آیا در پستان خود احساس درد می‌کنید؟ انواع درد پستان کدام‌ها هستند و درد دوره‌ای پستان ناشی از چیست؟

درد پستان

حدود پنج میلیون خانم در بریتانیا دچار درد پستان یا اصطلاحا “ماستالژی” (Mastalgia) هستند. در تحقیقی که بر روی خانمهایی که در یک مؤسسه کار می کنند انجام شد، مشخص گردید که ۴۰ درصد آنها اخیرا دچار درد پستان بوده اند و از این تعداد نیز حدود یک پنجم آنها گفته اند که درد پستان آنها خیلی شدید بوده است.

اغلب دردهای پستان، دردهای شدیدی نیستند و بسیاری از خانمها، این دردها را به سادگی به عنوان دردهای مربوط به تغییرات طبیعی دوره های قاعدگی شان می پذیرند.

بعنوان یک قانون کلی، ما به درد به عنوان یک علامت از یک مشکل نگاه می کنیم، اما در مورد دردهای پستان، به ندرت این دردها نشانه ای از یک مشکل خاص و جدی هستند. در واقع، سرطانهای پستان معمولا هیچگونه دردی ندارند و بدون درد هستند. زمانی این طور فکر میشد که خانمهایی که دچار نگرانی و اضطراب هستند و یا کسانی که به افسردگی مبتلا هستند، بیشتر احتمال دارد که از درد پستان ها شاکی باشند، اما در تحقیقاتی که انجام شده، هیچ ارتباطی بین آنها دیده نشده است.

انواع درد پستان

دردهای پستان را می توان به دو نوع تقسیم نمود:

-به دردهای دوره ای: این نوع دردها هر ماه، درست قبل از پریود(قاعدگی) شدت می یابند.

-دردهای غیر دوره ای: در این نوع دردها، هیچ ارتباطی بین روزهای خاصی از ماه یا پریود(قاعدگی) وجود ندارد.

اگر شما مطمئن نیستید که آیا دردهای شما از نوع دوره ای است یا خیر، بهتر است که به مدت دو ماه، زمان بروز دردهای خود را در یک دفترچه یادداشت نمایید. در این دفترچه شما می توانید زمان دقیق پریودهای خود و زمان بروز درد در پستان را بنویسید. شما همچنین می توانید سایر جزئیات مانند هر گونه تغییر در رژیم غذایی تان، وقایع ناراحت کننده و خیلی چیزهای دیگر را یادداشت نمایید. بعد از مدتی شما می توانید با مراجعه به این دفترچه، مشخص نمایید که آیا دردهای پستان شما دوره ای می باشد و به پریودهای قاعدگی شما ارتباطی دارد یا خیر.

دردهای دوره ای پستان

دردها و مشکلاتی که در روزهای خاصی از هر ماه ایجاد می شوند و بعد از مدتی خود به خود از بین می روند برای بسیاری از خانمها، عادی

می باشد. شما ممکن است از مشکلاتی که برای پستانهایتان ایجاد می شود بیشتر از سایر قسمتهای بدنتان آگاهی داشته باشید، زیرا معمولا در حدود ۳ تا ۷ روز قبل از اینکه عادت ماهانه شما شروع شود، احساس خواهید کرد که پستانهای شما، سنگین، پر و ناراحت هستند و یا اینکه حساسیت آنها افزایش یافته است.

این مشکلات در خانمهای بین سنین ۳۰ تا ۴۰ ساله بیشتر دیده می شود اما ممکن است در خانمهای مسن تر هم ایجاد شوند. این دردها معمولا بعد از یائسگی از بین خواهند رفت اما حاملگی و مصرف قرصهای ضد بارداری تغییر زیادی در این دردها ایجاد نمی کنند و ممکن است به مدت چندین سال ادامه داشته باشد. |

شما ممکن است متوجه شوید که این دردها در هر ماه به یک شکل نیستند اما اکثر خانمها این دردها را بصورت پری و سنگینی پستان ها | که با دست زدن به آنها، حساسیت و درد ایجاد می شود توصیف می کنند. معمولا در قسمت نیمه خارجی پستانها، این وضعیت اتفاق می افتد. بعضی از حرکات بدن می تواند باعث افزایش درد شود. این حالت وقتی که شما در زندگی روزمره تان مجبور هستید که با دستهایتان زیاد کار کنید و یا اینکه چیزهایی را بلند کنید اهمیت خواهد داشت.

