فیلم جنگ جهانی زِد – خلاصه داستان، نقد و بررسی – World War Z 2013

کارگردان: مارک فورستر

بازیگران: براد پیت (جری لین)، میریل انوس (کارن لین)، دانیلا کرتز (سِگِن)، لودی بوئکن (یورگن وارمبرن)، ایبیگل هارگروو (راشل لین)، آلیس گیبل (اندرو فاسباک). ۱۱۶ دقیقه.

فیلم ۲۰۰ میلیون دلاری جنگ جهانی زِد، آمیزه‌ی عجیبی است از فیلم‌های حماسی آخرالزمانی و فیلم‌های ژانریِ زامبی. جلوه‌های ویژه‌اش چشمگیر و تأثیرگذار است اما بزرگ‌ترین صحنه‌های فیلم از پرداخت مناسب برخوردار نیستند. از همه بدتر، خط داستانی اپیزودیک فیلم است که بعضاً بی‌هیچ دلیل و منطق و نظم خاصی از این لوکیشن به آن لوکیشن منتقل می‌شود؛ تمهیدی که برای در حرکت نگه داشتنِ اکشن و حفظ ضرباهنگ تندِ فیلم اتخاذ شده است.

براد پیت که تهیه‌کننده‌ی فیلم نیز هست نقش جری لین را بازی می‌کند. جری که قبلاً در سازمان ملل متحد به عنوان مأمور تحقیق کار می‌کرده، حالا سوار بر اتومبیل به همراه خانواده‌اش در مرکز شهر فیلادلفیا مشغول رانندگی است که ناگهان با تهاجم گسترده‌ی زامبی‌ها روبه‌رو می‌شود. این زامبی‌ها برخلاف زامبی‌هایی که ما قبلاً می‌شناختیم، به جای آهسته راه رفتن، می‌دَوند. جری به هر ترتیبی که هست خودش و همسرش (میریل انوس) و دو دختر نوجوان‌شان را به نیوآرک می‌رساند و سپس از نیوآرک با هلی‌کوپتر به ناو هواپیمابری انتقال داده می‌شوند که در فاصله‌ی ۳۰۰ کیلومتری ساحل شرقی آمریکا در اقیانوس اطلس قرار دارد.

در اینجا خانواده‌ی جری کاملاً امن هستند و دست هیچ زامبی‌ای به آن‌ها نمی‌رسد. اما این ناو هواپیمابر در عین حال مقرّ موقت سازمان ملل متحد نیز هست و مدیران این سازمان برای اقامت خانواده‌ی جری در این جای امن شرطی قائل شده‌اند: جری باید به همراه یک دکتر اپیدمی‌شناس و تیمی از مأموران زبده به مرکز نشت بیماری (بیماری‌ای که باعث زامبی شدن آدم‌ها شده) برود و راه علاج را بیابد. این مأموریت حائز نهایت اهمیت است زیرا اگر جری نتواند راه علاج را بیابد به زودی نوع بشر نابود خواهد شد. بنا به دلایلی کره‌جنوبی و اسرائیل موفق شده‌اند به نحو بهتری از گزند زامبی‌ها در امان بمانند. بنابراین جری باید به این دو نقطه نیز سفر کند و…

جنگ جهانی زِد براساس رمانِ پسر مِل (منتشرشده در سال ۲۰۰۶)، نوشته‌ی ماکس بروکس، ساخته شده است. با این حال، کسانی که رمان را خوانده و فیلم را دیده‌اند معتقدند که فیلم ارتباط چندانی به رمان بروکس ندارد. شباهت فیلم به ۲۸ روز بعدِ دنی بویل غیرقابل انکار است. جذاب‌ترین سکانس فیلم که مربوط به ساختمان سازمان بهداشت جهانی و پزشکان زامبی شده‌ی این سازمان هستند نیز تماشاگر را به یاد صحنه‌های مشابهی از فیلم بیگانه‌ها می‌اندازد.

جنگ جهانی زِد به عنوان یک فیلم ترکیبی زامبی/ آخرالزمانی احیاناً می‌تواند توجه دوستداران فیلم‌های زامبی‌ای را به خودش معطوف کند، اما فراتر از این چیزی برای عرضه ندارد. شاید یک مشکل فیلم درجه‌ی نمایشی 13-PG آن باشد. محدودیت‌های ناشی از این درجه باعث شده که عیار خشونت و خونریزی فیلم به شدت پایین بیاید. فیلم‌های ژانر زامبی تنها هنگامی توانسته‌اند جذاب باشند که در چارچوب درجه‌ی R ساخته شده باشند. تمایل استودیو برای برخوردار کردن فیلم از تماشاگران بیشتر صدمات عمده‌ای به فیلم وارد کرده و عملاً نیش و زهر آن را گرفته است.

مشکلات فیلمنامه‌ای هم مزید علت است. داستان فرعی مربوط به خانواده‌ی جری توسعه‌ی لازم را پیدا نکرده؛ هر چند که تماشاگر به رغم این واقعیت به راحتی با جری همذات‌پنداری می‌کند. بازی محکم و پرانرژی براد پیت در نقش جری از معدود نکات مثبت فیلم است. او توانسته کاراکتری را خلق کند که بیشتر متکی به قدرت استنتاج خود است تا قدرت‌های فیزیکی. جری یک جور‌هایی شبیه شرلوک هولمز است و از حداقل اطلاعات می‌تواند به نتایج درست برسد و معما‌ها را حل کند. متأسفانه به جز شخصیت جری بقیه‌ی شخصیت‌های فیلم پرداخت کاملی پیدا نکرده‌اند.

فیلم جنگ جهانی زِد در بهترین حالت قادر به تولید چند صحنۀ کشدار پرتعلیق است. بطور مشخص دو سکانس– جایی که افسران نظامی برای سوخت رسانی مجدد به هواپیما آماده میشوند و عملیاتی که در یکی از شعبه های کاملا آلوده به زامبی سازمان جهانی بهداشت انجام میگیرد- شدیدا ما را بیاد فیلم “بیگانگان” ریدلی اسکات می اندازد و صحنه مربوط به هواپیما از نظر میزان هیجانی که به بیننده انتقال میدهد قابل توجه است. اما متاسفانه این چند صحنه از استثنائات فیلم هستند. بخش عمدۀ فیلم “جنگ جهانیZ” چیزی فراتر از فیلمهای زامبی-آخرالزمانی نیست و در واقع به کپی برداری از فیلمهای قبلی در این ژانر میپردازد.