چه کسی نخستین بار اطلاعات یا دیتا را تعریف کرد؟
این کشف چه میگوید؟
اطلاعات میتواند از قوانین فیزیکی و ریاضی که برای شرح ماده وضع شده پیروی کند و مانند مواد فیزیکی عمل کند
جه کسی آن را کشف کرد؟
کلود شانون Claude Shanon
هربار که در اینترنت به جستجو میپردازید مقالهای را وارد حافظهٔ رایانه میکنید مطلبی را از روی صفحه چاپ میکنید از تلفن همراهتان استفاده میکنید. دی وی دی یا CD را تماشا میکنید از کشف کلود شانون بهره میبرید که اطلاعات را میتوان به تکههای دیجیتالی (واحدهای اطلاعاتی مجرد تقسیم کرد و مانند هرجریان فیزیکی ماده از ان استفاده نمود.
شانون اطلاعات را به شکل مادی در آورد. کشف او فیزیکدانها و مهندسان را قادر کرد از فناوری قیاسی به فناوری دیجیتالی رو آورند و درهای عصر اطلاعات را بر روی بشر بازکرد مقالهٔ او در 1948 که ماهیت دیجیتالی اطلاعات را شرح میدهد به نام ماگنا کارتای Magna Carta فرمان بزرگ. مهمتریبن سند تاریخ مشروطیت انگلستان. عصر اطلاعات معروف شده است.
کلود شانون در 1916 در میشیگان به دنیا آمد و از کودکی به الکترونیک علاقمند بو و حصار سیم خاردار دورخانهاشان را به سامانهٔ تلفنی تبدیل کرد و با تعمیر رادیوی همسایگان پول در میآورد. او درجهٔ دکترای ریاضی خود را از MIT (مؤسسه فناوری ماساچوست) گرفت اساتیدش او را شاگرد نابغه اما نه چندان جدی میدانستند که وقتش را صرف ساختن سرگرمیهای علمی مانند فریزبی موتوردار میکند اما پایان نامهٔ فارغ التحصیلی او در 1939 دنیای فیزیک را تکان داد. در این مقاله شانون شباهت کامیل میان مدارهای الکترونیک و ریاضیات نابغهٔ قرن نوزدهم جورج بول را تعریف کرد. شانون نشان داد که از یک مدار سادهٔ الکترونیکی میتواند تمام اعمال ریاضیات نمادین بول را منتقل کند. نخستین بار بود که کسی نشان داده بود چیزی بیش از ریاضیات ساده میتواند در مدارهای الکترونیکی جاگیرد. این تز درها را به روی رایانههای دیجیتالی که یک دهه بعد شکل عملی گرفت باز کند.
شانون بعد از فارغ التحصیلی به استخدام آزمایشگاههای شرگت تلفن بل در آمد و آن جا با مشکلی روبرو شد: چگونه میشود اطلاعات بیشتری را در یک سیم پر سر و صدا یا مجازی مایکرویو جا داد. حل این مشکل به کلود شانون محول شد، گرچه او بیشتر اوقات با تک چرخهاش در راهروی شرکت به سواری مشغول بود!
شانون کارهایی را که دیگران در این زمینه انجام داده بودند دور زد تا فقط با نوع خاصی از اطلاعات کار کند – متون اعداد، تصاویر، صداها و غیره او همچنین تصمیم گرفت فقط بر روی یک روش بخصوص انتقال اطلاعات – انتقال اطلاعات از راه سیم، امواج صدا از راه آن فکر نکرده بود. اطلاعات چیست؟ وقتی اطلاعات از فرستنده به گیرنده میرسد چه اتفاقی میافتد؟
پاسخ شانون این بود که اطلاعات انرژی به مصرف میرساند و هنگام دریافت عدم یقین را کاهش میدهد. اطلاعات در سادهترین شکل (به صورت اتم یا یک مقدار معین انرژی) به سؤال به شکل سادهٔ بله / نه پاسخ میدهد. این پاسخ عدم یقین را کاهش میدهد (یا از میان میبرد.) سکهای را به هوا بیندازید شیر میآید یا خط؟ نمیدانید. یقین ندارید. وقتی سکه به زمین مینشیند مطلع میشوید: بله یا نه. شیر آمده یا خط. عدم یقین از میان رفته. این یعنی اطلاعات.
شاتون متوجه شد میتواند همه نوع اطلاعات را به رشتهٔ طولانی از تکههای ساده و مجزای بله / نه مبدل کند و مدارهای الکتریکی برای فرآوری و انتقال این اطلاعات دیجیتالی کاملاً مناسب است به این طریق او اطلاعات را به بله/ نه و یک رشتهٔ دیجیتالی: یک و صفر مبدل کرد.
حالا میتوانست قوانین فیزیک را در مورد این جریانهای اطلاعاتی به کار بندد. او نشان داد محدودهای برای مقدار اطلاعاتی که میتوان در هر مجرای ارتباطی جاری کرد وجود دارد – درست مانند مقدار آبی که میتوان از یک لوله، علیرغم فشاری که به آن وارد میشود عبور داد. او معادلهای ریاضی برای تبیین رابطهٔ میان محدوده فرکانسهای موجود که میتواند اطلاعات را حمل کند و مقدار اطلاعاتی که میتوان منتقل کرد وضع نمود.
کشف شاتون توانست اطلاعات را به صورت مادی و سهل الوصول در آورد، درست مثل آبی که در لولهها جریان دارد یا هوایی که از یک توربین ایجاد میشود. به این طریق شانون کشف کرد اطلاعات چیست و دریچهای به عصر نوین دیجیتال باز نمود.