علل دردهای دوره ای پستان

با وجود این واقعیت که دردهای دوره ای پستان، هرماهه قبل از وقوع عادت ماهانه در خانمها ایجاد می شوند، اما هنوز پزشکان نتوانسته اند تغییراتی در میزان هورمونهای خانمهایی که به این دردها مبتلا می شوند و خانمهایی که فاقد این دردها هستند پیدا کنند. خانمهای مبتلا به درد پستان دارای اختلالاتی در میزان بعضی از اسیدهای چرب در خونشان می باشند. این وضعیت ممکن است به علت عوامل مربوط به نحوه زندگی (مثل سیگار کشیدن، مصرف زیاد قهوه و یا رژیم غذایی) باشد، اما هنوز به درستی مشخص نشده است.

آیا می توان درد پستان را درمان نمود؟

پزشک شما ابتدا یک معاینه کامل از شما خواهد نمود تا مطمئن شود که مشکل خاص دیگری ندارید. اکثر خانمهایی که دارای دردهای دوره ای خفیفی در پستانها هستند به هیچگونه درمانی نیاز ندارند. در چنین مواردی بهتر است از یک سوتین با اندازه مناسب و نوع خوب استفاده شود. سوتین های ورزشی به علت داشتن محافظ های محکم و خوب برای تسکین درد پستان مناسب می باشند.

پزشک شما همچنین می تواند شما را مطمئن سازد که دردهای دوره ای پستان، هیچگونه ارتباطی با سرطان پستان ندارند. بسیاری از خانمها همیشه نگران این موضوع هستند که این دردهای پستان مربوط به سرطان پستان می باشد. خیلی به ندرت ممکن است دردهای خفیف دورهای پستان به علت یک بیماری زمینه ای باشد.

درمان دارویی

برای تعداد کمی از خانمهای دچار دردهای شدید پستانی (حدود ۱۵ درصد خانمها) که این دردها زندگی آنها را مختل کرده و آنها را از انجام کارهای روزمره شان باز می دارد، می توان درمانهای دارویی مختلفی تجویز نمود. در بریتانیا پزشکان معمولا از دارویی به نام افاماست (Efamast) برای بیمارانشان استفاده می کنند که یک داروی گیاهی می باشد و در آن از روغن گیاه Evening Primrose استفاده شده است. حدود دو سوم خانمهایی که دچار درد پستان هستند با استفاده از این دارو بهبود می یابند. این دارو ابتدا باید روزی ۳ یا ۴ عدد به مدت سه ماه مصرف شود و در صورتی که بهبودی ایجاد شد باید سه ماه دیگر نیز مصرف آن را ادامه داد. بعد از قطع مصرف دارو، پنجاه درصد احتمال عود مجدد درد پستان وجود دارد. این دارو عوارض جانبی خیلی کمی دارد. در صورتی که درد بیماران با داروی

افاماست بهبود نیافت و یا در صورتی که این دارو در دسترس نباشد، می توان از داروهای دیگری استفاده نمود. داروهایی وجود دارند که بر روی هورمونهایی که بر پستان اثر می گذارند تداخل می کنند. این داروها عبارتند از: دانازول، بروموکریپتین و تاموکسیفن. گرچه اثر این داروها خیلی بیشتر از اثر داروی گیاهی افاماست می باشد اما این داروها دارای عوارض جانبی بیشتری هم هستند. بنابراین پزشک شما باید تصمیم بگیرد که آیا منافع تجویز این داروها برای شما بیشتر است یا مضرات آن. با این حال باید به خاطر داشته باشید که وقتی شما دوره درمان با این داروها را تمام کردید، عوارض جانبی آنها نیز از بین خواهد رفت.|

