دانستنی های مفید و مختصر تعویض مفصل زانو، تعویض مفصل لگن

رپورتاژ

مشکلات مفصل لگن

مفصل لگن بزرگترین مفصل بدن است. این مفصل موظف است وزن را در حالت ایستاده تحمل، و چنان هماهنگ کار کنند تا شما بتوانید بطور طبیعی حرکت کنید. بنابراین، تعجب آور نیست اگر این مفصل مستعد آسیب و زوال باشد. آسیب های وارده به لگن بسیار شایع است. اما حتی اگر از آسیب دیدگی اجتناب کنید، ممکن است از ساییدگی تدریجی، آرتروز ناشی از پیری و سایر بیماری های دردناک در امان نباشید. خوشبختانه، آسیب های مفاصل اغلب با فیزیوتراپی، دارو، جراحی جزئی یا ترکیبی از این راهکارها قابل درمان هستند. ولی در شرایط حاد، ممکن است بهترین راه حل جراحی باشد.

در صورتی که دچار مشکلات مفصل لگن هستید یا نیاز به مشاوره دارید، می توانید از بهترین جراح لگن در شیراز کمک بگیرید.

با توجه به تمام آنچه که مفاصل زانو و لگن انجام می دهند، تعجب آور نیست اگر مستعد آسیب و زوال باشند

مشکلات تعویض مفصل لگن

جراحی تعویض مفصل لگن گاهی تنها راه حل بعضی از مشکلات لگن و زانوست. در این جراحی قسمتهایی از مفصل لگن آسیب دیده برداشته می شود و با یک دستگاه فلزی، پلاستیکی یا سرامیکی به نام پروتز، که برای تقلید از حرکت مفاصل سالم و طبیعی طراحی شده، جایگزین می شود. اگرچه عمل تعویض در مفاصل مچ پا، مچ دست، شانه و آرنج نیز انجام می شود، اما تعویض مفصل لگن شایع تر است. جایگزینی مفصل لگن که نوعی آرتروپلاستی است، وقتی انجام می شود که درد شدید یا اختلال عملکرد مفاصل با روشهای درمانی کمتر تهاجمی برطرف نشود.

در عمل جایگزینی مفصل، قسمتهای آسیب دیده با یک دستگاه فلزی، پلاستیکی یا سرامیکی به نام پروتز جایگزین می شود

تعویض مفصل لگن

مفصل لگن از مفاصل “گوی و کاسه ای” است که در آن، انتهای گرد استخوان ران (گوی) در یک استخوان فنجانی شکل در ناحیه مفصل لگن به نام استابولوم (کاسه) قرار گرفته است. در صورتی که درد شدید ناحیه مفصل لگن (ناشی از آرتروز لگن، آسیب دیدگی یا بیماری) با درمان های غیر جراحی مانند داروها ، فیزیوتراپی و تغییر در فعالیت های روزمره تسکین نیابد، احتمالا پزشک جراحی تعویض مفصل لگن را توصیه می کند.

پروتزی که در تعویض کامل مفصل لگن مورد استفاده قرار می گیرد، شامل گوی و ساقه فلزی، و کاسه یا سوکت پلاستیکی است

نحوه عمل

قبل از جراحی مفصل لگن، سلامت عمومی بیمار توسط گرفتن تاریخچه، معاینه فیزیکی، آزمایشات خون و قلب و عروق بررسی می شود. جراحی تعویض مفصل لگن، بسته به شدت مشکل، ممکن است به صورت جزئی یا کامل انجام شود. جراحی کامل مفصل لگن چند ساعت طول می کشد و معمولا همراه با بیهوشی است. حین عمل بخش های آسیب دیده غضروف و استخوان مفصل لگن برداشته می شود و با اجزای پروتز جایگزین می شود. گوی آسیب دیده (انتهای فوقانی استخوان ران) با یک توپ فلزی متصل به یک ساقه فلزی که در استخوان ران قرار می گیرد جایگزین می شود، و یک کاسه (سوکت) پلاستیکی در مفصل لگن کاشته می شود، و جای سوکت آسیب دیده را می گیرد.

سمت چپ تصویر یک مفصل لگن مبتلا به آرتروز و سمت راست تصویر همان مفصل را بعد از تعویض نشان می دهد

بهبودی

بهبودی و توانبخشی برای هر فرد متفاوت است. ورزش بخش مهمی از روند بهبود مفصل لگن است. پزشک یا فیزیوتراپیست تمرینات خاصی را برای کمک به بازیابی حرکات و تقویت مفصل لگن در اختیار بیمار قرار می دهند. وجود مقداری درد بعد از عمل طبیعی است و طی چند ماه برطرف می شود. جهت بهبودی سریع تر در کنار ورزش، رعایت رژیم غذایی مناسب ضروری است. برای اجتناب از آسیب و شکستگی لگن بعد از عمل استفاده از وسایل کمکی، از قبیل نیمکت دوش، ریل های دستی، واکر و رعایت سایر اقدامات ایمنی اهمیت دارد.

تصویری از یک مفصل لگن تعویض شده

عوارض

برخی از عوارض شایع جراحی تعویض مفصل لگن شامل عفونت، لخته شدن خون، آسیب عصبی و مشکلات پروتز مانند شل شدن یا دررفتگی است که بسیاری از آنها را می توان با موفقیت درمان کرد.

