امید تازه‌ای برای درمان بیماران فلج نخاع: دانشمندان با پیوند الکترود به مغز و نخاع میمون‌های فلج، حرکت را به پاهای آنها بازگرداندند
پژوهشگران و دانشمندان از سال‌های دور، در تلاش بوده‌اند که راهی برای درمان فلج نخاع پیدا کنند، زمانی به سمت سلول‌های بنیادی رفته‌اند، گاه اسکلت‌های خارجی نویدبخش بوده‌اند و زمانی هم تمرکز آنها روی راهی برای رساندن فرمان‌های قشر حرکتی مغز به عضلات بوده است.
تصمیم و اراده ما برای حرکت دادن دست‌ها و پاها از قشر مغزمان صادر می‌شود و در قالب پیام‌های الکتریکی باید در امتداد اعصاب حرکت کند و به ساقه مغز و بعد نخاع برسد. نخاع هم به نوبه خود، پیام‌ها را با اعصاب نخاعی به عضلات می‌رساند.
اگر نخاع در جایی قطع شود، طبیعی است که سطح‌های پایین‌تر نخاع دیگر هیچ پیامی از بالا نمی‌گیرند و فلج رخ می‌دهد.
حالا اگر بخواهیم بیمار فلج نخاع را درمان کنیم، باید روی چند روش کار کنیم. بدیهی‌ترین کار این است که قطعی را درمان کنیم. اما عملا وقتی نخاع قطع می‌شود، به هم رساندن درست هزاران رشته عصبی قطع شده، غیرممکن می‌شود و هرچند در آسیب‌های کم، درمان انتظاری، جراحی یا استفاده از سلول‌های بنیادی، می‌تواند تا حدی موفیت در بر داشته باشد، اما در آسیب‌های شدید این روش‌ها کارا نیستند.
راه دیگر این است که محل آسیب را دور بزنیم و بای پس کنیم. یعنی به شیوه‌های پیام‌های مغز را به عضله برسانیم.
این کار می‌تواند به شیوه‌های مختلفی انجام شود. در روش جدید که از دیروز در اینترنت خیلی سر و صدا به پا کرده است، دانشمندان مرکز پژوهشی EPFL سوئیس، دو میمون فلج انتخاب کرند. دو هفته از زمان قطع نخاع آنها می‌گذشت. پژوهشگران دو پیوند روی هر یک از میمون‌ها انجام دادند. یک پیوند به قشر حرکتی مغز و یکی هم به نخاع. ارتباط این دو پیوند به صورت وایرلس با هم، این امکان را داد که پیام‌های عصبی بتوانند به دوباره به سطح زیر منطقه آسیب نخاعی برسند و در نتیجه میمون‌های بتوانند دوباره حرکت کنند.
البته در این میان، یک کامپیوتر هم قرار دارد که پیام‌های دریافتی مغز را رمزگشایی می‌کند و سپس پیام‌های محرک جدید را به نخاع می‌فرستد.
البته کار مشابه در انسان‌ها، پیچیدگی فنی خاص خودش را دارد. نخستین مشکل این است که قشر حرکتی که فرمان‌های جرکت پا را در مغز انسان‌ها می‌دهد در عمق بیشتری از مغز قرار دارد و بنابراین استخراج سیگنال‌ها از ان دشوارتر است. مشکل دوم هم این است که شیوه حرکتی انسان‌ها پیچیده‌تر است.
همان طور که گفتیم پیش از این هم کارهای مشابهی صورت گرفته بود. مثلا دکتر علی رضایی، مدیر پژوهشکده نورولوژی دانشگاه اوهایو، برای حرکت دادن دست افراد فلج، دو پیوند را یکی روی قشر مغز و دیگری روی عضلات دست، قرار داده بود و به نتایج خوبی رسیده بود، اما در کار جدید، پیوند پایینی به جای عضله، روی نخاع قرار می‌گیرد.
