نیروی گریز از مرکز چیست؟
«نیرو» عبارت از یک فشار یا کششی است که موجب حرکت یا جنبش اشیاء میشود. هنگامیکه شما به یک صندلی فشار میآورید مقداری نیرو بر آن وارد میکنید و وقتیکه فشار را متوقف میسازید صندلی از حرکت میایستد.
اما فرض کنید که توپی را روی زمین میغلتانید پس از اینکه فشار را متوقف کردید، باز هم به حرکت ادامه میدهد چرا؟ این پدیده خاصیت فیزیکی ماده ۲۱ است (که بوسیله «اسحاق نیوتن» اولین دانشمندی که در باره فرضیههای نیرو، نظریاتی اعلام نمود چنین توصیف شده است که هرگاه شی ای در حالت سکون باشد همیشه ساکن است ولی اگر آن شیئی در حالت حرکت یکسان در خط مستقیم باشد حرکت آن ادامه دارد مگر اینکه با نیروی خارجی دیگری این حالت تغییر پیدا کند که باعث میشود هرشینی همان حرکتی را که دارد نگاهدارد.
هر تکه از ماده دارای این خاصیت میباشد و بحرکت خود در یک خط مستقیم و با سرعتی یکنواخت ادامه میدهد مگر اینکه نیروی دیگری مسیر حرکت آنرا تغییر دهد. مثال: اگر شما سوار اتوبوسی باشید و راننده آن ناگهان ترمز کند بدن شما بعلت خاصیت فیزیکی ماده، بطرف جلو پرت میشود و بهمان سرعتی که اتوبوس حرکت میکرده بحرکت خود بطرف حلو ادامه میدهد.
حال بپردازیم به بررسی نیرویگریز از مرکز که همه ما کم و بیش این نیرو را تجربه کردهایم. ما این نیرو را هر وقتی که شیئی در جادهای منحنی با پیچداری حرکت میکند. ملاحظه میکنیم. حال فرض میکنیم که شما در همان اتوبوس باشید که بطور ناگهانی از سر پیچی عبور میکند در این هنگام محتملا خود را در حال خارج شدن از صندلی میبینید که دلیل این حرکت ناگهانی شما همان نیرویگریز از مرکز میباشد.
نیرویگریز از مرکز را میتوان با بکار بردن فرضیه مذکور توصیف نمود. هنگامیکه اتوبوس دور میزند، خاصیت فیزیکی ماده موجب میشود که جسم شما در خطی مستقیم بحرکت در آید و بنا بر این متمایل بحرکت بطرف جلو و خارج از منحنی میشوید تا بتوانید حرکت مستقیم اصلی خود را نگاهدارید. بنظر میرسد که نیرویگریز از مرکز پیوسته اشیاء را به بیرون از خط منحنی فشار میدهد.
بهمین سبب است که غالبا جادهها در اطراف پیچها کج و یک بر هستند و یا اینکه هواپیماها هنگام دور زدن، یک بر میشوند و یا هنگامیکه سوار دوچرخه هستید شما بطرف داخل تکیه میکنید. این اتکاء داخلی و اختلاف سطح در سرپیچها و حالت فرود هواپیما و غیره، در متوازن نمودن نیرویگریز از مرکز کمک میکنند و گرنه اشیاء را بطرف خارج پرتاب خواهند نمود. اتکاء داخلی، میل و گرایش حرکت بطرف بیرون را متعادل ساخته و شما میتوانید بخوبی دور بزنید.