سوزان ووجیتسکی چطور بر صندلی مدیرعاملى یوتیوب تکیه زد؟
کسانی که جایی را اجاره می‌دهند، اغلب اوقات خواسته‌ای ندارند جز اینکه مستاجرشان سر وقت و به صورت منظم، اجاره‌اش را بپردازد و آزاری به همسایه‌ها نرساند. اما سوزان ووجیتسکی مالک متفاوتی بود. مستاجرانش هم با اجاره‌نشین‌های معمولی فرق داشتند؛ لری پیج و سرگئی برین؛ کسانی که این روزها با عنوان موسسان شرکت گوگل شناخته می شوند.
همین تفاوت ها باعث شد دو مستاجر نابغه ووجیتسکی، چیزی بیش از اجاره برای او در نظر بگیرند؛ موقعیت شغلی در استارتاپ تازه کاری به اسم گوگل در سال ۱۹۹۸.
آن زمان تنها ۳ دهه از عمر زن توانمند قصه ما می گذشت. حالا سوزان دایان ووجیتسکی، به چهره ای مطرح در دنیای تکنولوژی تبدیل شده؛ چهره ای که نامش با غول‌هایی چون گوگل و یوتیوب گره خورده است.
بیزینس وومن ۱۱ساله!
سوزان دایان ووجیتسکی در سال ۱۹۶۸ متولد شد. دختر ارشد خانه بود، بعد از او ۲ دختر دیگر هم قدم به این خانواده گذاشتند؛ خانواده‌ای که همه اعضای آن موفق بودند و در جامعه نقش‌آفرینی می کردند. پدرش، استنلی ووجیتسکی، استاد فیزیک دانشگاه استنفورد بود. شاید به همین خاطر است که سوزان هم در محوطه دانشگاه استنفورد بزرگ شد و این همسایگی روی طرز فکر و پیشرفتش در آینده تاثیر گذاشت. از همان سال های نخست زندگی، به دنبال کسب مهارت و درآمدزایی بود. تنها ۱۱ سال داشت که نخستین کسب و کار خودش را به راه انداخت. خانه به خانه می رفت، زنگ آنها را می‌زد و چیزهایی را می‌فروخت. اما بیزینس او به همین جا ختم نشد. ماجراهای او و کسب و کارهایش تازه کلید خورده بود. کسب درآمد حسابی به دلش نشسته بود و برای کسب درآمدهای بیشتر، از همان دوران اهدافی را در نظر گرفت. استعداد زیادی در نوشتن داشت، قلم میراث مادر معلم و روزنامه‌نگارش بود. سوزان هم برای روزنامه مدرسه با همان قلم تاثیرگذارش می‌نوشت؛ قلمی که در آینده برای دفاع از مادران شاغل به کار رفت. رشد او در مدرسه متوقف نشد و در دوره های بعدی زندگی‌اش با اهدافی درازمدت، ادامه پیدا کرد.
اشتغال از مسیر دشوار تحصیل
حضور پدری که استاد دانشگاه بود و مادری که به عنوان معلم، در مدرسه‌ها تدریس میکرد، سوزان را به دختری علاقه‌مند به درس و تحصیل تبدیل کرد. سرانجام هم این دختر درس‌خوان اهل کسب و کار، سر از دانشگاه هاروارد در آورد. در سال ۱۹۹۰ تحصیلاتش در حوزه تاریخ و ادبیات به پایان رسید و از این دانشگاه خوش‌آوازه، فارغ التحصیل شد. برای دکتری، تصمیم‌های جدی‌تری داشت، آنقدر شیفته و علاقه‌مند به کسب و کار شده بود که برنامه‌ریزی‌هایش را برای دریافت مدرک دکتری در رشته اقتصاد آغاز کرد، اما ناگهان علاقه‌مندی‌هایش تغییر کرد و متوجه شد از مسیر تکنولوژی بهتر می‌تواند در حوزه کسب و کار، فعالیت کند. این کشف بزرگ، راه زندگی‌اش را تغییر داد، برنامه‌ریزی‌هایش عوض شد و حرکت در جاده‌ای را آغاز کرد که سازگاری بیشتری با روحیات و اهداف درازمدت آینده‌اش داشت.
البته باز هم از تحصیلاتش غافل نشد، در سال ۱۹۹۳ مدرک فوق لیسانس خود را از دانشگاه کالیفرنیا در رشته اقتصاد دریافت کرد. پس از آن به فکر مدیریت در کسب و کار افتاد به همین دلیل به سراغ مدرکی متناسب با این هدف جدید رفت. در سال ۱۹۹۸ در حوزه مدیریت کسب و کار مدرک کارشناسی ارشد خود را از دانشگاه کالیفرنیا دریافت کرد. البته دریافت همه این مدارک تحصیلی، همراه با یادگیری مهارت‌هایی بود که بعدا در مسیر پیشرفت شغلی او نمایان شد. اما شخصیت چندبعدی سوزان باعث شد کار و تحصیل، او را از تشکیل خانواده دور نکند.
