داروی آدنوزین چه اثری روی آریتمی قلبی دارد و موارد مصرف آن کدام‌ها هستند؟

Adenoscan/ Adenocard

طبقه‌بندی فارماکولوژیک آدنوزین : نوکلنوزید

طبقه‌بندی درمانی: ضد آریتمی

طبقه‌بندی مصرف در حاملگی: C

اشکال دارویی

Inj.: 3mg/ml (2ml)

فارماکوکینتیک، دینامیک و مکانیسم اثر آدنوزین

یک داروی آنتی آریتمی است که ایجاد انقباضات در گرهٔ SA را کند می‌نماید و زمان هدایت از گرهٔ AV را هم آهسته می‌کند. می‌تواند دینامیک کلسیم سلولی را تحت تأثیر قرار بدهد. این دارو در درمان سندرم WPW هم مؤثر است. شروع اثرش سریع می‌باشد و پیک اثر ۳۰-۲۰ ثانیه است.

اندیکاسیون‌ها، راه مصرف و دوزاژ آدنوزین

تبدیل PSVT به ریتم سینوسی

بالغین: دوز اولیه mg6، IV است که به شکل بولوس تجویز می‌شود (۱ تا ۲ ثانیه).

اگر آریتمی در طی ۱ تا ۲ دقیقه بهبود پیدا نکرد، mg12، IV می‌دهیم (در صورت نیاز mg12 دیگر نیز تجویز شود).

نکته: از تجویز یکباره دوز بالای mg12 به صورت منفرد خودداری شود.

کنترااندیکاسیون‌ها و موارد احتیاط آدنوزین

حساسیت مفرط/ بلوک قلبی درجهٔ ۲ و ۳/ سندرم Sick Sinus/ مگر اینکه یک ضربان‌ساز مصنوعی موجود باشد.

احتیاط: آسم/ پریکاردیت/ تنگی دریچه‌های قلبی

در شیردهی و بارداری بی‌خطر بودن این دارو اثبات نشده است.

تداخلات آدنوزین

متیل گزانتین‌ها (کافئین یا تئوفیلین) اثر آنتاگونیستی دارند (در این حالت ممکن است به دوز بیشتری از آدنوزین نیاز باشد).

مصرف همزمان کاربامازپین می‌تواند بلوک قلبی با شدت بالاتری را بدهد.

دیپریدامول می‌تواند اثر دارو را تشدید بکند (در این صورت باید دوز کمتری از آدنوزین را تجویز کرد)

عوارض جانبی و ناخواسته آدنوزین

• CNS: سرگیجه/ تاری دید/ درد گردن/ سنگینی بازوها
• CV: درد قفسه سینه/ هیپوتانسیون/ دیافورز/ طپش قلب/ سردرد
• GI: تهوع/ طعم فلزی دهان
• Respiratory: تنگی نفس/ هیپرونتیلاسیون/ احساس فشار در قفسه سینه

اقدامات پرستاری

۱- میزان I&O و الکترولیت‌ها (K-Na، Cl) را بررسی نمایید.

۲- وضعیت قلبی- ریوی نظیر فشارخون، نبض، تنفسی و فواصل ECG (QRS، PR و QT) و وجود دیس ریتمی (PAC، PVC، سینوس تاکی‌کاردی و بلوک AV) را مد نظر قرار دهید.

3- وضعیت تنفس را از نظر موارد زیر مورد بررسی قرار دهید: تعداد و ریتم تنفس، کراکل ریوی، دپرسیون تنفسی کراکل دوطرفه در فرد بیمار می‌تواند نشانه‌ای از CHF باشد. در صورت افزایش تعداد تنفسی و نبض به همراه وجود هریک از این موارد دارو باید قطع گردد. در افراد مبتلا به آسم امکان برونکواسپاسم وجود دارد.

۴- در صورت بروز هر یک از تأثیرات دارو بر روی CNS: گیجی، خواب‌آلودگی، سایکوز، پارستزی، تشنج

به پزشک اطلاع دهید.

تجویز آدنوزین

راه بولوس داخل وریدی:

رقیق نشده: در صورت به کارگیری این روش مقدار mg6 یا کمتر را می‌توان به صورت تزریق سریع وریدی

از طریق یک خط وریدی تزریق نمود. بهتر است به دنبال آن از تزریق N/s50ml نیز استفاده کرد.

راه وریدی:

از راه یک ورید محیطی می‌توان ml30 از ویال را به صورت رقیق‌نشده تزریق کرد.

سازگاری با محلول‌ها

D5%، RL، D5LR، % 0/9 NaCl

توصیه‌ها

این محلول در درجه حرارت اتاق باید نگاهداری شود. محلول به صورت شفاف است و بخش استفاده‌نشده باید دور ریخته شود.

ارزیابی تأثیر مصرف دارو

پاسخ درمانی عبارت است از: ریتم سینوسی نرمال. تشخیص نواقص پرفیوژن

آموزش به بیمار و خانواده

1- برافروختگی صورت، گیجی، تعریق، تپش قلب و درد قفسهٔ سینه را گزارش دهید.

2- به منظور پیشگیری از هیپوتانسیون وضعیتی از حالت نشسته یا ایستاده به آرامی تغییر وضعیت دهید.

درمان مصرف بیش از حد دارو

دفیبریلاسیون، استفاده از وازوپرسور برای درمان هیپوتانسیون.