دیسکسیون شریانی چیست و چرا ایجاد می‌شود؟

چه بیماری‌های دیگری شبیه دیسکسیون شریانی هستند؟

• میگرن
• سکته ایسکمیک
• سردرد خوشه‌ای
• سندروم هورنر ایدیوپاتیک

چگونگی ایجاد و علت‌های دیسکسیون شریانی

• دیسکسیون شریانی زمانی اتفاق می‌افتد که شکاف‌برداشتن لایهٔ درونی یک شریان باعث نشت خون به داخل دیوارهٔ شریان می‌شود که این امر به نوبهٔ خود سبب انسداد رگ همراه با تشکیل لخته و انفارکت آمبولیک می‌شود.
• بعضی وقت‌ها، انسداد کامل رگ سبب کاهش خون‌رسانی و ایجاد انفارکت می‌شود.
• برخلاف دیسکسیون آئورتی که پاره شده‌اند، دیسکسیون‌های عروق کوچک‌تر به طور شایع‌تری سبب انسداد رگ و انفارکت می‌شوند.
• دیسکسیون علت شایع سکته در افراد جوان است.
• تقریباً همواره به دنبال تروما اتفاق می‌افتد که شایع‌ترین آنها عبارتند از: آسیب‌های ورزشی، آسیب‌های whiplash، و درمان‌های کایروپراکتیک.
• دیسکسیون‌های خود به خود غیرتروماتیک ممکن است در بیماران دچار میگرن، دیسپلازی فیبروموسکولر، مارفان، و اِهلرز – دانلوس دیده شود.
• شریان‌های درگیر شامل شریان کاروتید (ناشی از فشرده‌شدن بر روی زایدهٔ عرضی مهرهٔ C2) و شریان‌های ورتبرال در فطعهٔ V1 (در محل دوشاخه‌شدن شریان ساب‌کلاوین)، قطعهٔ V3 (زمانی که این شریان به سمت عقب به پشت اطلس می‌رود)، یا قطعه V2 (در داخل سوراخ‌های عرضی مهره‌های گردنی) می‌شود.
• به‌ندرت ممکن است پارگی شریانی به دنبال ایجاد و پاره‌شدن یک لومن کاذب ناشی از دیسکسیون‌های ایجادشده در مدیا و ادوانتیس شریان بیفتد.

علایم و نشانه‌های بالینی دیسکسیون شریانی

• با علایم و نشانه‌های تیپیک TIA یا سکته تظاهر می‌کند.
• درد گردن یا صورت با یا بدون سکتهٔ همراه بروز می‌کند.
• ممکن است سندروم هورنر روی دهد.
• ضعف زبان
• وزوز گوش

چگونه بیماری دیسکسیون شریانی را تشخیص بدهیم؟ روند و شیوه بررسی

• CT و MRI با «پروتکل دیسکسیون» (نمای آگزیال) تشخیصی و نشان‌دهندهٔ خون در دیوارهٔ شریان است.
• برای تعیین دیسکسیون، انسداد، یا دیسپلازی فیبروموسکولر، از CTA یا MRA استفاده شود.
• برای تشخیص تنگی یا انسداد کاروتید، داپلر کاروتید می‌تواند مفید واقع شود.
• آنژیوگرافی با کاتتر به ندرت ضرورت می‌یابد؛ در صورت انجام، نشان‌دهندهٔ «نشانهٔ نخ (string sign) یا تنگی‌های شعله‌ای شکل است.
• ممکن است بعضی اوقات انسداد کامل وجود داشته باشد و به‌وسیله هریک از این روش‌ها قابل رؤیت باشد.

راه‌های درمان دیسکسیون شریانی

• ممکن است درمان ضدپلاکتی (مثل آسپیرین، کلوپیدگرول) به تنهایی جهت پیش‌گیری از سکته کافی باشد.
• از درمان ضدانعقادی (مثل کومادین) به طور شایع استفاده می‌شود اما اثبات نشده که این درمان بهتر از داروهای ضدپلاکتی باشد.
• در اغلب بیماران ابتدا درمان ضدانعقادی به مدت 6 هفته تجویز می‌شود و سپس تبدیل به آسپیرین یا کلوپیدوگرل می‌شود.
• ترمیم جراحی ضرورت ندارد اما در صورتی که علایم باقی بمانند ممکن است استنت‌گذاری سودمند باشد.

پیش‌آگهی/ عوارض

• پیش‌آگهی معمولاً مطلوب است.
• سکته‌های وخیم تنها در 10% از موارد اتفاق می‌افتد.
• در اغلب بیماران کانالیزه‌شدن مجدد شریانی که دچار دیسکسیون شده در طی 6 ماه روی می‌دهد.
• برای ارزیابی کانالیزه‌شدن مجدد، تصویربرداری با MRA و CTA باید برای چندمین ماه تکرار شود.
• صرف‌نظر از اینکه آیا کانالیزه‌شدن مجدد اتفاق افتاده یا نه، درمان ضدپلاکتی باید به مدت نامحدود ادامه پیدا کند.