متاسفیم! کامپیوتر درخواست اشتغال به کار شما را رد کرد!
آندره‌آ مراد در مقاله جالبی می‌نویسد که دانستن اینکه تقاضای کار شما توسط کامپیوتر (و نه انسان)، بررسی می‌شود، تنش‌زا است.
او که یک روزنامه‌نگار حرفه‌ای است به تازگی درخواست کار داده بود و به عنوان نخستین مرحله گزینش، از او خواسته شد که تعدادی بازی آنلاین را از همان خانه انجام بدهد!
اینها شامل چیزهایی بودند مثل شمارش سریع تعداد نقطه‌ها در جعبه‌ها، باد کردن یک بادکنک تا قبل از مرحله ترکیدن و تشخیص حالت روحی چهره‌های نمایش داده شده.
بعد از این مرحله یک نرم‌افزار هوش مصنوعی، آندره‌آ را مورد ارزیابی قرار داد و شخصیت‌اش را بررسی کرد. تا اینجا هیچ گزینش‌گر انسانی در فرایند انتخاب متقاضی‌های کار دخالت نمی‌کرد.
در طی یک دهه گذشته، صرف‌نظر از منصفانه بودن انتخاب نیروی کار توسط هوش مصنوعی، این کار فزونی گرفته است و همه‌گیری کرونا هم شتاب استفاده از هوش مصنوعی را افزایش داده است.
الگوریتم هوش مصنوعی که آندره‌آ را مورد بررسی قرار داده بود توسط یک شرکت نیویورکی به نام Pymetrics ایجاد شده بود.
بعد از مرحله نخست، نوبت به پرسش و پاسخ رسید. اینجا سؤالاتی برای ارزیابی بیشتر شخصیت و هوش و میزان تحمل خطر و سرعت پاسخ به موقعیت‌ها مطرح شد.
ادعای Pymetrics این است که با دقت و انصاف زیاد ویژگی‌های احساسی و شناختی داوطلب‌های کار را در 25 دقیقه می‌سنجد.
هم‌اینک تعدادی از شرکت‌های چندملیتی مانند مک‌دونالد، بانک جی پی مورگان و گروه مواد غذایی کرفت هاینز با هوش مصنوعی مراحل اولیه گزینش کارکنان خود را انجام می‌دهد و پس از آن مصاحبه با استخدام‌کننده‌های انسانی صورت می‌گیرد.
شرکت دیگری که در زمینه تولید ابزارهای هوشمند استخدام فعال است، شرکت HireVue است. هوش مصنوعی ساخته شده توسط این شرکت ویدئوهایی از پاسخ شرکت‌کنندگان را از طریق وب‌کم و میکروفن لپ‌تاپ کاربران ضبط می‌کند.
پاسخ شفاهی شرکت‌کنندگان به متن تبدیل می‌شود و هوش مصنوعی متن را تحلیل می‌کند و دنبال کلمات کلیدی مثل استفاده از «من» به جای «ما» می‌گردد. این هوش مصنوعی می‌تواند بدون دخالت انسان عمل کند یا یک نفر را برای مصاحبه با عوامل انسانی معرفی نماید.
نرم‌افزار HireVue در سپتامبر سال 2019 حدود 12 میلیون مصاحبه انجام داد که 20 درصد آنها به تمامی توسط هوش مصنوعی ارزبای شد.
برآوردها می‌گویند که تا سال 2029 حدود 16 درصد مصاحبه‌های کاری توسط هوش مصنوعی انجام خواهد شد.
اما آیا این روند خوب است؟ آیا آدم‌های شایسته از قلم نمی‌افتند؟
به اصطلاح پزشکی آیا هوش مصنوعی مثبت کاذب و منفی کاذب ندارد؟ منظورم این است که آدم‌های کارآمدی حذف و آدم‌های ناجوری، جذب نمی‌شوند؟
پدیدآورندگان هوش مصنوعی خودشان می‌گویند که در کل هوش مصنوعی بهتر از اعتماد به روزومه‌های افراد عمل می‌کند. آنها می‌گویند که روزومه‌ها تنها توانایی سخت افراد را بازتاب می‌دهند؛ در صورتی که این نرم‌مهارت‌ها هستند که عملا باعث پیشبرد موفق کارها می‌شوند.
اما آیا واقعا نباید نگران هوش مصنوعی باشیم؟ غول خرده‌فروشی دنیا یعنی آمازون، چنین فکر نمی‌کند:
در سال 2018 مشخص شد که هوش مصنوعی آمازون به خودش یاد داده که سوگیری منفی علیه متقاضی‌های کار زن داشته باشد. هوش مصنوعی متقاعد شده بود که آقایان را در اولویت بگذارد. آن زمان البته آمازون اظهار نظر رسمی در این مورد نکرد.
یکی از چالش‌ها این است که هنوز نرم‌افزارهای تشخیص گفتار دقت بالا پیدا نکرده‌اند. مثلا اگر کسی با لهجه اسکاتلندی صحبت کند و از واژه‌های کمتر معمول استفاده کند، احتمال رد شدنش بیشتر می‌شود.
همچنین فهم منظور اصلی متقاضی کار واقعا بسیار دشوار است، در صورتی که یک انسان متوجه واژه‌های معادل و کنایه می‌شود.
چیز مهم دیگر این است که اصولا هوش مصنوعی بر پایه یافتن طرح‌ها و الگوهای در یک دیتابیس بزرگ، برای خودش معیار و مهارت ایجاد می‌کند. پس همیشه احتمال سوگیری منفی علیه زنان و رنگین‌پوست‌ها در آنها وجود دارد.
و با این توضیحات خود من وقتی مقاله را می‌خواندم با خودم گفتم که این هوش مصنوعی احتمالا نابغه‌ها و متفاوت‌های کارآمد را هم حذف می‌کند! چون طبق الگوهای شایع نیستند.
همینجا یادم داستان علمی تخیلی روز امتحان افتادم که بد نیست بخوانید! این داستان را هنری سسلار نوشته بود.
داستان مشابه دیگر که «تا حدی» با مضمون این پست هماهنگی دارد، داستان مشهور المپیک کهکشان‌های آسیموف است.
