ویلهلم کنراد رونتگن، کاشف پرتوهای ایکس – زندگینامه
در بعدازظهر یکی از روز‌های سرد دسامبر ۱۸۹۵، انقلاب بزرگی در زمینه علم پزشکی و تکنولوژی آغاز شد. پروفسور ویلهلم کنراد رونتگن، فیزیکدان ۵۰ ساله از آلمان، توانسته بود، در محیط آرام انجمن فیزیکی و پزشکی ورتسبورگ، کشف خود را به معرض نمایش گذارد و تصویر‌های سیاهی از سایه اجسام را به همه نشان دهد. و امروز می‌دانیم که این تصویر‌ها بطرز خاصی بوجود می‌آیند.
ویلهلم کنراد رونتگن، در ۲۷ مارس ۱۸۴۵ در یکی از دهکده‌های پروس موسوم به لنبپ (Lennep) بدنیا آمد. پدرش کشاورز آلمانی، و مادرش هلندی بود. ویلهلم تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در هلند بپایان رساند و سپس به سویس رفت و وارد دانشگاه زوریخ شد. در آنجا زیر نظر فیزیکدان معروف آلمانی، پروفسور رودلف کلوزیوس ) Rudolf Clausius)۱۸۲۲ – ۱۸۸۸(( به تحصیل پرداخت. او به رشته‌های برق، نورو گرما و الاستیسیته علاقه‌مند بود.
پس از چند سال مطالعه و تحقیق، به اخذ درجه دکترا در فیزیک نایل آمد. سپس به آلمان سفر کرد و در ورتسبورگ بعنوان استاد بار مشغول به کار شد.
ویلهلم، مدت‌ها در دانشگاه‌های استراسبورگ و هوهن‌هایم (Hahenheim) وگنیسن (Gneissen) خدمت کرد اما از ادامه این کار منصرف شد و در سال ۱۸۸۵ به دانشگاه ورتسبورگ بازگشت و به مقام استادی فیزیکی این دانشگاه برگزیده شد.
سر ویلیام کروکس) Sir William Crookes) ۱۸۳۲ – ۱۹۱۹((، یک دانشمند انگلیسی بود که به پیگیری و مطالعه پژوهش‌های علمی مایکل فارادی علاقه داشت. فارادی موفق شده بود جریان برق را از مایعات، جامدات و گاز‌ها عبور دهد. او کوشش زیادی کرد تا الکتریسیته را از محیط خلاء نیز بگذراند اما متأسفانه چون دستگاه‌های آن روز، از جمله تلمبه خلاء، از نظر کارآیی رضایتبخش نبودند در انجام این کار شکست خورد و این آزمایش برای مدتی به فراموشی سپرده شد.
اماکروکس دستگاه‌های کاملتری در اختیار داشت و توانست در آزمایشگاه خلاء تولید کند. او در آزمایشگاهش دستیاری داشت که سوای کار‌های آزمایشگاهی، شیشه‌گر ماهری بود. کروکس از وجود این شخص برای ساختن لوله و لوازم شیشه‌ای استفاده می‌کرد.
کروکس، حبابی از شیشه ساخت، بعد در داخل آن دو الکترود قرار داد هوای داخلی حباب را کاملا تخلیه کرد، دو سر الکترود‌ها را به یک منبع ولتاژ توی متصل کرد و وجود پرتو‌هایی را در داخل حباب مشاهده کرد.
این پرتو‌ها، از قطب منفی صادر می‌شد. کروکس، پره کوچکی در داخل لامپ قرار داد بطوریکه با پرتو‌ها برخورد می‌کرد و مشاهده کرد که پره در موقع برخورد با پرتو‌ها شروع به چرخیدن می‌کند. با این تجربه ثابت شد که پرتوهای نورانی از جنس ماده است یعنی جرم دارد. کروکس، پرتو‌ها را بوسیله آهنربا و سپس با صفحه‌ای که دارای بار الکتریکی بود از مسیرش منحرف ساخت. پس از برخورد پرتو‌ها با حباب، تابش سبزرنگی ظاهر شد که کروکس نام این پدیده را فلورسانس نهاد.
به این ترتیب کروکس نخستین کسی بود که دست به این اختراع جالب زد. و اصول تشکیل تصویر‌های تلویزیونی را کشف کرد، اگر چه تلویزیون چهل سال بعد اختراع شد. بعد‌ها فیزیکدانان پی بردند که «پرتوهای کاتودی» کروکس در حقیقت جریانی از الکترون‌هاست که موجد این پدیده‌اند. حباب شیشه‌ای کروکس از طرح‌هایی بود که به کشف الکترون کمک بزرگی کرد.
