سندرم کمپارتمان چیست؟ علایم و شیوه درمان آن کدام‌ها هستند؟
در سندرم کمپارتمان (compartment syndrome) به دلیل افزایش حاد فشار داخل کمپارتمان، جریان خون مختل می‌شود و این عارضه در هر قسمتی از اندام ممکن است روی دهد.
علل سندرم کمپارتمان عبارتند از:
– خونریزی شریانی به داخل کمپارتمان
– انسداد وریدی به دلیل ترومبوز یا بستن ورید هنگام پروسیجرهای جراحی (ligation)
– آسیب‌های له کننده (crush injuries)
– آسیب ناشی از reperfusion (برطرف کردن انسداد شریانی)
در بیمار هوشیار، درد (pain) علامت اصلی است و حرکت اکتیو یا پاسیو عضلات مربوط به کمپارتمان درگیر موجب افزایش درد می‌شود.
پارستزی (paresthesia) نیز ممکن است توصیف شود. کرختی بین انگشتان اول و دوم پا، شاه علامت مراحل ابتدایی سندرم کمپارتمان ناشی از درگیری کمپارتمان قدامی ساق پا است و به دلیل فشار بر روی عصب پرونئال عمقی ایجاد می‌شود. به تریج ممکن است فلج (paralysis) بروز کند و از بین رفتن نبض (pulselessness) نشانه دیررسی است.
علائم و نشانه‌های سندرم کمپارتمان را با حرف P به خاطر بسپارید. حرف P یادآور موارد زیر است:
– Pain
– Paresthesia
– Pulselessness
– Paralysis
– Pallor
وجود نبض دیستال رد کننده سندرم کمپارتمان نیست و نبض در مراحل دیررس از بین می‌رود. درد مهم‌ترین علامت سندورم کمپارتمان است و دارای ویژگی‌های زیر می‌باشد:
– برطرف نشدن درد با بی‌حرکتی
– برطرف نشدن درد با مسکن
– تشدید درد با حرکت پاسیو انگشتان
– درد همراه با تورم و سفتی اندام
تشخیص سندرم کمپارتمان در افراد دچار کوما یا دارای کاهش هوشیاری دشوارتر است. در این افراد، سفتی اندام (tense extremity) همراه با شرح حال منطبق با سندرم کمپارتمان، مطرح کننده این تشخیص است و در این موارد، اندازه‌گیری فشار داخل کمپارتمان توصیه می‌شود.
فاشیوتومی (Fasciotomy) در موارد زیر اندیکاسیون دارد:
– گرادیان کمتر از mmHg 35 (اختلاف فشار دیاستولی و فشار داخل کمپارتمان)
– دوره ایسکمی بیش از 6 ساعت
– آسیب شریانی و وریدی همزمان
سندرم کمپارتمان در اندام تحتانی شایع‌تر است و فاشیوتومی چهار کمپارتمان ساق پا از طریق دو برش (incision) انجام می‌شود. عضله سولئوس (soleus musele) نیز باید از تیبیا جدا شود تا فشار بر روی کمپارتمان فلکسور عمقی برداشته شود.