نوروپاتی دیابتی چرا ایجاد می‌شود و چطور می‌توان از پیشرفت آن کاست و درمانش کرد؟

چه بیماری‌های دیگری شبیه نوروپاتی دیابتی هستند؟

• نوروپاتی حسی حرکتی
• نوروپاتی اورمیک
• نوروپاتی الکلیک
• توکسیسیتی با ویتامین B6
• نقص ویتامین B12
• نوروپاتی پارانئوپلاستیک با یا بدون MGUS
• پولی نوروپاتی التهابی دمیلینیزه مزمن
• کمبود دیگر ویتامین‌ها

چگونگی ایجاد و علت‌های نوروپاتی دیابتی

• شایع‌ترین علت نوروپاتی است.
• 50% دیابتی‌ها تعدادی از فرم‌های نوروپاتی دارند (گیرافتادگی، متقارن).
• هنوز توافقی بر روی پاتوژنز وجود ندارد.
• تئوری سوربیتول: نشت بیش از حد گلوکز داخل سلولی منجر به گلیکولیزه‌شدن پروتئین‌های داخل و خارج سلولی شده و باعث افزایش سنتز فیبروتکتین با ازدیاد سلول‌های ماهیچه صاف عروقی می‌شود که در نهایت باعث ایسکمی عروق کوچک ناحیه وازا نروروم می‌شود.
• بیماری عروق بزرگ: بیماری شریانی به‌وسیله هیپرگلیسمی مزمن باعث تغییرات پوستی و بافت نرم و آسیب فیبر کوچک عصبی و نوروپاتی حسی متقارن دیستال می‌شود.
• ایسکمی عروق کوچک: بیماری آتروماتوز خالص در عروق کوچک (مغز، شبکیه و قلب) باعث ایسکمی مزمن عصب شده که در نهایت مونونوریت مولتی‌پلکس را به وجود می‌آورد.
• نوروپاتی حسی-حرکتی شایع‌ترین هستند که در پاها شروع شده و ممکن است اعصاب مغزی را درگیر کنند (مثل فلج عصب مغزی III بدون درگیری مردمک، فلج عصب VI).
• نوروپاتی اتونومیک شایع است (مثل گاستروپارزی، هیپوتانسیون وضعیتی، عقیمی)
• درگیری منفرد عصبی ممکن است رخ دهد (مثل مونونوریت مولتی‌پلکس، نوروپاتی فمورال، نوروپاتی enterapment مثل سندرم تونل کارپ)

علایم و نشانه‌های بالینی نوروپاتی دیابتی

• شایع‌ترین نشانه بی‌حسی یا احساس سوزش در پاها با از دست‌دادن رفلکس‌های مچ پا همراه است که به دنبالش درگیری دست‌ها به وجود می‌آید.
• اختلال راه‌رفتن به علت از دست دادن حس موقعیت در پاهاست.
• از دست‌دادن حس ارتعاش در پاها
• تغییرات تروفیک در پاها (پوست درخشان)
• نوروپاتی‌های کرانیال شامل اعصاب 3 مغزی (که مردمک درگیر نمی‌شود) و 6
• نشانه‌های نوروپاتی اتونوم شامل اسهال، عقیمی، هیپوتانسیون وضعیتی، احتباس ادراری
• مونونوریت مولتی‌پلکس اعصاب بزرگ و اندام‌ها را درگیر می‌کند.
• نوروپاتی فمورال: درد در بالای ران، ضعف پسواس و کوادری سپس، از دست‌دادن رفلکس زانو

چگونه بیماری نوروپاتی دیابتی را تشخیص بدهیم؟ روند و شیوه بررسی

• تاریخچه و معاینه فیزیکی اغلب تشخیصی است.
• قند ناشتای خون و تست تحمل گلوکز 2 ساعته حساسیت‌های مشابهی در تشخیص دیابت دارند.
• تست هموگلوبین A1C یک تست غربالگری ضعیفی است اما می‌تواند وقتی که تشخیص دیابت بنا نهاده شد کنترل ضعیف قند خون را نشان دهد.
• EMG، NCV نوروپاتی فیبرهای بزرگ (ارتعاش، موقعیت) را نشان می‌دهد اما برای نوروپاتی فیبرهای کوچک حساسیت ضعیفی دارد.
• پروتئین CSF ممکن است افزایش یافته باشد.

راه‌های درمان نوروپاتی دیابتی

• پایین آوردن قند ناشتا به زیر 110 یا هموگلوبین A1C به کمتر از 7
• مشاوره توانبخشی برای پوشش مناسب پاها لازم است تا اینکه ریسک زخم و قطع اندام و سلولیت کاهش یابد.
• دژیپرامین، گاباپنتین و فنی‌توئین حس درد را به وسیله مکانیسم‌های ناشناخته کاهش می‌دهد.
• Duloxepine، اخیراً جهت کنترل درد اثبات شده است.
• نوروپاتی entrapment ممکن است نیاز به مداخله جراحی داشته باشد (مثل جابجایی اولنار، آزادکردن تونل کارپ).
• هیپوتانسیون وضعیتی با افزایش‌دهنده‌های حجم، استفاده از جوراب‌های TED، فلورینف و آگونیست‌های آلفا مثل میدودرین درمان می‌شود.
• دیگر نوروپاتی‌های دیابتی با گذشت زمان بهبودی می‌یابند مثل درگیری ایزوله اعصاب کرانیال III، IV و VI
• نوروپاتی اتونومیک ناتوان‌کننده است و مرگ و میر بالایی دارد (در طی 12 ماه در بیش از 30 درصد موارد).

پیش‌آگهی/ عوارض

• DCCT پیشنهاد می‌کند که طبیعی کردن گلوکز سرم می‌تواند تظاهر یا پیشرفت نوروپاتی محیطی را به تأخیر بیندازد.
• نوروپاتی اتونومیک در فرم‌های گاستروپارزی، اسهال مقاوم به درمان، هیپوتانسیون ارتوستاتیک شدید و انسداد روده‌ای باعث بد شدن پیش‌آگهی کوتاه‌مدت می‌شود.
• سلولیت و قطع اندام به طور مستقیم در ارتباط با کنترل وضعیت قند خون در طی سال‌هاست.
• نوروپاتی محیطی حسی ایزوله بهترین شانس را برای بهبود یا کنترل قند خون به وسیله رژیم یا داروهای خوراکی با انسولین دارد.
• وجود دیگر آسیب اندام انتهایی (مانند رتینوپاتی، سکته مغزی، MI یا بیماری کا. پروتئینوری) ریسک نوروپاتی را افزایش می‌دهد (بیش از 50%).