عینک گوگل فعلاً خداحافظ؛ اما سفر اینجا تمام نمی‌شود!
شرکت گوگل فروش جنجالی‌ترین محصول سال‌های اخیرش را متوقف و اعلام کرده گروه توسعه Google Glass را دوباره سامان‌دهی و در آینده یک نسخه جدیدتر معرفی خواهد شد. این خبر یک هفته پیش رسانه‌ای شد و این شرکت گفت از ۲۰ ژانویه این محصول به فروش نمی‌رسد. اگر به صفحات Glass گوگل مراجعه کنید، صفحه ایستایی با این پیغام می‌بینید: «از شما متشکریم که در این کاوش با ما بودید، سفر به اینجا ختم نمی‌شود.» بعد هم از شما می‌خواهند برای دریافت اخبار این محصول ثبت‌نام کنید. البته، نسخه فعلی عینک گوگل کار خواهد کرد ولی پشتیبانی از نرم‌افزار آن صورت نمی‌گیرد.
در حال حاضر تونی فدل، مدیر اجرایی سابق شرکت اپل و موسس شرکت Nest امور را برعهده گرفته و روی روند توسعه و تغییرات این پروژه نظارت دارد. همچنین، سخنگوی گوگل به رسانه‌ها گفته است ایده‌ای پشت برنامه Explorer بود که ببینیم مردم از این فناوری چگونه استفاده می‌کنند. گوگل بازخوردهای بسیار کمی از این طریق دریافت کرد که برخی خوب و برخی بد بودند اما نتیجه کلی آنها بستن موقت پروژه و تمرکز روی ارائه نسخه‌های بعدی در آینده است.
وقتی گوگل خبر توقف فروش رمانتیک‌ترین محصولش را داد، اخبار و تحلیل‌های زیادی درباره عینک گوگل در رسانه‌ها منتشر شد که البته همگی در یک چیز مشترک هستند: «شکست و عدم استقبال از عینک گوگل». این عینک در چهارم آوریل ۲۰۱۲ یعنی سه سال پیش با هیاهوی زیاد رونمایی شد. گوگل در آن زمان تمام تخیلاتش را در این محصول ریخته بود و برای مشتریان رویابافی می‌کرد. رویاهایی که اگر رنگ واقعیت به خود می‌دیدند، انقلاب دیجیتالی رقم خورده و مصرف‌کننده‌ها وارد دنیای جدیدی می‌شدند. از همان اولین لحظه‌های رونمایی از این محصول پیشرو، مخالفت‌ها شروع شد. برخی به طراحی عینک ایراد گرفتند و قرار دادن یک صفحه‌نمایش دائمی در جلوی چشم را غیرممکن و آزاردهنده عنوان کردند. برخی دیگر قابلیت ضبط فیلم آن را وحشتناک و نقض حریم خصوصی بیان کردند و پیش‌بینی کردند هنجارهای اجتماعی این محصول را نمی‌پذیرد و پس می‌زند. چند صباحی که گذشت پالس‌های منفی بیشتر شد و حتی خبرهایی رسید که استفاده از این عینک در کافه‌ها، رستوران‌ها و حتی جلسات سهام‌داران گوگل ممنوع شده است. در نهایت نیز پنج‌شنبه هفته گذشته اعلام شد کرکره این پروژه پایین کشیده شده است. اما چرا این پروژه با شکست مواجه شد؟ آیا این شکست در طراحی یا پیشگامی این محصول رخ داد؟ مشکلات حقوقی و حریم خصوصی و نگرانی‌هایی بابت احساس شرم استفاده از آن در جامعه کار دستش داد؟ یا اینکه برنامه Explorer و نرم‌افزارهای دیگر گوگل ناکارآمد نشان دادند و آن چیزی که گوگل در هنگام رونمایی گفت، نبودند؟ سعی کردم با مراجعه به چند سایت برخی نظرات و دلایل را جمع‌آوری کنم که در ادامه می‌خوانید. اما این موضوع هنوز حرف‌های زیادی برای گفتن دارد:
مظنون اول: طراحی یا پیشگامی؟
یک نظریه تاریخی وجود دارد که می‌گوید همیشه اولین محصول در دنیا خام و وحشتناک است و از چندین سال تا چندین ده سال طول می‌کشد تا به بلوغ برسد. فاصله اولین موتور ماشین ساخته شده تا یک موتور واقعی ۳۰ تا ۴۰ سال بوده است. در این مدت، فقط ۲۰ الی ۳۰ سال طول کشید تا استارت الکتریکی ساخته شود. این نظریه برای بسیاری از فناوری‌ها تکرار شده است. پخش‌کننده‌های اولیه MP3 بسیار بد بودند و ده سال طول کشید تا به چیزی تبدیل شوند که بشود در دست گرفت. نسخه‌های اولیه موبایل‌ها و PDA هم همین‌طور بود. آیا این تجربه تاریخی درباره عینک گوگل نیز مصداق دارد؟ چون نسخه اولیه از یک فناوری آینده بود، شکست خورد؟ پاسخ تا حدودی «بله» است.
