چرا باید به کودکانمان اجازه استفاده طولانیمدت از دستگاههای همراه را بدهیم درحالیکه خود سازندگان این محصولات کودکانشان را محدود کردند؟

یک نظرسنجی در ایالات متحده نشان میدهد، زمان استفاده کودکان، نوجوانان و جوانان از دستگاههای همراه به بیش از ۶ ساعت در روز رسیده است.
این آمار باعث تشدید نگرانی والدین شده است و این سوال اساسی را پررنگتر میکند که آیا این میزان ساعت کار با اسمارتفون یا تبلت همراه با ضرر سلامتی یا عوارضی بدنی نیست؟
این روزها مشاهده یک کودک یا نوجوان غرق در تلفن همراه؛ تصویری آشنا است. والدین در حال صحبت با بچهها هستند اما آنها تمام تمرکز و حواسشان در صفحهنمایش است. دیدن جوانان چسبیده به اسمارتفون یا تبلت در فرودگاهها، رستورانها، ایستگاههای اتوبوس و مترو و میهمانیهای خانوادگی یک امر عادی است.
-------
علت و عوارض مشکل پزشکی از چیست؟
در زمینه تحقیقات زیادی انجام شده است و نتایج غالب آنها نشان میدهد که صرف زمان ۵ ساعت و بیشتر با یک دستگاه مانند اسمارتفون میتواند خطرات و عوارض بسیار زیادی داشته باشد.
یک تحقیق نشان میدهد ۷۱ درصد افراد جوانی که بیشتر از ۵ ساعت در شبانهروز با گوشی هستند؛ احتمال خودکشی بالاتری نسبت به افرادی دارند که فقط یک ساعت از اسمارتفون استفاده کردند.
تحقیق دیگری نشان میدهد ۵۲ درصد افرادی که زیاد با صفحهنمایشها سروکار دارند، در طور یک شبانهروز کمتر از ۷ ساعت میخوابند و عمدتا به بیخوابی و عوارض آن گرفتار هستند.
تحقیقات متعدد دیگری هم ثابت میکنند حضور بیشتر در شبکههای اجتماعی منجر به افسردگی میشود و ناراحتی و نارضایتی به همراه دارد.
در بین سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۵ شاهد افزایش افسردگی و نارضایتی در میان جوانان امریکایی بودیم و آمار خودکشی یا آسیبرسانی بدنی بیشتر شده است.
از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۶ شاهد بزرگترین تغییر در زندگی جوانان بودیم و گوشیهای هوشمند به عنوان یک جزء جداییناپذیر سبک زندگی آنها شدند. جوانان این فاصله زمانی از نظر سلامت روانی و جسمی در بدترین وضعیت چند دهه اخیر قرار دارند و سالهای بحرانی زندگی خود را سپری میکنند.
میدانند چه ساختند
اما این وسط یک نکته بسیار جالب و مهم وجود دارد. شرکتها و افرادی که این دستگاههای همراه را ساختند؛ خیلی خوب میدانند چه چیزی ساختند و چه خطرات و تهدیداتی برای کودکان و نوجوانان دارد. آنها میدانند که ساعتهای متوالی کار با یک گوشی و تبلت چه عوارض روحی و جسمی به همراه دارد و نباید اجازه چنین اتفاقی را به کودکانشان بدهند.
وقتی نیک بیلتون، خبرنگار نیویورکتایمز در اواخر سال ۲۰۱۰ با استیو جابز، مدیرعامل وقت شرکت اپل گفتوگو کرد و ازش پرسید آیا بچههایش آیپد را دوست دارند؛ پاسخ شنید: «آنها هرگز از آن استفاده نکردند. ما در خانه نحوه استفاده کودکان از فناوری را محدود کردیم.»
به نظر میرسد تولیدکنندگان محصولات فناوری هماند قواعد تولیدکنندههای مواد مخدر را دنبال میکنند.
این خبرنگار بعدا کشف کرد نه تنها استیو جابز، بلکه بسیاری از بنیانگذاران و مدیرعاملهای شرکتهای بزرگ فناوری و سازنده محصولات دیجیتالی؛ کار با صفحهنمایشها را برای کودکان و نوجوانان خود محدود کردند.
آدام آلتر در کتاب «Irresistible» خود که درباره اعتیاد به فناوری است؛ مینویسد: «به نظر میرسد تولیدکنندگان محصولات فناوری هماند قواعد تولیدکنندههای مواد مخدر را دنبال میکنند و هرگز خودشان از این محصولات بیشتر از اندازه استفاده نمیکنند.»
شان پارکر، یکی از موسسین فیسبوک اخیرا به اعتیادآوری این شبکه اجتماعی و مضرات آن اعتراف کرده بود: «موجب آسیبپذیری در سیستم روانی انسانها میشود … و فقط خدا میداند چه بر سر ذهنهای کودکان میآورد.»
جانی آیو؛ طراح ارشد و معروف اپل نیز یک اظهارنظر عجیب و تاملبرانگیز درباره آیفون دارد: «استفاده بیش از حد آیفون یک سوءرفتار است.»
مدیریت زمان مهمتر از مدیریت محتوا است
تا کنون بیشتر والدین سعی میکردند محتوای روی دستگاههای همراه کودکان را کنترال و مدیریت کنند اما امروزه مشکل بزرگتری بروز کرده است: تقریبا تمام وقت و سرگرمی نوجوانان در صفحهنمایشها خلاصه میشود.
باید والدین دست به کار شوند و قوانین و محدودیتهایی برای استفاده از اسمارتفونها و تبلتها وضع کنند. ساعتهای خاص و مشخصی از روز را اجازه بدهند به اینترنت متصل شوند یا بازی کنند و وارد شبکههای اجتماعی شوند.
بهتر است زمانهای صبح زود یا آخر شب و پیش از خواب؛ کار با این دستگاهها ممنوع شود.
برخی از اپلیکیشنهای موجود در بازار میتوانند زمان استفاده کودکان از اینترنت و دستگاههای همراه را برنامهریزی و هدفمند کنند. متاسفانه؛ برخی از این اپها با آیفون سازگاری ندارند و تعداد از والدین طی نامه و درخواستهایی برای اپل؛ تقاضا کردند این شرکت مشکلات را رفع کند.
ممکن است ابتدا کودکان مخالفت و سماجت به خرج دهند و یک جنگ واقعی در خانه شکل بگیرد. پدر و مادر باید بدانند که خطرات استفاده طولانیمدت از صفحهنمایشها بیشتر از دلخوری یا مخالفت و محدودسازی کودکان است.
حذف کامل اسمارتفونها و تبلتها یا بیرون کشیدن نوجوانان از شبکههای اجتماعی و پیامرسانها نیز ایدهای بسیار بدی است.
نتایچ چند تحقیق نشان میدهند که کودکان و نوجوانان این دوره و برهه نیاز به برخی روابط و تعاملات در فضای مجازی دارند و توقف کامل فعالیتهای آنها؛ باز هم آثار مخرب دیگری بر جای میگذارد.
در نهایت؛ این وضعیت نگرانکننده استفاده طولانیمدت از دستگاههای همراه دارد هر سال شتاب بیشتری به خود میگیرد و لازم است شرکتهای سازنده این دستگاهها، والدین، سیاستگذاران، آموزش و پرورش و دیگران با بررسی و تحلیل درست مشکل؛ راهکارهای مناسب و احتمالا فناورانه برای آن پیدا کنند.