چرا خواب میبینیم؟ حقایقی در مورد خواب و رؤیا
رویاها توهماتی هستند که در مراحل خاصی از خواب رخ میدهند. آنها در طول خواب REM یا مرحله حرکت سریع چشم، زمانی که کمتر احتمال دارد رویای خود را به یادآورید، قویتر هستند. در مورد نقش خواب در تنظیم متابولیسم، فشار خون، عملکرد مغز و سایر جنبههای سلامتی اطلاعات زیادی وجود دارد. اما توضیح نقش رویاها برای محققان دشوارتر بوده است.
وقتی بیدار هستید، افکار شما منطق خاصی دارند. هنگامی که میخوابید، مغز شما همچنان فعال است، اما افکار یا رویاهای شما اغلب کم معنا هستند یا اصلاً معنی ندارند. این ممکن است به این دلیل باشد که مراکز عاطفی مغز به جای مناطق منطقی، رویاها را تحریک میکنند.
اگرچه هیچ مدرک قطعی وجود ندارد، اما رویاها معمولاً افکار زندگینامهای هستند که بر اساس فعالیتهای اخیر، مکالمات یا سایر مسائل زندگی شما هستند. با این حال، برخی از نظریههای رایج در مورد نقش رویاها وجود دارد.
نقش رویاها
محققان هنوز در مورد هدف رویاها کاملاً موافق نیستند. با این حال، برخی از باورها و نظریههای رایج وجود دارد.
به عنوان درمانگر رویا میبیند
رویاهای شما ممکن است راهی برای رویارویی با درامهای احساسی در زندگی شما باشد. و از آنجایی که مغز شما در سطح احساسی بسیار بیشتری نسبت به زمانی که بیدار هستید کار میکند، مغز شما ممکن است در رابطه با احساسات شما ارتباطاتی ایجاد کند که خودآگاه شما نمیتواند ایجاد کند.
رویاها به عنوان آموزش جنگ یا گریز
یکی از نواحی مغز که در هنگام خواب دیدن بیشتر فعال است آمیگدال است. آمیگدال بخشی از مغز است که با غریزه بقا و پاسخ جنگ یا گریز مرتبط است.
یک نظریه نشان میدهد که از آنجایی که آمیگدال در طول خواب فعالتر از بیداری شما است، ممکن است راه مغز برای آماده کردن شما برای مقابله با یک تهدید باشد.
خوشبختانه، ساقه مغز سیگنالهای عصبی را در طول خواب REM ارسال میکند که عضلات شما را شل میکند. به این ترتیب در خواب سعی نمیکنید بدوید یا مشت بزنید.
رویاها به عنوان مشوق شما
یک نظریه برای اینکه چرا رویا میبینیم این است که به تسهیل گرایشهای خلاقانه ما کمک میکند. هنرمندان از همه نوع، رویاهای خود را با الهام بخشیدن از خلاقانهترین کارهای خود میدانند. ممکن است گاهی اوقات در زندگی خود با یک ایده عالی برای یک فیلم یا یک آهنگ بیدار شده باشید.
بدون فیلتر منطقی که معمولاً در زندگی بیداری از آن استفاده میکنید و میتواند جریان خلاقیت شما را محدود کند، افکار و ایدههای شما هیچ محدودیتی در هنگام خواب ندارند.
رویاها به عنوان کمک حافظه
یکی از نظریههای رایج در مورد هدف رویاها این است که به شما کمک میکنند خاطرات مهم و چیزهایی را که یاد گرفتهاید ذخیره کنید، از شر خاطرات بیاهمیت خلاص شوید، و افکار و احساسات پیچیده را مرتب کنید.
تحقیقات نشان میدهدمنبع مورد اعتماد که خواب به ذخیره خاطرات کمک میکند. اگر اطلاعات جدیدی یاد بگیرید و روی آن بخوابید، بهتر از زمانی که از شما خواسته شود آن اطلاعات را بدون مزیت خواب به خاطر بسپارید، خواهید توانست آن را به خاطر بیاورید.
اینکه چگونه رویاها بر ذخیره و یادآوری حافظه تأثیر میگذارند هنوز به وضوح درک نشده است. اما رویاها ممکن است به مغز کمک کنند تا اطلاعات مهم را به طور مؤثرتری ذخیره کند و در عین حال محرکهایی را که میتوانند با حافظه و یادگیری تداخل داشته باشند را مسدود کند.
چرا کابوس میبینیم؟
رویاهایی که به شما کمک میکنند با احساسات، خاطرات و سایر اطلاعات به طور مؤثر برخورد کنید، ممکن است بسیار مفید به نظر برسند. کابوس گاه به گاه رویایی در نظر گرفته میشود که به سادگی ترسناکتر یا ناراحتکننده است. کابوسها معمولاً به دلیل استرس، اضطراب یا گاهی اوقات به عنوان واکنش به برخی داروها ایجاد میشوند.
با این حال، اگر مرتباً کابوس میبینید، ممکن است دچار اختلال خواب شوید. رویاهای ترسناک که به طور مرتب رخ میدهند را میتوان به عنوان یک اختلال خواب نامید اگر کابوسهای زیر:
- باعث میشود در مورد خوابیدن مضطرب شوید
- منجر به اختلالات مکرر خواب شما شود
- سایر مشکلات خواب یا روانی را ایجاد کند
بسیاری از مردم در طول زندگی خود کابوسهای گاه به گاه را تجربه میکنند. با این حال، انجمن خواب آمریکا تخمین میزند که تنها حدود 5 درصد از جمعیت کابوسهای مداوم را به عنوان یک اختلال خواب تجربه میکنند.