براون، مدیرعامل شرکت طراحی و نوآوری IDEO در سانفرانسیسکو می‌گوید نرخ امید موفقیت عینک گوگل بسیار بالاتر از نرخ امید موفقیت اولین کامپیوتر اپل مبتنی بر ماوس یا اولین کنترل‌کننده ضربات قلب یا طراحی محصولی مانند Palm V بود. براون اعتقاد دارد که پروژه عینک گوگل شکست نخورده است بلکه از نقاط بحرانی مانند قیمت گران، طراحی خودپسندانه و مسایل حریم خصوصی ضربه خورده است. کارشناسان اعتقاد دارند هزینه کل قطعاتی که در این عینک استفاده شده به همراه هزینه مونتاژ آن حدود ۸۰ دلار می‌شود اما گوگل آن را ۱۵۰۰ دلار قیمت‌گذاری کرد و به فروش رساند.
طراحی عینک گوگل بد است و تمسخر همه را در پی داشت. این موضوعی است که تقریباً همه روی آن اتفاق‌نظر دارند. بعد از طراحی، از هر کسی بپرسید چرا عینک گوگل شکست خورد، می‌گویند چون حریم خصوصی را تهدید می‌کرد و می‌توانست بدون اجازه از مردم عکس و فیلم بگیرد. براون امیدوار است گوگل عقب ننشیند و با ترکیب برنامه‌های موبایل، محتوای آنلاین و ظرفیت‌های ضبط ویدیو به یک شکل و فرم بهتری دست یابند و یک محصول تجاری موفق‌تر ارائه بدهند. این متخصص طراحی و نوآوری در محصولات صنعتی می‌گوید: «غالباً آوردن فناوری جدید در میان مردم با چالش همراه است. معمولاً بیشتر از آن چیزی که فکر می‌کنید طول می‌کشد.»
وقتی از براون پرسیده می‌شود از میان عوامل بازاریابی تجاری ضعیف، تصمیم‌گیری‌های اشتباه به خاطر محصول اولی بودن و طراحی نادرست کدام‌یک را بیشتر در شکست این پروژه ذخیل می‌داند؛ جواب می‌دهد طراحی نادرست و بعد توضیح می‌دهد: «خیلی آشکار است که وقتی شما چیزی را جلوی چشم مردم قرار می‌دهید، ایجاد مزاحمت می‌کند و آزارشان می‌دهد. در ضمن، افراد دیگر به محض دیدن او ازش دوری می‌کنند چون حس می‌کنند دارد ازشان فیلم می‌گیرد. این مثل حلق‌آویز کردن مردم است.» در واقع، براون طراحی عینک گوگل را مضحک و خنده‌دار می‌داند. برای اینکه از صحبت‌های بروان به یک جمع‌بندی برسیم، باید گفت وی اعتقاد دارد زمان زیادی طول می‌کشد تا یک فناوری جدید در میان عامه مردم پذیرفته شود و مثلاً عینک‌های هوشمند را مانند یک جفت کفش هر روز استفاده کنند. همچنین، فناوری‌های جدید پیچیده در ابتدای ظهور خود یک نیروی مخالف و اصطکاکی در جامعه پدید می‌آوردند و به مرور این وضعیت بهبود می‌یابد. یک حقیقت دیگر هم هست، طراحی‌های اولیه یک محصول یا فناوری ضعف‌هایی دارند که با ارائه نسخه‌های بعدی برطرف می‌شوند. طبیعی است که نسل اول یک محصول با شکست روبرو شود.
بلاتکلیفی پوشیدنی‌ها در محل کار
کارشناسان دیگر عدم امکان استفاده از عینک گوگل در محیط‌های کاری را یکی از عوامل استقبال کم مردم نام می‌برند. در حالی که برنامه‌های کاربردی بسیار مفیدی برای عینک گوگل ارائه شده است که نیروهای حراستی یا پلیس به راحتی بتوانند آن را شناسایی کنند ولی هنوز وضعیت مشخصی ندارد و برای استفاده از آن در محل کار تعیین تکلیف نشده است. هیمنشو سارین، بنیان‌گذار و مدیرعامل شرکت Icreon که در زمینه مشاوره IT فعالیت می‌کند اعتقاد دارد: «این چالش فقط برای عینک گوگل نیست بلکه دیگر تجهیزات پوشیدنی نیز دچار این معضل هستند که جواب مشخصی برای استفاده از آنها در محیط‌های کاری نیست و اینکه آیا روی کسب‌وکارها تاثیر می‌گذارند یا خیر. بسیاری از مشتریان من به دفترم مراجعه کردند و درباره تاثیر این تجهیزات سوال کردند ولی من جواب مطلقی نداشتم.» استفاده از عینک هوشمند در محیط‌های کارگاهی ارزش‌آفرین است و تجربه این چند سال نیز نشان داده که با استقبال مواجه می‌شود اما عینک گوگل در سازمان‌های اداری و دفتری چه ارزش‌افزوده‌ای ایجاد می‌کند؟ مدیران نمی‌دانند چطور باید از این وسیله استفاده کنند. کنفرانس‌ها و سمینارهای فناوری‌گونه زیادی درباره عینک گوگل برگزار شد ولی دلسردکننده بودند و به نتیجه مشخصی منتج نشدند. سارین در نهایت می‌گوید: «فکر می‌کنم این محصول مورد انتظار مردم نبوده و به همین دلیل موفق نیست. اما دچار تحول می‌شود و در آینده با برنامه‌های بهتری دوباره وارد بازار خواهد شد.»