دانازول (Danazol): این دارو در درمان درد پستان بسیار موثر می باشد و در مواردی که درد پستان شدید است می توان از آن استفاده نمود. داروی دانازول با جلوگیری از تولید دو هورمون که از هیپوفیز ترشح می شود، عمل خود را بر ضد هورمونهای جنسی اجراء می کند. این دارو باعث کاهش هورمونهای تولید شده توسط تخمدان ها می شود و بنابراین مقدار استروژن موجود در خون را که گفته می شود یکی از دلایل اصلی بروز دردهای پستان است را کاهش می دهد. با این حال، همانند داروی بروموکریپتین، نمی توانید این دارو را همزمان با داروهای ضد بارداری مصرف نمایید و شما باید در چنین مواقعی از سایر روشهای ضد بارداری مثل کاندوم و یا دیافراگم استفاده

کنید.

بروموکریپتین (Bromocriptine): این دارو امروزه به ندرت در درمان دردهای پستان تجویز می شود زیرا عوارض جانبی نسبتا زیادی دارد. داروی بروموکریپتین با کاهش هورمون پرولاکتین که نقش مهمی در تولید شیر در پستانها دارد، عمل خود را اجراء می کند. امروزه داروی جدید به نام کابرگولین (Cabergoline) ساخته شده که آن هم باعث کاهش مقدار پرولاکتین می شود.

این دارو هفته ای یکبار باید مصرف شود، اما هنوز اجازه مصرف آن برای دردهای پستان صادر نشده است و تحقیقات در مورد آن همچنان ادامه دارد.

به تاموکسیفن (Tamoxifen): از این دارو ممکن است گاهی اوقات برای درمان دردهای شدید پستان استفاده شود، اما این کار فقط در موارد خاصی انجام می گیرد. تاموکسیفن با هورمون زنانه استروژن مقابله می کند و از رسیدن استروژن به سلولهای هدف جلوگیری می نماید. بنابراین اثر آن همانند داروی دانازول می باشد و باعث کاهش درد پستان می شود.

سایر درمان ها

گرچه سابقا پزشکان برای درمان درد پستان از داروهایی مثل آنتی بیوتیک، داروهای دیورتیک (ادرارآور) و ویتامین ب ۶ (B۶) استفاده می کردند، اما امروزه مشخص شده است که این داروها اثری در درمان درد پستان ندارند. همچنین گرچه هیچ ارتباطی بین مصرف قرصهای ضد بارداری و دردهای پستان دیده نشده است اما بعضی از خانمها اظهار می دارند در صورتی که از قرصهای ضد بارداری حاوی پروژسترون کم استفاده کنند، دردشان کمتر می شود. بعضی دیگر از خانمها هم این طور بیان می کنند که در صورتی که مصرف قرصهای ضد بارداری را متوقف کرده و از روشهای دیگر ضد بارداری استفاده کنند حالشان بهتر می شود. شروع درمان جایگزینی هورمون (HRT) در خانمهای یائسه ممکن است باعث بروز دردهای پستان شود که بعد از مدتی خود به خود بهبود می یابد. |

روش های غیر دارویی

یک دفترچه یادداشت تهیه نمایید و زمانهایی که درد پستان شروع می شود را در آن یادداشت کنید. همچنین زمان شروع عادات ماهانه، تغییرات رژیم غذایی و سایر چیزهایی که فکر می کنید ممکن است در بروز دردهای پستان شما نقش داشته باشد را دقیقا یادداشت نمایید. روشهایی که در زیر آمده است را به ترتیب و در زمانهای مختلف اجراء نمایید و ببینید که آیا تغییری در درد پستان شما ایجاد خواهد شد یا خیر. در صورتی که تمام اقدامات زیر را در یک زمان اجرا نمایید و درد شما کاهش یافت، نخواهید فهمید که کدامیک از اقدامات زیر باعث کاهش و از بین رفتن درد شده است:

از یک سوتین با اندازه مناسب استفاده نمایید. کریستهای نوع ورزشی معمولا برای بهبود درد پستان ها مناسب می باشند.

شروع به انجام تمرینات ورزشی آئروبیک نمایید.

اگر سیگاری هستید، تصمیم بگیرید که آن را کنار بگذارید.

