معرفی کتاب چرا میخوابیم، قدرت خواب و رؤیا، نوشته متیو واکر
فکر میکنید هفتهی گذشته خواب کافی داشتهاید؟ آیا میتوانید آخرین باری را به یاد آورید که بدون زنگ ساعت از خواب بیدار شدید و بدون نیاز به کافئین احساس شادابی داشتید؟ اگر جوابتان به هر یک از این سؤالات «نه» است، شما تنها نیستید. دو سوم بزرگسالان در تمام کشورهای توسعه یافته نمیتوانند 8 ساعت خواب شبانهی توصیه شده را داشته باشند.
شک دارم که از این واقعیت شگفتزده شده باشید، اما ممکن است از عواقب آن شگفتزده شوید. به طور معمول، خواب شبانهی کمتر از شش یا هفت ساعت به سیستم ایمنی بدن شما آسیب میزند و خطر ابتلا به سرطان را بیش از دو برابر میکند.
خواب ناکافی یکی از عوامل مهم در سبک زندگی است و تعیین میکند که آیا شما به بیماری آلزایمر مبتلا خواهید شد یا خیر. خواب ناکافی (حتی کاهش اندک آن فقط به مدت یک هفته) سطح قند خون را به شدت مختل میکند، تا جایی که در زمرهی پیشدیابتیها طبقهبندی میشوید. خواب کوتاه احتمال انسداد و تنگ شدن رگهای قلب را افزایش میدهد و شما را در معرض بیماریهای قلبی عروقی، سکته و نارسایی قلبی قرار میدهد.
شاید شما نیز متوجه شدهاید که وقتی خستهاید تمایل بیشتری به غذا خوردن دارید. این تمایل تصادفی نیست. خواب خیلی کم موجب افزایش هورمون گرسنگی و کاهش هورمون سیری میشود. با وجود اینکه معدهتان پر شده، هنوز هم میخواهید بیشتر غذا بخورید. افزایش وزن در بزرگسالان و کودکانی که دچار کمبود خواب هستند اثبات شده است. بدتر از آن، اگر بخواهید رژیم بگیرید اما هم زمان خواب کافی نداشته باشید، رژیمتان بیهوده است، زیرا بیشتر وزنی که از دست خواهید داد متعلق به تودهی عضلانی بدن است، نه چربی۔
با درنظرگرفتن مجموع پیامدهای مربوط به سلامتی، که مطرح شد، پذیرفتن این رابطهی اثبات شده آسانتر میشود: هرچه خواب شما کوتاهتر باشد، طول عمرتان هم کوتاهتر خواهد بود.
خواب یکی از آخرین رازهای بزرگ بیولوژی، باقی مانده است. افرادی که دقیقترین ذهنها را داشتهاند، از جمله فرانسیس کریک، برندهی جایزهی نوبل، که به ساختار پیچ خورده و نردبانی DNA پی برده بود، کویتی لیان، استاد مشهور و سخندان رومی، و حتی زیگموند فروید، همگی توانایی خود را در گشودن راز مبهم خواب امتحان کردند، اما هیچ کدام به نتیجهای نرسیدند.
کتاب چرا میخوابیم، قدرت خواب و رؤیا، نوشته متیو واکر آشکار میکند که خواب بینهایت پیچیدهتر و عمیقا جالبتر از چیزی است که تصورش را میکنیم.
به نظر نمیرسد یک عضو اصلی در بدن یا فرایندی در مغز وجود داشته باشد که به واسطهی خواب بهینه نشود و اگر به اندازهی کافی نخوابیم، دچار اختلال نشود. اینکه هر شب چنین وفوری از فواید مربوط به سلامتی را دریافت میکنیم نباید جای تعجب داشته باشد.
از طریق رشد سریع اکتشافات در طی بیست سال گذشته متوجه شدهایم که تکامل در ایجاد خواب اشتباه چشمگیری مرتکب نشده است. خواب در رابطه با سلامتی مزایای بسیاری دارد، مزایایی که خودتان باید در هر بیست و چهار ساعت آنها را به دست آورید.
در مغز، خوابیدن عملکردهای متنوع از جمله یادگیری، حفظ کردن، تصمیمگیری و انتخاب منطقی را تقویت میکند. خواب، با خدمت خیرخواهانه به سلامت روان، مدارهای هیجانی مغز ما را مجددا تنظیم میکند و به ما این امکان را میدهد که چالشهای اجتماعی و روانی روز بعد را با خویشتنداری و خونسردی هدایت کنیم. ما حتی در مراحل آغازین درک غیرقابل نفوذترین و جنجالیترین تجربهی آگاهانه هستیم: رؤیا. رؤیا دیدن شامل مجموعهای از مزایای منحصربه فرد برای همهی گونه هایی، از جمله انسان، است که به اندازهی کافی خوش شانس هستند که آن را تجربه کنند. از جملهی این مزایا میتوان به موارد زیر اشاره کرد: یک وان از مواد شیمیایی مربوط به اعصاب که آرامش بخش است و شدت خاطرات دردناک را کاهش میدهد، و یک فضای واقعیت مجازی که در آن مغز دانش گذشته و حال را باهم میآمیزد و در ایجاد خلاقیت الهام بخش است.
