کارسینوماتوز مننژیال چیست و چه علائم و نشانه‌هایی دارد؟ راه‌های تشخیص و درمان

چه بیماری‌های دیگری شبیه کارسینوماتوز مننژیال هستند؟

• مننژیت عفونی
• مننگوانسفالیت التهابی / میلیت التهابی
• انسفالومیلیت پارانئوپلاستیک
• CVA ها
• انسفالوپاتی متابولیک/ تغذیه‌ای
• گلیوماتوز مغزی

چگونگی ایجاد و علت‌های کارسینوماتوز مننژیال

• کاشت مننژ به وسیله کانسر متاستاتیک
• در بیش از 10-5 درصد بیماران سرطانی ایجاد می‌شود.
• منجر به ارتشاح سلول‌های تومورال در اعصاب کرانیال و ریشه‌های عصبی در سرتاسر سیستم عصبی می‌شود. غالباً منجر به انسداد جریان CSF و در نتیجه هیدورسفالی می‌شود.
• به طور شایع در لوسمی/ لنفوم، گلیوم، مدولوبلاستوم و کانسرهای ریه و پستان دیده می‌شود.
• به طور وسیع ثانویه به گسترش خونی تومور به لپتومننژ رخ می‌دهد.
• به‌ندرت ناشی از گسترش مستقیم از متاستازهای استخوانی است.
• ممکن است از گسترش مستقیم به داخل عنکبوتیه به وسیله گلومیا یا مدوبلاستوم ناشی شود.

علایم و نشانه‌های بالینی کارسینوماتوز مننژیال

• سردرد
• تغییرات قوای عقلانی
• تهوع/ استفراغ
• تشنج
• گیجی
• آفازی
• اختلال اعصاب کرانیال (مثل کاهش شنوایی، کاهش دید، کرختی صورت، سرگیجه)
• مننژیسموس
• ادم پاپی
• عدم تعادل راه رفتن
• ضعف کانونی
• نقایص حسی سگمنتال
• سندرم دم اسب شایع است.

چگونه بیماری کارسینوماتوز مننژیال را تشخیص بدهیم؟ روند و شیوه بررسی

• شرح حال و معاینه نورولوژیک
• MRI مغزی نخاعی با تقویت گاولینیوم برای ارزیابی رسوبات لپتومننژیال یا تقویت مننژیال
• CT اسکن سر حساسیت بسیار کمتری از MRI دارد.
• آنالیز CSF با سیتولوژی مثبت تشخیصی است.
• سیتولوژی در 60% موارد در اولین آزمایش CSF مثبت است. به هر حال، آنالیز مایع CSF ممکن است جهت شناسایی و کشف سیتولوژی مثبت لازم شود.
• اندازه‌گیری فشار در 50% موارد افزایش فشار را نشان می‌دهد.
• شمارش سلولی در 75-60% موارد از 4 بیشتر است.
• پروتئین در 80% موارد بیش از mg/dl50 است.
• قند در 50-40% مورد کمتر از mg/dl 40 است.

راه‌های درمان کارسینوماتوز مننژیال

• گزینه‌های درمانی شامل رادیاسیون مغزی نخاعی، کموتراپی اینتراتکال و کموتراپی سیستمیک با دوز بالا (متوترکسات).
• به علت بروز زیاد انسداد جریان مایع مغزی نخاعی، مخزن ommaya جهت تزریق مستقیم کموتراپی به داخل بطن‌های مغزی ممکن است نیاز شود.
• استروئیدها ممکن است جهت کاهش ادم مورد نیاز شوند.
• درمان ضد تشنج

پیش‌آگهی/ عوارض

• اگر در زمینّ یک تومور جامد درمان‌نشده این بیماری تشخیص داده شود میزان بقاء کوتاه‌مدت بسیار ضعیف است.
• اگر یک عود لوسمی یا لنفوم رخ دهد، پیش‌آگهی ضعیف اما از مورد قبل بهتر است.
• در صورت تشخیص مدولوبلاستوم میزان بقاء کلی 3-1 سال است.