رژیم غذایی خود را اصلاح نمایید. بعضی از خانمها متوجه شده اند که با پرهیز از خوردن غذاهای سرخ کرده و چرب و نیز نخوردن

قهوه و کم کردن مصرف نمک، می توانند به میزان زیادی از درد پستان بکاهند.

نحوه انتخاب یک سوتین مناسب

و مطمئن شوید که سوتین شما برایتان اندازه است و خیلی تنگ نمی باشد. سوتین های تنگ باعث ناراحتی شده و می تواند باعث اشکال

در نفس کشیدن شود. سوتین باید در نزدیکی بین پستانهایتان قرار بگیرد و از بدنتان فاصله نداشته باشد.

ببینید که آیا هر کدام از پستانهایتان محفظه داخلی سوتین را پر کرده است. گاهی اوقات، باز بودن سوتین در طرفین، به معنای

کوچک بودن محفظه آن برای پستانها می باشد.

اگر پستانها از قسمت بالایی سوتین به بیرون بر آمدگی پیدا کنند نشانه کوچک بودن سوتین است.

به بیرون زدن پستانها از ناحیه زیر بغل نیز نشان دهنده کوچک بودن سوتین است.

اگر دارای پستانهای بزرگ و سنگینی هستید، بند شانه سوتین باید پهن و به اندازه کافی محکم باشد تا باعث بریدگی پوست شانه تان نشود.

، همیشه سوتین خود را هم در حالت نشسته و هم در حالت ایستاده آزمایش نمایید. پستانها معمولا در حالت نشسته بیشتر برجسته تر

می شوند. این وضعیت بخصوص در سوتین های بدون بند قابل توجه می باشد.

دردهای غیر دوره ای پستان

خانمهایی که به دردهای غیر دورهای پستان مبتلا هستند معمولا نسبت به کسانی که دچار دردهای دوره ای هستند مسن تر می باشند و میانگین سن آنها حدود ۴۳ سال می باشد. درد غیر دورهای پستان می تواند از خود پستان، از عضلات و دنده های زیر پستان و یا از جاهای خارج از پستان منشاء بگیرد.

شما ممکن است در یک یا چند نقطه بر روی دنده هایتان، نزدیک جناغ سینه یا بر روی دنده های نزدیک پستان، احساس درد کنید. این نوع دردها در واقع از عضلات یا دنده ها منشاء می گیرند. درد ممکن است دایمی باشد و یا اینکه بدون هیچ نظمی بیاید و برود. خانمها معمولا این درد را به صورت سوزشی توصیف می کنند اما گاهی اوقات می تواند ماهیت دردهای خنجری را داشته باشد.

نحوه درمان دردهای غیردوره ای

قبل از اینکه پزشک بخواهد درمان خود را شروع نماید، لازم است مشخص کند که دقیقا منشاء این دردها از کجا می باشد. اگر بتوان محل درد را به طور خاص بر روی دیواره سینه مشخص نمود، ممکن است پزشک برای شما از کرمها یا ژل های ضد التهاب مسکن تجویز نماید و یا اینکه مبادرت به تزریق یک ماده بی حس کننده و یک استروئید (کورتون) به محل درد کند.

دردهای غیر دوره ای که از خود پستان منشاء می گیرند را می توان اغلب با داروهای مسکن ساده مثل ایبوپروفن (بروفن) برطرف نمود. همچنین می توان از سوتین های با اندازه مناسب و یا سوتین های نوع ورزشی استفاده کرد.

درمانهای دارویی که برای دردهای دوره ای پستان به کار می روند (مثل دانازول) را می توان در چنین مواردی هم به کار برد اما اثر آنها به خوبی هنگامی که برای دردهای دوره ای بکار می روند نخواهند بود.

نکات اصلی

به دردهای پستان بسیار شایع می باشند.

در سرطان های پستان معمولا درد پستان دیده نمی شود.

به پوشیدن یک سوتین با اندازه مناسب و یا نوع ورزشی آن می تواند در بهبود دردهای پستان بسیار مؤثر باشد.

درمان جایگزینی هورمونی (HRT) در خانمهای یائسه می تواند باعث بروز دردهای پستان شود.

دردهای غیر دورهای پستان را می توان با داروهای مسکن ساده مثل بروفن درمان نمود.