داروی آلوپورینول در چه مواردی و چطور باید استفاده بشود و اثرات جانبی و عوارض آن کدام‌ها هستند؟

آلوپورینول Allopurinol

Zyloprim, Purinol, Apo-Allopurinol, Zyloric

طبقه بندی فاموکولوژیک: مهارکننده گزانتین اکسیداز

طبقه‌بندی درمانی: ضدنقرس

طبقه‌بندی مصرف در حاملگی: C

اشکال دارویی Tab: 100 mg, 300 mg

فارماکوکینتیک، دینامیک و مکانیسم اثر

باعث مهار گزانتین اکسیداز شده و بدین ترتیب، تولید اسیداوریک را کم می‌کند.

نیمه عمر ۲-۱ ساعت بوده و دفع کلیوی دارد.

اندیکاسیون‌ها، راه مصرف و دوزاژ آلوپورینول

پیشگیری از حملات حاد نقرس

بالغین: ۱۰۰ mg روزانه خوراکی،

حداکثر دوزاژ روزانه ۸۰۰ mg می‌باشد.

نقرس، هیپریوریسمی اولیه یا ثانویه

دارو را تک دوز یا منقسم می‌دهیم ولی در دوزهای بیشتر از ۳۰۰ mg، دارو را باید در دوزهای منقسم داد.

هیپریوریسمی ثانویه به بدخیمی‌ها

اطفال: بزرگ‌تر از ۶ سال، ۳۰۰ mg روزانه خوراکی (۱۰۰ mg سه بار در روز)

اطفال: کوچک‌تر از ۶ سال: ۱۵۰ mg روزانه خوراکی (۵۰ mg سه بار در روز)

جلوگیری از حملات حاد نقرس

بالغین: ۱۰۰ mg خوراکی روزانه، هر هفته یک بار می‌توان دوز را ۱۰۰ mg (حداکثر ۸۰۰ mg)، تا زمانی که میزان اسیداوریک به ۶ mg/dL یا کمتر برسد، افزایش داد.

عود سنگ‌های اگزالات کلسیم

بالغین: ۲۰۰-۳۰۰ mg، روزانه خوراکی

جلوگیری از نفروپاتی اسید اوریکی در شیمی درمانی سرطان

بالغین: ۶۰۰ تا ۸۰۰ میلی‌گرم روزانه خوراکی برای مدت ۳-۲ روز همراه با دریافت زیاد مایعات

کنترااندیکاسیون‌ها و موارد احتیاط آلوپورینول

حساسیت مفرط/ هموکروماتوزایدیوپاتیک/ ایدیوسنکرازی

احتیاط: حاملگی و شیردهی/ اختلال عملکرد کلیوی/ حمله حاد نقرس/ دهیدراتاسیون/ دپرسیون BM

تداخلات آلوپورینول

مصرف همزمان آمپی سیلین، احتمال راش را بالا می‌برد.

مصرف همزمان با ACEI و دیورتیک‌های تیازیدی احتمال واکنش حساسیتی را بالا می‌برد.

داروهای پایین‌آورنده قند خون خوراکی و ضدانعقاد خوراکی، اثر دارو را زیاد می‌کنند.

مصرف همزمان با سیکلوفسفاماید، احتمال دپرسیون BM را بالا می‌برد.

مصرف همزمان داروهای اسیدی کننده ادرار، احتمال سنگ کلیه را بالا می‌برد.

دوز بالای دارو، سطح سرمی تئوفیلین را زیاد می‌کند.

تداخلات آزمایشگاهی

افزایش آلکالین فسفاتاز، ALT, AST، شمارش ائوزینوفیل، کاهش هموگلوبین، شمارش پلاکت و گرانولوسیت.