نتایج بلند مدت

اکثر بیماران پس از جراحی تعویض مفصل لگن قادر به انجام کارهای روزمره با سهولت و استقلال بیشتری هستند. مفصل لگن تعویض شده تا سالها (10 تا 20 سال) ماندگار است و کیفیت زندگی بهتری، شامل درد کمتر و بهبود حرکت و قدرت برای آنها فراهم می کند.

مفصل لگن تعویض شده تا سالها ماندگار است و کیفیت زندگی بهتری، شامل درد کمتر و بهبود حرکت و قدرت فراهم می کند

شکستگی لگن

شکستگی لگن که معمولا در اثر ضربه یا سقوط ایجاد می شود، یک آسیب جدی است و عوارض آن می تواند زندگی فرد را تهدید کند. خطر شکستگی لگن با افزایش سن زیاد می شود و با عدم توانایی برخاستن، درد شدید، کبودی و تورم، کوتاهتر شدن پای آسیب دیده و چرخش پای آسیب دیده به خارج مشخص می شود و تقریباً همیشه به ترمیم یا تعویض جراحی و به دنبال آن فیزیوتراپی نیاز دارد.

تصویر فوق آناتومی کلی مفصل لگن را نشان می دهد. محل شکستگی لگن معمولا گردن استخوان ران یا کمی پایین تر از آن است

 تشخیص و درمان

تشخیص شکستگی لگن با توجه به علائم و وضعیت غیرطبیعی مفصل و ساق پا همراه با اشعه ایکس و در صورت لزوم MRI صورت می گیرد. شکستگی لگن ممکن است در گردن ران، درست زیر قسمت گوی (سر استخوان ران)، و یا در منطقه اینتروکانتریک (region intertrochanteric) که کمی از مفصل لگن دورتر است اتفاق بیفتد. درمان شکستگی لگن معمولاً شامل ترکیبی از جراحی، توانبخشی و دارو است.

انواع شکستگی لگن

عمل جراحی

نوع جراحی به محل شکستگی، شدت آن و جابجایی استخوان بستگی دارد. معمولا برای اینکه استخوان های شکسته نزدیک به هم نگه داشته شوند، پیچ های فلزی در استخوان کاشته می شوند. گاهی پیچ ها به یک صفحه فلزی متصل می شوند که در کنار استخوان ران قرار می گیرد. بعضی از جراحان معتقدند که تعویض کامل مفصل لگن با صرفه تر و مرتبط با نتایج طولانی مدت در بزرگسالان سالمی است که به طور مستقل زندگی می کنند. آنها برای بزرگسالانی که سایر بیماری ها یا نقص شناختی دارند و به طور مستقل زندگی نمی کنند، تعویض جزئی مفصل لگن را پیشنهاد می کنند. تعویض مفصل لگن بیشتر در مواردی پیشنهاد می شود که خونرسانی به قسمت گوی مفصل مختل شده باشد.

تصویر سمت چپ با اشعه ایکس از شکستگی لگن گرفته شده و تصویر سمت راست همان ناحیه را پس از جراحی و درمان با صفحه، پیچ و کابل را نشان می دهد

 بهبودی و توانبخشی

احتمالاًبیمار از اولین روز پس از جراحی مفصل لگن وادار به حرکت می شود. فیزیوتراپی ابتدا بر تمرینات دامنه حرکت و تقویت تمرکز خواهد کرد. در مراحل بعدی، متخصص کاردرمانی تکنیک های استقلال در زندگی روزمره را به بیمار آموزش داده، تشخیص خواهد داد که آیا واکر یا ویلچر می تواند به وی کمک کند تا تحرک و استقلال بیشتری به دست آورد یا خیر.

در جراحی مفصل لگن برای متصل کردن استخوان های شکسته، بسته به مورد، از پین، پیچ، و صفحات فلزی استفاده می شود

عوارض

شکستگی لگن می تواند استقلال فرد را کاهش دهد و گاهی زندگی او را کوتاهتر کند. بعلاوه، در اثر بی حرکت ماندن طولانی، عوارضی نظیر لخته شدن خون در پاها یا ریه ها، زخم بستر، عفونت دستگاه ادراری، ذات الریه، از دست رفتن بیشتر توده عضلانی، افزایش خطر سقوط و آسیب دیدگی و نهایتا مرگ را افزایش می دهد.

جلوگیری

انتخاب سبک زندگی سالم در اوایل بزرگسالی، مصرف کلسیم و ویتامین D کافی، ورزش، خودداری از استعمال سیگار و مشروبات الکلی می تواند به افزایش تراکم استخوان کمک کند. همچنین، رعایت نکات ایمنی خانه بویژه برای سالمندان (تنظیم فرشها، روشنایی، سیمهای برق، مبلمان اضافی و غیره)، معاینه مرتب چشم، رعایت نکات احتیاطی در مصرف داروهایی که ایجاد ضعف و سرگیجه می کنند، اجتناب از سریع بلند شدن، در صورت لزوم استفاده از وسایل از عصا، خطر سقوط و شکستگی لگن را کاهش می دهند.

جلوگیری از افتادن به خصوص در سالمندی، خطر شکستگی لگن را کاهش می دهد

منبع : وبسایت رسمی دکتر بهداد اسکندری ثانی