علایم و نشانههای بالینی بیماری انسدادی مزمن ریه یا COPD
مشخصه COPD مرتبط با قرار گرفتن در معرض تنباکو، تنگی نفس با پیشرفت آهسته است که در ابتدا حین فعالیت مورد توجه قرار میگیرد اما در طی سالیان پیشرفت میکند تا جایی که در حین استراحت نیز آشکار میگردد. افراد مبتلا از عدم تحمل به ورزش و خستگی شکایت دارند و نهایتاً بیماری منجر به کاهش وزن، افسردگی، و اضطراب ناشی از افزایش کار تنفس میگردد. سرفهٔ مزمن ممکن است وجود داشته و بسته به درجهٔ درگیری راههای هوایی (مثلاً برونشیت مزمن) همراه با تولید خلط یا خشک باشد. در کل، آمفیزم ناشی از استعمال مزمن سیگار تقریباً هرگز در بیماران زیر ۴۰ سال دیده نمیشود. در صورت مشاهدهٔ COPD در بیمار زیر ۴۰ سال باید بیماریهای ژنتیک مانند نقص آنتی تریپسین مد نظر قرار گیرد.
در مراحل اولیه COPD ممکن است معاینهٔ فیزیکی طبیعی باشد. معاینهٔ طبیعی و فقدان علایم اغلب تشخیص را به تأخیر میاندازد. ممکن است مشاهده (inspection) و لمس قفسهٔ سینه از نشان دادن یافتهها عاجز باشند. با پیشرفت بیماری ممکن است ریهها در دق پر طنین (hyperresonant) باشند، و سمع ریهها کاهش صداهای تنفسی همراه با خرخر (rhonchi)، خس خس (Wheeze)، یا رالهای ظریف نشان دهد. ممکن است قفسه سینه شروع به تغییر شکل کرده و به بیمار ظاهر سینه بشکهای بدهد. در مراحل انتهایی COPD بیماران شواهدی از افزایش کار تنفس مثل استفاده از عضلات فرعی، تنفس با لبهای برگشته به خارج (pursed-lip breathing) و کاهش وزن نشان میدهند. تحلیل رفتن عضلات اسکلتی نیز ممکن است آشکار شود. علیرغم نارسایی تنفسیشان، برخی بیماران تا مراحل دیررس بیماری قادر به حفظ سطوح نسبتاً طبیعی اکسیژن در خونشان هستند که منجر به تابلوی بالینی کلاسیک فوت کن صورتی (pink puffer) میگردد سایر بیماران تمایل به احتباس CO2 و کاستن از کار تنفس دارند که منجر به اسیدوز تنفسی مزمن، و در موارد شدید، پلیسیتمی و سیانوز میگردد؛ این وضعیت نمونه بارز فنوتیپ ساردین آبی (blue bloater) میباشد.
با پیشرفت بیماری، حجمهای ریوی افزایش یافته (پرهوایی) و دیافراگم مسطح میگردد که باعث ناکارآمد شدن بیرونزدگی دیافراگم در حین دم میگردد. حجم جاری (TV) کاهش یافته و سرعت تنفس در تلاش برای کاستن از کار تنفسی افزایش مییابد. در بیماری پیشرفته به علت از بین رفتن عروق در دیوارههای تخریب شده حبابچهها و سازماندهی مجدد عروقی ناشی از هیپوکسی مزمن، سیستم قلبی-عروقی نیز تحت تأثیر قرار میگیرد. با محدودیت فضا برای جاری شدن خون، مقاومت عروقی ریوی افزایش یافته و منجر به افزایش پسبار بطن راست و پرفشاری ریوی میگردد. این امر پیدایش نارسایی بطن راست را تسریع میکند که در زمینه بیماری ریوی به آن قلب ریوی اطلاق میگردد. مشخصات قلب ریوی (کورپولمونل) عبارتند از وریدهای متسع گردن، پسزنش کبدی – وداجی، و آدم پاها.