کلاشنیکف، مخترع مشهورترین سلاح دنیا
چند سال پیش، میخائیل کلاشنیکف، طراح مشهورترین سلاح دنیا در ۹۲ سالگی درگذشت؛ طراح سلاحی که زمانی می‌خواست شاعر شود اما دست روزگار او را به طراحی مرگبارترین سلاح دنیا تبدیل کرد؛ سلاحی که نه فقط پرطرفدار‌ترین سلاح دنیاست بلکه می‌شود آن را الهام بخش‌ترین سلاح عصر معاصر نیز به شمار آورد. از به حرکت در آوردن چرخ تسلیحات سبک اتوماتیک گرفته تا تبدیل شدن به سمبل گروههای نظامی پارتیزانی در سراسر دنیا تنها بخشی از میراث کلاشنیکف فقید هستند. کلاشنیکف با ۱۰۰ | میلیون قبضه امروزه پرشمارترین سلاح تولید شده در دنیاست تا جایی که می‌شود گفت از هر پنج سلاح موجود در جهان یکی را کلاشنیکف است. کلاشنیکف زمانی گفته بود اگر می‌خواهید کسی را مقصر بدانید آلمان‌های نازی را به خاطر اینکه مرا مجبور کردند طراح سلاح شوم، مقصر بدانیدامن همیشه می‌خواستم به جای اسلحه) ماشین آلات کشاورزی بسازم.
میخائیل تیموفیویچ کلاشنیکف یا آن طور که خانواده و دوستانش صدایش می‌کردند میشا (Mysha) یکی از ۱۹ فرزندی بود که در خانواده کشاورز فقیری در جنوب منطقه آلتای روسیه متولد شد. کلاشنیکف در ۱۹۱۹ درست اندکی پس از وقوع انقلاب بلشویکی متولد شد، اندکی بعد هم خانواده‌اش به خاطر اجتناب از واگذاری زمین‌هایشان به سیبری تبعید شدند.
در دوران جوانی رویایش تبدیل شدن به یک شاعر بود، حتی کتابهای اشعارش را هم بعدها در طول زندگی‌اش چاپ کرد اما دست سرنوشت او را به جای دیگری کشاند. در ۱۹۳۸ به ارتش سرخ پیوست و به راننده تانک بدل شد. بعد از مدتی هم به فرماندهی تانک رسید. در ۱۹۴۱ طی یکی از حملات ارتش شوروی به نیروهای آلمان نازی مجروح شد و ناچارا تمام دوره نقاهت شش ماهش را در بیمارستان گذراند؛ جایی که در اثر شنیدن حرف‌های سربازان زخمی ناراضی از تفنگهای سازمانی ارتش به فکر طراحی یک مسلسل سبک دستی افتاد. با این فکر او یک مسلسل سبک برای استفاده راننده خودروهای زرهی طراحی کرد که اقبالی نیافت، اما مقدمه‌ای بود برای بروز استعداد او در طراحی سلاح.
او سپس با الهام از تفنگ‌ام ۱ آمریکایی س لاح نیمه خودکار دیگری طراحی کرد که این طرح هم نتوانست در مقابل طرح سیمونوف، طراح مشهور سلاح روسی موفقیتی کسب کند. با این حال این طرح مقدمه‌ای بود برای قرار گرفتن در مسیر طراحی سلاح افسانه‌ای‌اش. در ۱۹۴۶ کلاشنیکف و تیم طراحی تازه‌اش که تازه شکل گرفته بود با الهام‌گیری از چند طرح مختلف اسلحه جدیدی پیشنهاد کرد که ابتدا 46-AK و خیلی زود 47-AK نام گرفت.AK در حقیقت مخفف Avtomat s 39. Avtomat Kalashnikova خودکار معنی میدهد و Kalashnikova به نام خود کلاشنیکف اشاره دارد. ۴۷ هم در حقیقت همان سال ۱۹۴۷ بود که طرح اولیه سلاح برای اولین بار ارائه شد.
خود او می‌گفت این سلاح را از هیچ اسلحهای الهام نگرفته اما تاثیر طرح پایه اسلحه آلمانی « 44-StG» در کنار به کارگیری کالیبر و ظاهر طرح معروف سیمونوف «SKS» و مکانیزم قفلی برگرفته از یکی از طرح‌های جان برونینگ آمریکایی روی آن کاملا مشهود بود. طرح پیشنهادی او سرانجام در ۱۹۴۹ مورد قبول واقع شد و خیلی زود به خدمت ارتش سرخ شوروی در آمد. او بعدها در ۱۹۷۱ دکترایش را گرفت؛ در حالی که به عضویت ۱۶ آکادمی علمی مختلف نیز در آمد. ضمن آنکه در همین مدت سلاح مخوفش را به یک خانواده بدل کرد.
