد که مادر هیتلر –کلارا هیتلر- مبتلا به سرطان سینه شده است. گرچه این پزشک بعد از تشخیص سرطان در
مادر هیتلر نتوانست کاری برای او کند ، اما جالب است بدانید هیتلر آنقدر قدرشناس
بود که 30 سال بعد این پزشک را که تصور
می‌رود یهودی باشد با پروازی از آلمان دور کرد.

 

مادر هیتلر

اولسون در کتابش نه تنها از این موارد تاریخی می‌نویسد بلکه
از رمان یک نویسنده نام آشنای عامه‌پسند یعنی دانیل استیل یاد می‌کند. در رمان
صاعقه یا Lightning ، استیل داستان یک زن وکیل 43 ساله به نام الکساندرا پاکر را
می‌نویسد که مبتلا به سرطان سینه شده است و شوهرش او را رها می کند.

بسیاری از چهره‌های سرشناس جهان که در حال حاضر با این بیماری دست و پنجه نرم می‌کنند
، اقداماتی در جهت افزایش آگاهی عمومی‌ و تحقیق در این زمینه انجام داده‌اند.
«بتی فورد» و
«نانسی ریگان» که اولی همسر
جرالد فورد و دومی همسر رونالد ریگان (رئیس‌جمهورهای آمریکا) بوده‌اند،
از چهره‌های سرشناسی هستند که درگیر این بیماری شده‌اند.
این دو نفر پس از ابتلا به سرطان سینه ، اقدامات زیادی جهت افزایش آگاهی عمومی نسبت
به این بیماری و لزوم غربالگری و تشخیص به موقع آن را انجام داده‌اند.

به گفته دکتر بارون لرفو از دانشگاه کلمبیای آمریکا، تلاش‌های خانم فورد موجب شد
میزان مراجعه خانم‌ها برای انجام بررسی‌های تشخیصی و غربالگری به منظور شناسایی
سریع‌تر این سرطان افزایش پیدا کند و بسیاری از موارد پنهان سرطان پستان کشف شوند.
در سال‌های بعد، فعالیت‌های خانم ریگان و اقدامات سایر چهره‌های سرشناس از جمله
کارول مارتینو بالدوین (مادر الک بالدوین، هنرپیشه معروف) در احداث مرکز مراقبت‌های
سینه‌ای بالدوین یک مرکز پزشکی بیمارستانی دانشگاهی و سخنرانی‌های متعدد نیکول
کیدمن که مادرش به این سرطان مبتلا است، از جمله مواردی بوده‌اند که نقش مهمی ‌در
افزایش آگاهی خانم‌ها در مورد لزوم پیشگیری و ارزیابی مرتب وضعیت پستان برای
پیشگیری و تشخیص زودرس این بیماری داشته‌اند.

 چهره‌های زنده مبتلا به سرطان پستان
– الیزابت آغاسی، مادر آندره آغاسی‌، تنیسورمعروف

–  تمی‌ آغاسی، نویسنده و خواهر آندره آغاسی

– کارول مارتینو بالدوین، مادر هنرپیشه معروف، الک بالدوین

– بتی فورد، همسر جرالد فورد رئیس‌جمهور اسبق آمریکا

– جنیفر جونز، هنرپیشه معروف و برنده جایزه اسکار

– سوزان رایان جوردن، مادر مگ
رایان، بازیگر معروف‌ هالیوود
– ژانل کیدمن، مادر نیکول کیدمن
– نانسی ریگان، همسر رونالد ریگان رئیس‌جمهور اسبق‌آمریکا

– گلوریا استوارت، هنرپیشه معروف‌ هالیوود
– بریژیت باردو هنرپیشه معروف فرانسوی

بریژیت باردوی دیروز و امروز!

– تونی برکستون : در سال 2007 شایعاتی در مورد ابتلای این خواننده به سرطان
سینه به گوش رسید. شایعاتی که البته بعدها تکذیب شدند.

 چهره‌هایی‌که به دلیل سرطان پستان، جان خود را از دست داده‌اند

– آتوسا، ملکه ایران، دختر کورش کبیر، همسر داریوش
اول و مادر خشایارشا در سن ۷۵ سالگی و در سال ۴۷۵ قبل از میلاد مسیح درگذشت.
– آن دیتریش، مادر لویی چهاردهم که در سن ۶۶ سالگی
درگذشت.
– اینگرید برگمن، بازیگر شهیر تاریخ سینما و برنده
جایزه اسکار در سن ۶۷ سالگی و در اثر عوارض مربوط به این بیماری جان خود را از دست
داد.
– مدونا لوئیس سیکونه، مادر خواننده معروف (مدونا)،
در سن ۳۰ سالگی و در زمانی که مدونا تنها ۶ سال داشت، از دنیا رفت.
– بت دیویس، بازیگر معروف و برنده جایزه اسکار، در
۸۱ سالگی درگذشت.
– اوریانا فالاچی، نویسنده و روزنامه‌نگار شهیر
ایتالیایی، در ۷۷ سالگی از دنیا رفت.

اوریانا فالاچی

– کلارا هیتلر، مادر آدولف هیتلر، در ۴۷ سالگی
درگذشت.
– دنیس مک‌آلیستر، همسر کاپیتان سابق تیم ملی
اسکاتلند؛ گری مک‌آلیستر در ۳۹ سالگی درگذشت.

 چهره‌هایی که به سرطان پستان مبتلا بوده‌اند ولی به دلیل دیگری جان خود
را از دست داده‌اند
– گرتا گاربو، هنرپیشه معروف‌هالیوود: عمل جراحی روی
هر دو سینه‌اش انجام شد ولی بعدها به دلیل ذات‌الریه و نارسایی کلیه در سن ۸۴ سالگی
(در سال ۱۹۹۰) درگذشت.
– هنی ‌وان آنول‌شیپر: او مسن‌ترین زن تاریخ هلند
بود. سرطان پستان این خانم هنگامی‌ که وی ۱۰۰ ساله بود با موفقیت درمان شد، اما او
در سال ۲۰۰۵ و در سن ۱۱۵ سالگی به دلیل ابتلا به سرطان معده درگذشت.
– میرنا لوی: این هنرپیشه معروف‌ هالیوود نیز عمل
جراحی روی هر دو سینه‌اش انجام داد و از سرطان پستان نجات پیدا کرد، ولی به دلیل یک
عمل جراحی دیگر (که علت آن معلوم نشده است) در سن ۸۸ سالگی درگذشت.
– آلما رویل: هنرپیشه و همسر آلفرد هیچکاک، به دلایل
طبیعی در سن ۸۲ سالگی درگذشت.
– رالی وایلد: جامعه‌شناس معروف که خواهرزاده اسکار
وایلد بود، به دلیل نامعلومی در سن ۴۵ سالگی درگذشت.

منابع این پست بیشتر ویکی‌پدیا و مقالاتی بوده که به صورت
پراکنده در مورد کتاب Bathsheba’s breast نوشته شده است. شما می‌توانید لیست کاملی
از افراد مشهور مبتلا به سرطان سینه را در اینجا و
اینجا ببنید. همچنین از
مقاله‌ای که در خبرگزاری آفتاب بازنشر شده بود ، استفاده زیادی
کردم.
گرچه اصطلاح سرطان «سینه» را درست نمی‌دانم ولی به علت اینکه «پص تان!» یکی از
کلیدواژه‌های ممنوع در اینترنت است ، مجبورم از اصطلاح سرطان سینه استفاده کنم.