علایم عفونت ریه یا پنومونی چیست و راه‌های تشخیص و درمان آن کدام‌ها هستند؟
علت های عفونت ریه یا پنومونی
- عفونت مجاری هوایی تحتانی پارانشیم ریه که باعث التهاب، تجمع اگزودا در آلوئول‌ها و تجمع بافتی بصورت Consolidation
- پنومونی اکتسابی از جامعه (CAP): در بیماران غیربستری در بیمارستان
- پنومونی اکتسابی از بیمارستان (HAP): شروع ۲ تا ۳ روز پس از بستری شدن در بیمارستان
- پنومونی مرتبط با ونتیلاتور: پس از ۴۸ ساعت از انتوباسیون ایجاد می‌شود
- غالباً به ۲ نوع تیپیکال و آتیپیکال تقسیم‌بندی می‌شود ولی تابلوی بالینی به تنهایی برای تشخیص و درمان کای نیست.
تشخیص افتراقی عفونت ریه یا پنومونی
- عفونت مجاری تنفسی فوقانی
- برونشیت
- آسم
- CHF
- سرطان ریه
- واسکولیت
- آمبولی ریه
- سارکوئیدوز
- تماس شغی
- CAP: استرپتوکوک پنومونیه (شایعترین)، مایکوپلاسما، کلامیدیانومونیا، HiB، استافیلوکوک اورئوس، موراکسلا، لژیونلا، گرم منفی‌های روده‌ای، ویروس‌ها، قارچ‌ها، T.B، پنوموسیستیس کارینی
- HAP: گرم منفی‌های روده‌ای، استافیلوکوک
اپیدمیولوژی عفونت ریه یا پنومونی
- ۳ تا ۴ میلیون مورد در سال در آمریکا دیده می‌شود. ۵۰۰ هزار مورد بستری، ۴۵ هزار مورد مرگ.
- ششمین علت عمده مرگ در ایالات متحده آمریکاست
- غالباً عفونت کشنده‌ای می‌باشد.
- در فصل‌های سرد سال بروز بیماری بیشتر است.
- مرگ و میر بیماران CAP نیازمند به بستری ۱۴% است. در کسانی که بستری نمی‌شوند مرگ و میر کمتر از ۱% است.
- HAP علت اصلی مرگ‌های بیمارستانی است،۲۰-۵۰% مرگ و میر.
علایم و نشانه‌های عفونت ریه یا پنومونی
- پنومونی تیپیکال با شروع حاد یا تحت حاد تب، تنگی نفس، و سرفهٔ خلط‌دار مشخص می‌شود.
- علایم Constitutional: تعریق، تب، لرز، ناراحتی در قفسه سینه، خستگی، درد عضلانی، بی‌اشتهایی، سردرد، تهوع و استفراغ، درد شکم.
- معاینه فیزیکی- تاکی‌پنه- اگوفونی- ماتیه در دق- هیپوکسمی- تاکی کاردی- رونکای
- پنومونی آتیپیکال بوسیلهٔ مایکوپلاسما، لژیونلا، کلامیدیا ایجاد می‌شود: – شروع تدریجی‌تر
- سرفهٔ خشک- سردرد و بی‌حال- نشانه‌های ریوی جزئی
تشخیص عفونت ریه یا پنومونی
- تست پانوگونومیک وجود ندارد، تشخیص براساس شرح حال، معاینه، CXR، تماس با آنتی‌ژن‌ها و وجود آنتی‌بادی ضد یک آنتی‌ژن خاص.
- سرولوژی: نرمال یا ارتشاح ندولر پراکنده؛ در تماس مکرر نمای رتیکوندولر منتشر +/- فیبروز دیده می‌شود قلهٔ ریه دست نخورده است، نمای لانه زنبوری.
- CT: درگیری گلوبال ریه با ارتشاح تکه تکه رتیکولوندولر، بدون آدنوپاتی.
- PFT: نمای محدودکننده با کاهش ظرفیت انتشار، ممکن است نمای مختلط محدودکننده- انسدادی در موارد مزمن دیده شود.
- ABG: هایپوکسمی
- لاواژ برونکو آلوئولار: غلبه لنفوسیتی
- بیوپسی ریه: تشخیص را تایید می‌کند ولی تشخیص‌دهندهٔ قطعی نیست
- ممکن است افزایش ESR، CRP، ایمونوگلوبولین‌ها، RF و ائوزینوفیلی وجود داشته باشد.
درمان عفونت ریه یا پنومونی
- مانند سایر بیماری‌های آلرژیک کلیه درمان حذب آلرژن است.
- برونکودیلاتورها- بتا آگونیست‌ها (آلبوترول) +/- آنتی کولینرژیک‌ها (ایپراتروپیوم)
- بیماری حاد تحت حاد- کورتیکواستروئید سیستمیک التهاب را کمتر کرده و علایم را بهبود می‌بهشد.
- نیاز به درمان بلندمدت سیستمیک ممکن است علایم را بهبود می‌بخشد.
- بیماری مزمن -۱ تا ۲ ماه کورتیکوستروئید سیستمیک ممکن است علایم را بهبود بخشد.
- استروئیدها فیبروز را برطرف نمی‌کند.
- استروئیدها اثر در پیش آگهی بلندمدت ندارند.
پیش آگهی/ سیر بالینی عفونت ریه یا پنومونی
- دورهٔ بیماری ممکن است حاد، تحت حاد یا مزمن باشد
- ارتباط موقت در یک تماس شغلی ممکن است کلید تشخیص باشد.
- در صورت رها شدن IgE بیمار ممکن است علایم شبه آسم داشته باشد.
- فرم حاد ۶-۱۲ ساعت بعد از تماس شروع و در طی ۲۴-۷۲ ساعت برطرف می‌شود.
- فرم مزمن از تماس طولانی و مکرر و در دوز پایین ناشی می‌شود که در نهایت اگر آنتی‌ژن حذف نشود منجر به فیبروز می‌شود.
- تغییرات فیبروتیک چنانچه ایجاد شوند غیرقابل برگشت هستند.