در طول دوران فعالیتش کلاشنیکف بیش از ۱۵۰ مدل تفنگ تهاجمی طراحی کرد که بیشتر نمونه‌های اصلیAK به خصوص گونه‌های اصلی مثل 74-AK-47،AKM،AK و 101-AK طراحی مستقیم یا غیر مستقیم خود او بودند. طراح مشهورترین سلاح دنیا برخلاف یوجین استانر (Eugene Stoner) – طراح اسلحه‌ام ۱۶- هیچ منفعت مالی از طراحی این سلاح نبرد. تا حدی که در زمان بازنشستگی‌اش عملا دارایی چندانی نداشت؛ خصوصا اینکه در اتحاد جماهیر شوروی حق ثبت اختراع یا مالکیت معنوی معنایی نداشت. او حتی تا ۱۹۹۰ اجازه مسافرت پیدا نکرد زمانی که با سفر به آمریکا با یوجین استانر طراح‌ام ۱۶ دیدار و گفت وگو کرد.
سلاحی برای پارتیزانها
کلاشنیکف و تیمش در طراحی سلاح بیشتر تلاش خود را روی اعتماد پذیری اسلحه و امکان استفاده از آن در تمام شرایط متمرکز کردند. 47-AK طراحی شده بود تا ارزان و کاربردی باشد و سربازان بتوانند در هر شرایطی از سلاح استفاده کنند.اسلحه قطعات متحرک کمی داشت، در نتیجه خیلی کم گیر می‌کرد و به آسانی می‌شددر اندک زمانی آن را باز کرد و بست. او و تیمش عمدابا کاهش قدرت و دقت طول سلاح را کوتاه‌تر ولگد آن هنگام شلیک را کمتر کرده بودند. به این ترتیب حتی بچه‌ها هم می‌توانستند با این سلاح به راحتی شلیک کنند.
AK47 سلاح نسبتا سادهای بود که تاثیر چشمگیر طراحی تفنگهای المانی سری /43.MP 44. MP44 / StG به خوبی در آن به چشم می‌آید. البته در آن سال هاشوروی هنوز از صنایعی چنان پیشرفته برای تولید صنعتی گسترده چنین سلاحی برخوردار نبود. اینجا بود که مهندسان اسیر شده آلمانی از جمله هوگو اسکمایسر طراح اصلی‌ام پی ۴۴) پیشبرد برنامه را ممکن کردند. به جز شوروی و چین بسیاری دیگر از کشورهای عضو جماهیر شوروی نسخه‌های اقتباسی خاص خود را از کلاشنیکف به صورت تحت امتیاز یا بدون کسب امتیاز طراحی کردند و ساختند.
پس از فروپاشی شوروی و پایان جنگ سرد هم بسیاری از این س لاح‌های باد آورده به دست گروههای مسلح، جنایتکاران و در سراسر دنیا افتاد. البته بخشی از این همه‌گیری جزء نقشه خود شوروی برای صدور ایدئولوژی خود همراه با س لاح بود که پس از دوران جنگ سرد از آن نقشه قدیمی تنها سلاحش باقی مانده
تاثیر سمبلیک کلاشنیکف
از اوایل دهه ۵۰ وارد خدمت در ارتش سرخ شد اما شوروی تنها به این قناعت نکرد. با گسترش انقلابهای کمونیستی، کلاشنیکف به سرعت میان جنگجویان پارتیزانی محبوبیت پیدا کرد؛ تا جایی که دستگاه تبلیغات شوروی آن را اسلحه مردم صدا کرد. به همین ترتیب هم نامهای مختلفی را در سراسر دنیا پیدا کرد. مثلا در خود روسیه اصطلاحا آن را Kalash صدا می‌کردند یا قاچاقچیان مکزیکی به خاطر خشاب موربش به آن لقب cuerno de chivo به معنی شاخ گاو داده بودند.
نیکلاس کیج در نقش پوری اورلو در فیلم ارباب جنگ دیالوگ مشهوری دارد که می‌گوید مشهورترین سلاح تهاجمی دنیا، اسلحهای که همه سربازان دوستش دارند. سلاح ۹ پوندی سادهای ساخته شده از فلز و چوب که نه داغ می‌کند و نه گیر می‌کند. شوروی آن را روی سکه‌اش گذاشت، موزامبیک روی پرچمش و از زمان فروپاشی شوروی مهم‌ترین جنس صادراتی روسهاست.
کلاش حتی در مقابل رقیب غربی اش‌ام ۱۶ آن قدر محبوبیت داشت که بسیاری از نیروهای ویژه آمریکایی در عملیات با خود خشاب‌های کلاش را حمل می‌کنند چون در صورت لزوم پیدا کردن خود اسلحه در میدان نبرد کار مشکلی نیست. نکته بانمک اینکه در فهرست ۵۰ محصولی که دنیا را عوض کرد 47-AK رتبه چهارم پشت سر اپل مکینتاش کامپیوتر رومیزی قرار دارد. قیمت یک 47-AK امروزه با توجه به مدل آن چیزی بین ۳۰ تا ۱۳۰ دلار بسته می‌شود و این یعنی ارزان‌ترین سلاح تهاجمی دنیا را می‌توان مفت در هر جایی از دنیا به دست می‌آورد.
منبع: دانستنیها دی 1392