عوارض جانبی و ناخواسته آلوپورینول

CNS: پارستزی/ سردرد/ نوریت/ بی‌خوابی/ خواب‌آلودگی

EENT: کاتاراکت/ رتینوپاتی/ خون‌ریزی از بینی/ فرونکول بینی

Derm: استیون جانسون/ آلوپسی/ لیکن پلان/ کهیر/ درماتیت/ خارش

GI: تهوع/ استفراغ/ گاستریت/ اسهال/ کاهش حس چشائی/ درد شکم/ سوء هاضمه/ طعم فلزی در دهان

GU: نارسایی کلیه، اورمی

Hema: آگرانولوسیتوز / آنمی آپلاستیک/ دپرسیون BM/ پان سیتوپنی

Hepatic: هپاتومگالی/ افزایش آلکالن فسفاتاز و SGPT,SGOT/ نکروز کبدی/ هپاتیت گرانولوماتوز/ یرقان کلستاتیک

Other: حملات حاد نقرس/ تب/ میوپاتی

اقدامات پرستاری آلوپورینول

۱-سطوح اسید اوریک را هر ۲ هفته یکبار کنترل کنید. سطح اسید اوریک باید ۶ mg/dL یا کمتر باشد.

۲-پیش از شروع درمان به صورت ماهانه BUN,AST,CBC را کنترل نمایید.

۳-به منظور پیشگیری از تشکیل سنگ مصرف روزانه مایعات را به ۲ لیتر برسانید و نسبت I&O را مدنظر قرار دهید.

۴-وضعیت تغذیه‌ای بیمار را کنترل کنید: بیمار را به عدم مصرف گوشت احشاء، ساردین، ماهی سالمون، عصاره گوشت (مواد غذایی که سرشار از پورین هستند) و الکل توصیه کنید.

تجویز آلوپورینول

راه خوراکی:

۱-به منظور پیشگیری از پیدایش نشانه‌های گوارشی دارو همراه با غذا میل شود.

۲-چند روز پیش از شروع درمان ضدنئوپلاسم از این دارو استفاده شده تا پیدایش عوارض گوارشی کاهش یابند.

انفوزیون و IV:

۱-به منظور آماده‌سازی دارو، ۳۰ml از ویال را با ۲۵ میلی‌لیتر آب مقطر استریل مخلوط سازید. سپس محلول را برای رساندن به غلظت دلخواه با نرمال سالین یا DW5% رقیق کنید. انفوزیون دارو باید در عرض ۱۰ ساعت انجام شود.

سازگاری با دیگر داروها

آمیکاسین، آمفوتریسین B، کارموستین، سفوتاکسیم، کلرپرومازین، سایمتیدین، کلیندامایسین، سیتارابین، داکاربازین، دائونوروبیسین، دیفن هیدرامین، جنتامایسین، هالوپریدول، مپریدین، هیدروکسی زین، ایمی پنم، متیل پردنیزولون، متوکلوپرامید، پرومتازین، بی‌کربنات سدیم.

ارزیابی تأثیر مصرف دارو

پاسخ درمانی عبارت است از: کاهش میزان درد مفاصل، کاهش تشکیل سنگ کلیه.

آموزش به بیمار و خانواده در مورد داروی آلوپورینول

۱-می‌توان قرص‌ها را خرد نمود.

۲-مطابق دوز تجویز شده از دارو استفاده نمایید. در صورتی که دوزی فراموش شد به محض به یادآوردن از دارو استفاده نمایید ولی دوز آن را دو برابر نسازید.

۳-دریافت مایعات را به ۲ لیتر در روز افزایش دهید.

۴-هرگونه راش پوستی، استوماتیت، احساس ناخوشی، تب، درد سبب می‌شود تا دارو را قطع کنید.

۵-در صورتی که دارو خواب آلودگی ایجاد کرد از انجام اعمال خطرناک بپرهیزید.

۶-از مصرف الکل و کافئین اجتناب ورزید زیرا می‌تواند سبب افزایش سطح اسیداوریک شوند.

۷-در صورتی که از دوز بالای ویتامین C استفاده می‌شود احتمال تشکیل سنگ کلیوی مطرح می‌گردد.

۸-از رژیم غذایی استفاده کنید که ادرار را به حالت قلیایی حفظ می‌کند نظیر (استفاده از فرآورده‌های لبنی)

۹-به منظور پیشگیری از تشکیل سنگ‌های کلسیم اگزالاتی مصرف فرآورده‌های لبنی، شکر تصفیه‌شده و گوشت را کاهش دهید.