در این ایام پرفسور رونتگن در آزمایشگاه دانشگاه سرگرم آزمایش با یکی از حباب‌های شیشه‌ای کروکس بود. او روی حباب را با ورق نازکی از مقوا پوشاند و اطاق را تاریک کرد. سپس حباب را تخلیه کرد و از داخل آن جریان برق عبور داد. قطعه کاغذی که با ترکیبی از باریوم و پلاتینیوم آغشته شده بود مانند فلورسانس می‌تابید. این کشف بزرگی بود. از پرتوهای جدیدی خبر می‌داد، پرتو‌هایی غیر از پرتوهای کاتودی. زیرا پرتوهای کاتودی نمی‌توانند از شیشه عبور کنند.
این پرتوهای جدید، اما مجهول، قادر بودند هم از حباب شیشه‌ای و هم از کاغذ عبور کنند. جالب اینکه مسیر آنها با آهنربا یا میدان الکتروی نیرومند هرگز منحرف نمی‌شد. در آزمایش‌های دیگر پرتوهای مجهول توانستند از ورق آلومینیوم، قلع، لاستیک و خیلی از اجسام بخوبی بگذرند. فیلم عکاسی که با دقت در داخل کاغذ سیاهی پیچیده شده بود بر اثر تابش پرتوهای مجهول ظاهر شد. پرتوهای مجهول صفحات عکاسی را متأثر می‌کرد. رونتگن نام این پرتوهای مجهول را پرتوهای ایکس نهاد.
رونتگن با کشف پرتوهای ایکس، از شادی در پوست خود نمی‌گنجید. پرتوهای ایکس با پرتوهای رونتگن – که دوستانش به آن نام داده بودند – می‌توانست در پوست و درون ماده نفوذ کند. رونتگن تجربه جالبی انجام داد. او دست خود را روی صفحه عکاسی که با کاغذ سیاهی پوشیده شده بود قرار داد، ماشین مولد پرتو ایکس را روشن کرد و با کمال تعجب تصویری از سایه استخوان‌های دستش را روی صفحه دید.
به پاس این کشف بزرگ، در سال ۱۸۹۶ مدال سلطنتی رمفورد به رونتگن اهدا شد. او در سال ۱۹۰۰ به سمت استادی فیزیک دانشگاه مونیخ برگزیده شد و تا ۳ سال پیش از مرگ – سال ۱۹۲۳ – در پست خود باقی بود. در سال ۱۹۰۱ جایزه نوبل در فیزیک به ویلهم کنراد رونتگن اعطا شد.
کشف رونتگن سبب پیدایش اکتشاف‌هایی در زمینه دانش رادیواکتیویته شد. این اکتشاف‌ها بر اثر پژوهش‌ها و مطالعات دانشمندانی مثل بکورل (Antoin Henry Becquerel: فیزیکدان فرانسوی (۱۹۰۸ – ۱۸۵۲))، ماری۔ کوری، ارنست رادرفورد (Ernest Rutherford: فیزیکدان انگلیسی (۱۹۳۷- ۱۸۷۱))، پلانک، تامسون، اینشتین و فرمی صورت گرفت.
امروز، از پرتوهای ایکس در علم پزشکی برای تشخیص بیماری‌ها استفاده می‌شود. و درمورد جراحی، برای تعیین محل شکستگی استخوان، پرتوهای ایکس وسیله بسیار سودمندی است. فیزیکدان‌ها، پرتوهای ایکس را برای تجزیه ماهیت ساختمانی بلور‌ها بکار می‌گیرند و همچنین از این پرتو‌ها در صنعت به منظور بررسی و تحقیق وضع ساختمانی قسمت‌هایی از فلز که باید زیر شرایط سختی کار کند استفاده می‌شود.
هنگامی که دندانپزشک فیلم کوچکی را در دهان شما قرار می‌دهد تا به عیب دندان‌هایتان پی ببرد و بعد ماشین مولد پرتوهای ایکس را روشن می‌کند بیاد کاشف این پرتو‌ها ویلهلم کنراد رونتگن می‌افتید که چه کشف بزرگ و زندگی‌بخشی انجام داده است.