از اقتصاد تا سیاست
اغلب اوقات اینطور تصور می‌شود که زنی با سابقه تحصیل در چند رشته دانشگاهی و فعالیت‌های شغلی سخت و متفاوت، توانایی نگهداری از فرزندانش را ندارد و به همین دلیل بهتر است بچه‌دار نشود، اما ووجیتسکی از نمونه‌هایی است که ثابت می کند این طرز فکر، درست نیست. او در سال ۱۹۹۸ با دنیس تراپر ازدواج کرد و حاصل این ازدواج، ۵ فرزند است.
سوزان نشان داد که در بالاترین مدارج شغلی هم می‌توان بین خانواده و کسب و کار، تعادلی را برقرار کرد. البته این زن فعال همیشه صدای رسای مادران شاغل بوده و تلاش کرده از حقوق آنها دفاع کند. سال ۲۰۱۴ وقتی برای پنجمین فرزندش ناچار شده بود مرخصی بگیرد، در روزنامه وال استریت ژورنال، از اهمیت حقوق مادران در این شرایط نوشت. سوزان به قدری در این زمینه سخنوری کرده و از اهمیت آن حرف زده که همه او را به عنوان زنی می‌شناسند که میان زندگی خانوادگی و زندگی حرفهای، بیشترین تعادل را برقرار کرده است. این زن به شیوه‌های مختلفی نشان داده که در هر شرایطی طرفدار حقوق زنان است. در سال ۲۰۱۶ هم وقتی هیلاری کلینتون، مقابل دونالد ترامپ قرار گرفته بود و برای راه یافتن به کاخ سفید با او مبارزه می کرد، ووجیتسکی حمایت خود را از کلینتون اعلام کرد. او در کارزار انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، تمام قد در کنار هیلاری کلینتون حضور داشت. ناگفته نماند که سوزان ووجیتسکی علاوه بر اینکه شهروند آمریکاست، شهروند لهستان هم محسوب می‌شود. پدربزرگش فعال سیاسی حزب مردم در لهستان بود. شاید عطش حضور در دنیای سیاست علاوه بر بازار و اقتصاد را هم از پدربزرگش به ارث برده باشد. اما داستان اصلی این زن، با شرکت یوتیوب پیوند دارد.
آشنایی با برخی آدم‌ها، می تواند سرآغاز قصه‌ای تازه برای زندگی هر کدام از ما باشد. آشنایی با سرگئی برین و لری پیج هم برای سوزان ووجیتسکی از همین جنس بود. سوزان گاراژی در منلو پارک کالیفرنیا داشت؛ شهری در منطقه خلیج سانفرانسیسکو. پیج و برین که به تازگی شرکت گوگل را راه‌اندازی کرده بودند، گاراژ سوزان را اجاره کردند و دفتر استارتاپ تازه‌نفس خود را آنجا به راه انداختند. آن زمان، سوزان به عنوان مشاور مدیر برای شرکت اینتل در کالیفرنیا کار میکرد.
یک روز لری پیج و سرگئی برین از او دعوت کردند در شرکت آنها مشغول به کار شود و از آن زمان، انقلابی در زندگی سوزان به پا شد که کل مسیر زندگی‌اش را متحول کرد. ابتدا در بخش بازاریابی برای گوگل کار میکرد، اما خیلی زود مسیر پیشرفت خودش را پیدا کرد و طولی نکشید که به صندلی مشاور ارشد مدیر عامل گوگل تکیه زد.
ریاست بر دومین سایت پرطرفدار جهان
سوزان در مقام مدیر بازاریابی، توانمندی‌های بسیاری را از خودش به نمایش گذاشت. خیلی زود به همه کاره گوگل تبدیل شد. این زن در دو مورد از بزرگ‌ترین قراردادهای خرید شرکت گوگل به صورت فعال و مستقیم ایفای نقش کرد؛ در سال ۲۰۰۶ شرکت یوتیوب را به مبلغ ۱میلیارد و ۶۵۰ میلیون دلار خریداری کردند و در سال ۲۰۰۷ دابل کلیک به قیمت ۳ میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار خریداری شد. سال ۲۰۰۶ وقتی سوزان قرارداد خرید یوتیوب را برای شرکت گوگل مهیا می کرد، شاید خودش هم تصور نمی کرد روزی برسد که صندلی مدیر عاملی این شرکت، تکیه‌گاهش شود. حالا اما، همه او را به عنوان مدیر عامل شرکت یوتیوب می‌شناسند. یوتیوب نخستین بار در فوریه ۲۰۰۵ راه اندازی شد ولی در نوامبر ۲۰۰۶، شرکت گوگل، این غول عرصه اشتراک گذاری ویدئو را خریداری کرد. از سال ۲۰۱۴ تاکنون، یک زن که تنها نیم قرن از عمرش می گذرد، به عنوان مدیر عامل، این شرکت پرآوازه را مدیریت می‌کند.