پایینتر از مغز، در بدن، خواب باعث تجدید قوای سیستم ایمنی بدن میشود و به مبارزه با غدههای بدخیم، جلوگیری از عفونت و دفاع در برابر هرگونه بیماری کمک میکند. خواب، با تنظیم دقیق تعادل انسولین و گردش گلوکز، وضع متابولیک بدن را اصلاح میکند. خواب اشتهای ما را نیز تنظیم میکند و از طریق انتخاب مواد غذایی سالم، و نه تحرکات عجولانه، به کنترل وزن بدن کمک میکند. خواب فراوان از میکروارگانیسمهای رشدکننده در روده، که میدانیم بیشتر سلامت غذایی ما از آنجا شروع میشود، محافظت میکند. خواب کافی با سلامتی سیستم قلبی و عروقی ما پیوند نزدیک دارد، ضمن اینکه قلبمان را در وضع خوبی قرار میدهد و فشارخون را هم پایین میآورد.
خواب تنها کار اثربخشی است که میتوانیم هر روز برای بازگرداندن سلامتی مغز و بدنمان انجام دهیم – بهترین تلاش مادر طبیعت علیه مرگ. متأسفانه، شواهد واقعی ای که کلیهی خطرات ناشی از کمبود خواب در افراد و جوامع را روشن میکند، به طور واضح در معرض دید عموم قرار نگرفته است. این چشمگیرترین غفلت در بحثهای معاصر در حوزهی سلامت است. در واکنش به این غفلت، این کتاب قصد دارد به عنوان یک نوآوری علمی دقیق در جهت رفع این نیازخدمت کند و من امیدوارم که سفری شگفتانگیز از اکتشافات باشد. هدف این کتاب این است که درک ما از خواب را بررسی کند و غفلت ما را اصلاح کند.
بخش اول این کتاب از خواب رمزگشایی میکند، چیستیاش را بررسی میکند، میگوید که چه کسانی میخوابند، چقدر میخوابند، انسان چگونه باید بخوابد(اما این طور نمیخوابد) و اینکه چگونه خواب در طول زندگی شما یا فرزندتان تغییر میکند، به سمت بهتر شدن میرود یا بدتر شدن.
بخش دوم جزئیات خوبیها، بدیها و مرگ و میر ناشی از خواب و کمبود خواب را مطرح میکند. ما تمام مزایای حیرتانگیز خواب برای مغز و بدن را بررسی میکنیم و نشان میدهیم که ابزار همه کارهی خواب برای سلامتی و تندرستی درواقع چیست. سپس به این موضوع میپردازیم که چگونه و به چه دلیل کمبود خواب به باتلاق ناخوشایندی از ناخوشیهای مزاجی، بیماری و مرگ زودهنگام منجر میشود – هشداری درمورد خواب.
بخش سوم از منظر علمی مطالبی را در مورد گذرگاهی ایمن از خواب به دنیای خیالی رؤیاها بیان میکند. همهی موارد زیر روشن خواهند شد: از نگاه کردن به مغز افرادی که در حال رؤیا دیدن هستند و اینکه چگونه دقیقا خوابها الهام بخش ایدههای برندهی جایزه نوبل میشوند، ایدههایی که جهان را دگرگون میکنند، تا این موضوع که آیا کنترل رؤیاها واقعا امکان پذیر است یا خیر و آیا چنین چیزی اصلا عاقلانه است یا خیر.
بخش چهارم ابتدا ما را در کنار تختخواب قرار میدهد و اختلالات بیشماری را درمورد خواب، از جمله بیخوابی توضیح میدهد. دلایل بدیهی و نه چندان بدیهی را برای شما توضیح میدهم؛ اینکه چرا برای بسیاری از ما داشتن یک خواب خوب در شب دشوار است. در ادامه، بر اساس دادههای علمی و بالینی و نه براساس شایعات یا پیامهای برندهای تجاری، بحثی صریح در مورد قرصهای خواب مطرح میشود. سپس به جزئیات روشهای درمانی جدید و بدون دارو میپردازیم که برای داشتن خوابی بهتر، ایمنتر و مؤثرتر هستند. با گذار از رختخواب به سطح خواب در جامعه میپردازیم و متعاقبا از تأثیر تأمل برانگیز خواب ناکافی در آموزش، پزشکی و مراقبتهای بهداشتی و کسب و کار مطلع خواهیم شد.
کتاب چرا میخوابیم، قدرت خواب و رؤیا
نوشته متیو واکر
مترجم : ناهید ملکی
نشر نوین
۳۷۵ صفحه