چه کسی DNA را کشف کرد؟ زادروز جیمز واتسون یکی از کاشفان DNA

بیوشیمیست انگلیسی، فرانسیس کریک و همکار امریکایی او جیمز واتسون نخستین الگوی ساختار ملکولی اسید دی اکسی ریبونوکلئنید یا DNA را ساختند، که رمز اصلی ساختمان و عملکرد تمام موجودات زنده است. عده‌ای این کشف را «بزرگترین کشف قرن» نامیدند.

کشف جزئیات ملکولی DNA به دانشمندان علم طب اجازه داد تا راه معالجهٔ بسیار از بیماری‌های مرگبار را پیدا کنند. جان میلیون‌ها نفر نجات پیدا کرد. اکنون از DNA در جرم شناسی استفادهٔ فراوانی می‌شود. این کشف منجر به ترسیم نقشهٔ ژنتیکی بدن انسان و معالجه بیماری‌های سخت و نقایص مادرزادی شد.

اتاق مثل اتاقی بعد از یک میهمانی شلوغ، نامرتب، درهم ریخته بود. انگار یک مشت پسر بچهٔ دبیرستانی در آن بازی کرده باشند. همه جا پر بود از سیم، صفحات فلزی، کارت‌های مقوایی، میخ و توپ‌های چوبی که از سقف آویزان بود. همه جا قیچی و گیره به چشم می‌خورد.

روی میز پر بود از معادلات پیچیده نوشته شده بر روی کاغذ، مقاله‌های علمی، و ورقه‌های عکسبرداری با اشعه ایکس.

این اتاق در طبقهٔ دوم ساختمانی ۳۰۰ ساله در خوابگاه دانشگاه کمبریج قرار داشت و متعلق بود به دو دانشجوی فارغ التحصیل به نام فرانسیس کریک و جیمز واتسون. سال ۱۹۵۳ بود. این وسایل درهم ریخته، اسباب بازی‌های دو دانشجوی بی‌خیال و لاابالی نبود که وقت فراغت زیادی در اختیار داشته باشند. بر عکس این دو در صدد بودند که در مسابقه جهانی برای کشف رمز مولکول‌های د.ان. آ پیروز شوند.

در ۱۹۵۰ بیوشیمیست‌ها به این نتیجه رسیدند که DNA در هستهٔ سلول، حاوی اطلاعات ژنتیکی است. اما رازی هم در میان بود، چطور مولکول‌های بزرگ DNA می‌توانستند مشابه خود را تولید و اطلاعات را به سلول جدید، اندام جدید و نسل جدید منتقل کنند. برای پاسخ به این سؤال، کسی می‌بایست طرحی برای این ملکول‌های بزرگ DNA بریزد.

کریک در کمبریج همکاری خود را زیست‌شناسی امریکایی، جیمز واتسون، برای ساختن الگوی ملکول DNA آغاز کرد. تا این زمان اطلاعات پراکنده‌ای دربارهٔ د.ان.آ وجود داشت.

کریک و واتسون سعی کردند این اطلاعات پراکنده را در یک جا جمع کنند. کریک و واتسون با استفاده از سیم‌ها مهره‌های رنگی و تکه‌های مقوا، الگوی مارپیچی ساختند. آنها بدرستی زنجیره‌ای درست کردند که ستون فقرات اصلی آن از قند و فسفات تشکیل شده بود. اما این الگو با داده‌های اتمی موجود همخوانی نداشت.

در همین حال روزالیند فرانکلین بطور مستقل در کمبریج مشغول به تحقیق درباره DNA بود. او از پرتو x برای عکسبرداری از ملکول‌های DNA استفاده کرد. فیلم‌های او نشان می‌داد که ملکول‌های DNA مارپیچی هستند و شکل حرف x را دارند.

خبر به بیرون درز کرد و کریک یکی از عکس‌هایی را که روزالیند گرفته بود دزدید! این عکس دزدیده شده باعث شد کریک و واتسون در مسابقهٔ حل معمای ساختمان DNA جلو بیفتد. در نیمه‌های ماه فوریه این دو، اولین مدل فیزیکی ملکول‌های DNA را که به شکل دو رشتهٔ مارپیج و x شکل بود، ساختند.