ابرزن دنیای اینترنت
این روزها سوزان ووجیتسکی را به عنوان مهم‌ترین چهره در تبلیغات می‌شناسند. در سال ۲۰۱۵ یعنی یک سال پس از عهده‌دار شدن مدیر عاملی شرکت یوتیوب، نامش در فهرست ۱۰۰ چهره اثرگذار سال در مجله تایم قرار گرفت. چندی بعد هم مجله تایم او را به عنوان قدرتمندترین زن در عرضه اینترنت معرفی کرد. زمانی که سوزان مدیر عامل یوتیوب شد، این شرکت اعلام کرد تعداد کاربران ماهانه‌اش به ۲ میلیارد نفر رسیده و این کاربران به صورت روزانه، یک میلیارد ساعت، وقت پای ویدئوهای یوتیوب می گذارند.
یوتیوب در ۱۰۰ کشور جهان، بومی سازی شد و اکنون در ۸۰ زبان مختلف در دسترس مردم قرار دارد. این شرکت ۱۵ ساله که در سال ۲۰۱۹ بیش از ۱۵ میلیارد دلار درآمد داشته، با مدیریت ووجیتسکی به برندی بزرگ در جهان تبدیل شده است. سوزان از وقتی به ریاست این شرکت دست پیدا کرد، تعداد کارکنان زن در یوتیوب را از ۲۴ درصد به ۳۰ درصد افزایش داد.
اما این فقط زنان نبودند که مورد توجه او قرار گرفتند. او در یوتیوب، به فکر کاربران از هر گروه و قشری بود. برای مثال، محتواهای سرگرمی و موسیقی متناسب با خانواده‌ها را در دستور کار خود قرار داد. اکنون بیش از ۲۰۰ میلیون نفر از کاربران به صورت روزانه از محتواهای بازی و سرگرمی این پلتفرم بهره می‌گیرند. رهبری این زن باعث شد شیوه‌های مختلفی برای درآمدزایی در یوتیوب در دستور کار قرار گیرد. عضویت در کانال و سوپر چت جزو مواردی است که سوزان ووجیتسکی دستور راه‌اندازی آنها را داد.
ریاست سختگیرانه
زمانی که یوتیوب راه اندازی شده در زمینه محتواهایی که در آن به اشتراک گذاشته می‌شد، سختگیری چندانی به خرج نمی‌داد، اما تغییر مدیریت باعث شد سیاست‌ها هم در این زمینه تغییر کند. سوزان ووجیتسکی، سیاست‌های جدیدی را در دستور کار خود قرار داد که اجازه بازنشر برخی ویدئوها را نمی‌داد. هر ویدئویی که در بیان یا تصویر، نمایانگر نوعی خشونت یا نقض برخی قوانین باشد، اجازه بازنشر در این پلتفرم را پیدا نمی‌کند.
اما قضیه کمی بعد، با ظهور گروههای تروریستی در فضای مجازی، پیچیده‌تر شد. چند بار گزارش دادند که گروههای تروریستی موفق به بارگذاری های ویدئوهای خود در یوتیوب شده‌اند. همین امر باعث شد برخی شرکت‌ها دیگر تبلیغات خود را به یوتیوب نسپارند. واکنش‌های یوتیوب به قدری سختگیرانه شد که برخی منتقدان می‌گفتند این شبکه، محتوا را سانسور می کند.
برخی از فعالان و کاربران حرفهای یوتیوب هم می‌گویند محتواها حتی اگر ذره‌ای دوپهلو باشند، سریع حذف خواهند شد. با این حال، ووجیتسکی ترجیح داده یوتیوب را با همین سیاست‌های سختگیرانه مدیریت کند. او بارها اعلام کرده محتوای آموزشی را در اولویت قرار داده‌اند. در واقع این شرکت قصد دارد پلتفرمی برای ویدئوهای آموزشی باشد، اما کاربردهایی پیدا کرده که نسبت به آموزش با استقبال بیشتری همراه شده است. ووجیتسکی جزو معدود زنانی است که نشان داده می توان هم به چهره‌ای جهانی و فعال در عرصه اقتصاد تبدیل شد و هم عضوی فعال در یک خانواده بود؛ هم می‌توان مشارکت اقتصادی در جامعه داشت و هم می‌توان صاحب فرزند شد و زندگی شخصی را اداره کرد. این زن ثابت کرده که می‌توان همه کارها را به صورت متعادل، با هم پیش برد.
ارزش سهام ووجیتسکی در گوگل، او را به یکی از ثروتمندترین زنان خودساخته در آمریکا تبدیل کرده است. اما شناخته شدن به عنوان مهره تاثیر‌گذار گوگل، نه آغاز راه ووجیتسکی بوده و نه پایان مسیر موفقیتش او حالا یکی از ثروتمندترین زنان در عرصه تکنولوژی است و براساس رده‌بندی فوربس، بعد از شریل سندبرگ، بانوی اول فیس بوک، قدرتمندترین زن جهان در حوزه تکنولوژی به شمار می‌رود. ارزش خالص دارایی او بیش از ۳۵۰ میلیون دلار برآورد شده و این زن ۵۲ ساله، امروز به عنوان یکی از تاثیرگذارترین زنان جهان شناخته می‌شود. زنی که درآمد تبلیغات گوگل را به شکل خارق‌العاده ای تغییر داد و یوتیوب را متحول کرد.
منبع: شماره 183 مجله شنبه