جلمه آخر سارین آرزوی بسیاری از شرکت‌های فناوری است. آنها منتظر هستند تا پوشیدنی‌ها وارد بازار شوند و به فروش برسند تا بتوانند برایشان لوازم جانبی، نرم‌افزار و سرویس‌های مختلف تولید کنند یا اینکه خدمات و محصولات خود را روی آنها عرضه کنند. برد سکتون، بنیان‌گذار و مدیرعامل Live Media Group در لس‌انجلس می‌گوید: «همه ما چشم انتظار پوشیدنی‌ها هستیم.» او ادامه می‌دهد:« ما می‌خواهیم به هر محصولی پاسخ بدهیم. پس اگر فناوری‌های پوشیدنی اتفاق بیفتند ما آماده هستیم و آنها را شارژ می‌کنیم.»
کاوش در آینده
اگر از مردم پرسیده شود، نظرتان درباره نسخه بعدی عینک گوگل چیست؟ جواب مثبت است. آنها منتظر هستند و البته آماده. این وضعیت نشان می‌دهد بازار مشتاق استفاده از یک محصول پیشرو با فناوری‌های جدید است اما چیزی که کاربرپسند باشد و تجربه خوبی به کاربر منتقل کند. واقعیت این است که علاقه‌مندان فناوری تشنه یک محصول جدید هستند. سال‌ها است که دارند از تبلت و اسمارت‌فون استفاده می‌کنند و این تجهیزات برایشان تکراری و خسته‌کننده شدند. واقعیت افزوده و فناوری‌های پوشیدنی آینده‌ای زیبا ترسیم کردند و مردم هم منتظر دیدن این آینده هستند.
شما چطور فکر می‌کنید؟ پروژه عینک گوگل شکست‌خورده است یا اینکه یک موفقیت بزرگ در آینده است؟ گوگل می‌تواند از این فرصت یک پلتفرم و اکوسیستم فراگیر بسازد یا باید کلاً فراموشش کنیم؟
گوگل قبل اینم اشتباهای بدی کرده…نمونش حذف سرویس گوگل ریدر بود میتونست تبدیلش کنه به یه بستر عالی برا رقابت با فیس بوک…ولی اشتباه کرد از بینش برد تا شاید گوگل پلاسش کاربر پیدا کنه…که اونم به نتیجه نرسید…خیلی دوست دارم پایان گوگل پلاسم ببینم
قبول دارم که نباید گوگل ریدر رو می‌بست ولی بحث پا نگرفتن شبکه‌های اجتماعی خیلی فرق میکنه.
یه شبکه‌ی اجتماعی مثل موتور سرچ یا مرورگر اینترنت یا ایمیل نیست که بتونی تک و تنها از هر کدوم که خواستی استفاده کنی. شبکه‌ی اجتماعی نیاز داره تا دوستانت در کنارت از چیزی استفاده کنن که تو استفاده می‌کنی و بنابراین نمیتونه یه شبه رشد کنه.
و اگر واقعا دلت می‌خواد پلاس بسته بشه، باید یادآوری کنم که قبل از اومدن گوگل پلاس وضع محبوب‌ترین شبکه بین کاربرها یعنی فیسبوک اینقدر داغون و خراب بود که من خودم به شخصه هر روز دعا می‌کردم زاکربرگ سرش به سنگ بخوره، تحولی ایجاد بکنه.
هنوز هم بعضی مواقع از نوع طراحی فیسبوک تعجب می‌کنم که اصول ساده رو هم توی طراحی رعایت نمیکنه.
و این که از نظر یکی مثل من طراحی و کیفیت گوگل پلاس، خیلی خیلی بهتر از بقیه‌ی شبکه‌هاست.
درمورد عینک هم باید گفت که خود گوگل هم گفته که محصول رو کنار نزاشته و هنوز هم روش کار میکنه
این طور محصولات بیش از این که به طراحی خودشون وابسته باشن به طراحی محصولات جانبیشون وابسته هستن. عینک خدای طراحی هم که باشه، تا وقتی که دستیارهای صوتی و باتری‌ها و عوامل جانبی دیگه به اندازه‌ی کافی رشد نکنن، در حد یه طرح مفهومی باقی می‌مونن.
حتی اگرم این محصول متوقف بشه یه تفاوتی وجود داره
این که گوگل هر ایده‌ای رو عملی میکنه و اونی که بازده داشته باشه رو نگه می‌داره
بر خلاف شرکت‌های دیگه که تا زمانی که مطمئن نشن ایده‌ای بازده داره یا نه سراغ عملی کردنش نمی‌رن
به نظرم ساده لوحانه است که پروژه عینک را که به موفقیت هایی هم رسیده بود تعطیل شده تصور کنیم. مطمئنا این پروژه به بخش های نظامی منتقل شده است.