علت بینظمی ضربان قلب چیست و چطور درمان میشود؟

اگر صدای ساز یکی از اعضای ارکستر موسیقی با بقیه ناهماهنگ شود، تمام ارکستر به هم میریزد و موسیقی خوش آهنگ آن خراب میشود.
قلب را هم میتوان به صورت یک ارکستر پنج نفره فرض کرد: دو حفره بالایی قلب (دهلیزها) خون واردشده به قلب را به دو حفره پایینی (بطن ها) تلمبه میکنند تا از آنجا به ششها و تمام بدن برود. و به جای ضربه طبل ارکستر، یک ضربان ساز طبیعی به نام گره سینوسی وجود دارد که با ارسال تکانههای الکتریکی حرکات دهلیزها و بطنها را هماهنگ میکند. اگر چیزی ارسال این تکانهها را مختل کند، آهنگ کار قلب را برهم میزند. اگر تعداد نبض کمتر از ۶۰ ضربان در دقیقه شود، کندنبضی و اگر بیشتر از ۱۰۰ شود، تند نبضی نام دارد.
این بینظمی در کار طبیعی قلب ممکن است از هرجایی در مسیر الکتریکی درون آن از گره سینوسی تا دهلیزها و بطنها سرچشمه بگیرد. گاهی این اختلال کوتاه است و گاهی مستمر. بعضی از آنها زنگ اخطارند و برخی بیاهمیت.
بسیاری از این بینظمیها ناشی از عوامل خارجی، مثل سیگار، محرکها، مواد مخدر، و برخی داروها هستند.
بعضی از آنها با یک بیماری زمینهای مثل بدکاری تیروئید، کم خونی، بیماری رگهای اکلیلی قلب، یا نارسایی قلب همراهند. اما بسیاری نیز فقط رویدادهای طبیعی در یک قلب سالم در هنگام خواب، ورزش، یا تنش روانی و هیجان هستند
وقتی طبل یکی دو ضربه نزند یا ارکستر کمی بلندتر بزند، ممکن است اهمیتی به آن ندهید. عین این حالت در قلب هم ممکن است اتفاق بیفتد و احساس کنید که قلب محکمتر میزند یا یک ضربان کمتر یا بیشترزده است
تپش قلب فقط یک اختلال در ارسال تکانه الکتریکی و اغلب ناشی از اضطراب و تنش است. در هر کسی ممکن است دیده شود و اغلب بیخطر است، مگر زیاد باشد.
پزشکان بیشتر به بینظمیهایی توجه میکنند که از بخش بالای قلب سرچشمه میگیرد. یک گره سینوسی بیماریا بدکار ممکن است ایجاد کند نبضی، دنبضی، یا ترکیبی از این دو بکند. دهلیز ممکن است دچار ۲۰۰ انقباض کوتاه و منظم در دقیقه شود که این حالت تند نبضی فوق بطنی حملهای نام دارد. یا ممکن است دچار تار لرزش شود که ارسال تکانه بینظم و سریع از نقاط مختلف بطن است. نوع شایع تند نبضی هم که از حفرات بالایی قلب منشأ میگیرد، بینظمی فوق بطنی نامیده میشود.
بینظمیهای فوق بطنی شایع، درمان پذیر، و معمولا خوش خیم هستند. غالبا در افراد مبتلا به بیماریهای جدی قلب دیده میشود و به ندرت به بینظمیهای تهدیدکننده حیات منجر میشود. بینظمیهای خطرناک در بطنها روی میدهند. بینظمی بطنی میتواند تا ۲۰۰ ضربان در دقیقه بالا بروند و تقریبا همیشه نشانهای از یک بیماری زمینهای قلب است. اگر بطن شروع به تارلرزش کند، تکانهها چنان آشفته میزنند که قلب تمام کارآیی خود را از دست داده و متوقف میشود. تارلرزش بطنی از علل شایع مرگهای ناگهانی است.
چه وقت به پزشک مراجعه کنیم؟
وجود ضربانهای اضافی، کسری ضربان، حرکات اضافی قلب، یا به شدت زدن قلب چند بار در هفته احساس میشود.
تعداد ضربان قلب در هر دقیقه بین کمتر از ۵۰ و بیشتر از ۱۰۰ نوسان میکند.
اگر بدون هیچ فعالیتی ضربان قلب نامنظم و بیشتر از ۱۰۰ شود، فورا به پزشک مراجعه کنید.
درمان بینظمی ضربان قلب
یادتان باشد قلب طبیعی ۶۰ تا ۱۰۰ بار در دقیقه میزند. و هر وقت احساس کردید قلبتان به جای راه رفتن موزون
ورجه وورجه میکند، برای اطمینان از سلامت آن بهتر است نزد پزشک بروید.
سر خود را گرم کنید. زیاد به تپش قلب اهمیت ندهید و حواس خود را بر چیزهای دیگر متمرکز کنید. وقتی تنها و بیکار هستید، بیشتر به آن توجه میکنید و نگران میشوید. کسانی که در رختخواب بیدار میمانند بیشتر متوجه
تغییرات در ضربان قلبشان میشوند. سرتان را با چیزی مثل تماشای تلویزیون گرم کنید.
داروهایتان را کنترل کنید. اشتباه در مقدار داروی مصرفی میتواند ضربان قلب را سریعا بالا و پایین کند. برخی داروهای بدون نسخه مثل ضدحساسیتها و داروهای آسم هم گاهی باعث تپش قلب شوند. اما اگر داروی قلب می خورید، ممکن است این تغییر نبض مطلوب باشد. درباره داروهای مصرفی و تغییرات نبض خود با پزشکتان مشورت کنید. شاید او آنها را عوض کند.
کمتر قهوه بخورید. خوردن قهوه زیاد در صبح ممکن است ایجاد تپش یا تندنیضی در بعدازظهر کند. خوردن نوشیدنیهای کافئین دار مثل قهوه، چای، یاکوکا را کم کنید.
سیگار نکشید. کشیدن سیگار و خوردن نوشیدنیهای الکلی ممکن است اثر واضحی بر بینظمی قلب نداشته باشد، اما باعث تند نبضی میشوند و باید از مصرف آنها خودداری کرد. مواد مخدر هم باعث ایجاد بینظمیهای عجیبی در قلب میشوند.
دارو بخورید. پزشک معاینهکننده ممکن است مصرف داروهای ضدبی نظمی قلب را به شما توصیه کند. از جمله این داروها کینیدین، پروکایین آمید، دیجیتالیس، و مسدودکنندههای بتا هستند.
طبل تازه بخرید. مؤثرترین راه کنترل بینظمیهای مداوم قلب جایگذاری یک ضربان ساز مصنوعی قلب به جای گره سینوسی با روش جراحی است. این دستگاه ممکن است دائمی یا موقتا کار گذاشته شود.