چه چیزی روی رویاها تأثیر میگذارد؟
برخی از عواملی که در هنگام بیداری روی ما تأثیر میگذارند نیز میتوانند روی رویاهای ما تأثیر بگذارند.
شرایط سلامتی
یکی از بزرگترین تأثیرات روی رویاها این است که چقدر یا کم میخوابید. کمبود خواب برای یک یا دو شب (یا بیشتر) میتواند بخشهایی از مغز شما را زمانی که در نهایت به خواب REM وارد میکنید بسیار فعالتر کند. اگر شبهای بیقراری داشته باشید، احتمالاً رویاهای واضحتری خواهید دید. همچنین به احتمال زیاد آن رویاها را به خاطر میآورید.
باردار بودن همچنین یک کاتالیزور برای رویاهای واضح است. افزایش تولید هورمون بر نحوه پردازش افکار و احساسات مغز شما تأثیر میگذارد. این اغلب منجر به رویاهای شدید میشود.
اختلالات سلامت روان مانند افسردگی و اضطراب، و همچنین اختلال دوقطبی و سایر شرایط مرتبط با خلق و خو، میتوانند باعث ایجاد رویاها و کابوسهای شدید و گاهی آزاردهنده یا منفی شوند. داروهای این شرایط، از جمله داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد روان پریشی، نیز با افزایش خطر کابوس در ارتباط هستند.
خوراکیها
شواهد انکارناپذیری وجود ندارد که برخی از غذاها منجر به رویاهای وحشیانهتر یا بهتر شود. اما واضح است که برخی از غذاها ممکن است زمینه را برای شما فراهم کنند تا رویاهای خود را بهتر به خاطر بسپارید.
برای مثال غذاهای پر کربوهیدرات میتوانند به شما انرژی سریع بدهند. اما پس از مدتی، آنها میتوانند شما را احساس ناراحتی کنند. هر چیزی که بر خلق و خوی بیداری شما تأثیر بگذارد احتمالاً بر خلق و خوی ناخودآگاه شما نیز تأثیر میگذارد.
همچنین، غذایی که باعث بیدار شدن شما در طول شب میشود ممکن است باعث شود در مرحله REM بیشتر بیدار شوید. وقتی این اتفاق بیفتد، احتمالاً رویاهای بیشتری را به یاد خواهید آورد.
فعالیتهای روزانه
همانطور که خواب کم یا قطع شده اغلب منجر به رویاپردازی واضحتر میشود، یک خواب خوب شبانه رویاهای شدیدی را که به یاد میآورید کاهش میدهد.
بر اساس مطالعه کوچک دریافتند که یکی از راههای خوب برای راحتتر خوابیدن، ورزش کردن در صبح است. یک دویدن خوب یا سایر تمرینات هوازی قبل از ظهر به شما کمک میکند ساعت خود را طوری تنظیم کنید که تمایل بیشتری به خوابیدن سریعتر داشته باشید و زمان بیشتری را در خواب عمیق بگذرانید تا زمانی که ورزش نمیکنید یا در اواخر شب ورزش میکنید.
دوندگان و سایر علاقه مندان به تناسب اندام جدی تمایل دارند زمان کمتری را در خواب رویایی REM بگذرانند، که یکی از سبکترین مراحل خواب است. همچنین، هرچه بتوانید در طول روز به طور مؤثرتری استرس را از بین ببرید، احتمال اینکه استرس و اضطراب را به رختخواب ببرید، کمتر میشود. این باید به کاهش کابوسها و قطع خواب در هر شب کمک کند.
چگونه رویاهای خود را به خاطر بسپارید
یکی از دلایلی که به خاطر سپردن رویاها دشوار است این است که ماده شیمیایی مغز مرتبط با حافظه – نوراپی نفرین – و فعالیت الکتریکی مغز که به یادآوری کمک میکند در پایینترین سطح خود در هنگام خواب قرار دارند. در واقع، اگر خوابی ببینید اما در طول خواب از خواب بیدار نشوید، نمیتوانید آن را به خاطر بسپارید. رویاهایی که به یاد میآورید آنهایی هستند که وقتی بیدار میشوید ادامه دارند.
دو راه برای کمک به یادآوری رویاهای خود این است که در هنگام خواب به خود بگویید که میخواهید رویای خود را به خاطر بسپارید. اگر این آخرین فکر شما باشد، احتمالاً با رویایی که هنوز تا حدودی در حافظه شما تازه است از خواب بیدار شوید.
از آنجایی که یادآوری رویا میتواند به راحتی حتی با کوچکترین حواس پرتی قطع شود، باید سعی کنید به محض بیدار شدن از خواب تا آنجایی که از خواب بیدار شدید، به یادآورید. از رختخواب بلند نشوید و به چیز دیگری فکر نکنید. سعی کنید هر تصویر یا خاطراتی را که از رویای خود دارید درک کنید و آنها را در یک دفترچه یادداشت کنار تخت یا روی تلفن هوشمند خود یادداشت کنید.