هرآنچه لازم است راجع به لامینکتومی و روشهای کاهش فشار روی نخاع بدانید
رپورتاژ
درد در ناحیه گردن در اغلب مواقع به دلیل تحلیل رفتن و فرسودگی دیسک‌های بین مهره‌ای و مفاصل ستون فقرات در ناحیه گردن رخ میدهد. لامینکتومی گردن نوعی جراحی است که به منظور کاهش فشار روی کانال نخاعی و اعصاب، در ناحیه پشت گردن انجام می‌شود. در این عمل، لامینای نخاع و همچنین سایر بافت‌های نرم که احتمالا دلیل اصلی بروز فشردگی در این ناحیه می‌باشند، برداشته میشوند. عمل جراحی لامینکتومی به دلایل مختلفی توصیه می‌شود.
در اغلب مواقع، این جراحی برای درمان دیسک گردن و اختلالات دژنراتیو مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه دلایل شایعی که بواسطه آنها بیمار به این جراحی نیاز پیدا میکند، آورده شده است:
- درمان فشار روی کانال نخاعی (که به دلیل تنگی کانال نخاعی/اسپوندیلوز و یا افتادگی دیسک‌ها عارض می‌گردد).
- درمان فشار روی اعصاب نخاعی در ناحیه گردن (که به دلیل تنگی فورامینال، اسپوندیلوز گردن و یا افتادگی دیسک‌های بین مهره‌ای عارض می‌گردد).
- درمان مهره‌های ستون فقرات در ناحیه گردن (این عارضه ممکن است به دلیل تغییرات دژنراتیو، آرتروز و یا نوعی تروما (آسیب دیدگی) رخ میدهد).
درصورتیکه روشهای غیر جراحی(نظیر دارودرمانی، فیزیوتراپی و … ) موثر واقع نگردند، عمل جراحی توصیه می‌شود. پزشک جراح پس از معاینه ستون فقرات، بررسی سابقه پزشکی بیمار و همچنین بر اساس نتایج حاصل از تصویربرداری پرتوی ایکس ،سی‌تی اسکن یا MRI، در صورت لزوم عمل لامینکتومی را به شما پیشنهاد میکند. لازم است بدانید در صورت بروز برخی اختلالات سیستم عصبی، عمل جراحی مناسب ترین گزینه درمانی می‌باشد.
علت تنگی کانال نخاعی
کانال نخاعی و سوراخ‌های بین مهره‌ای، مجراهایی استخوانی شکل در ستون فقرات می‌باشند که از طریق آنها نخاع و اعصاب نخاعی (ریشه‌های عصبی) عبور می‌کنند. زمانیکه قطر این مجراها کاهش پیدا میکند، فضای کافی برای نخاع و اعصاب نخاعی وجود نخواهد داشت، و در نتیجه منجر به بروز فشار خواهد شد.
علائم تنگی کانال نخاعی(فشردگی نخاع و عصب‌ها)
علائم این فشردگی (نخاع یا اعصاب) شامل درد، گرفتگی، بی‌حسی، احساس گزگز کردن و ضعف می‌باشد. از آنجاییکه اعصاب نخاعی به اعصاب محیطی منشعب می‌گردند، این علائم ممکن است در دیگر بخش‌های بدن نیز بروز کند. به عنوان مثال، فشردگی عصب گردن ممکن است منجر به بروز علائم در ناحیه شانه، بازو و دست‌ها گردد.
اختلالاتی که ممکن است موجب فشردگی اعصاب گردن شوند عبارتند از: تنگی کانال نخاعی، بیماری‌های مربوط به دیسک دژنراتیو، برآمدگی یا افتادگی دیسک‌های بین مهره‌ای، خار استخوانی (استئوفیت) و یا اسپوندیلوز (آرتروز ستون فقرات). در اغلب مواقع دو یا چند مورد از این مشکلات با هم دیده میشوند.
هدف(مزایای) جراحی لامینکتومی چیست؟
از مزیت‌های جراحی لامینکتومی میتوان به کاهش درد، بی حسی، احساس گزگز کردن و از بین رفتن احساس ضعف اشاره کرد. بدین ترتیب بیمارانی که از این جراحی بهره می گیرند، از مزایای زیر بهره مند خواهند شد:
- بهبود فشردگی اعصاب (فشار وارده روی نخاع و اعصاب)
- تسکین درد
- عدم نیاز به مصرف داروهای مختلف
- پیشگیری از حاد شدن عارضه
- جلوگیری از هر گونه آسیب به نخاع و اعصاب این ناحیه
عمل جراحی لامینکتومی
عمل جراحی لامینکتومی بین 1 تا 3 ساعت طول میکشد. پس از تزریق داروهای بیهوشی، پزشک جراح برش کوچکی در ناحیه پشت گردن ایجاد کرده و با جابجاکردن بافت‌های نرم و عضلات به مهره‌های گردن نزدیک می‌شود. سپس کل لامینا و یا بخشی از آن را به منظور کاهش میزان فشردگی برمی‌دارد؛ همچنین دیگر زائده‌های استخوانی و گاهی قسمتی از دیسک بین مهره‌ای نیز برداشته خواهد شد. سپس جراح بافت‌های نرم و عضلات را مجددا به محل برمی‌گرداند و برش را بخیه می‌زند.
بهبودی پس از عمل جراحی لامینکتومی
به طور کلی، درد بازو، درد در ناحیه گردن و سردرد پس از جراحی بهبود می‌یابند، احساس ضعف نیز برطرف می‌گردد. با این وجود، بازیابی کامل قدرت و تواناییتان ممکن است هفته ها و شاید ماهها طول بکشد. علاوه بر شدت عارضه که مهم ترین عامل تاثیرگذار در بهبودی شماست، عوامل دیگری نیز وجود دارند که دوره بهبودی شما را تحت تاثیر قرار خواهند داد. در ادامه برخی از این عوامل آورده شده است:
- سن بیمار: دوره بهبودی در افراد جوان بسیار کوتاهتر از افراد سالخورده خواهد بود.
- سلامت بیمار: در صورتیکه بیمار مشکلات زمینه ای داشته باشد، طبیعی است که دوره بهبودی بیشتر طول بکشد. مواردی همچون سیگار کشیدن، اضافه وزن و سایر بیماری‌های مزمن در بهبودی شما تاثیرگذار خواهند بود.
- سبک زندگی: سبک زندگی سالم و داشتن فعالیت فیزیکی منظم فرایند بهبودی را تسریع میکند. درصورتیکه لازمه شغل شما انجام فعالیتهای فیزیکی است، بهتر است بدانید زمان بیشتری طول میکشد تا به زندگی نرمال بازگردید.
در نظر داشته باشید، احتمال موفقیت آمیز بودن عمل جراحی شما به فاکتورهای متعددی بستگی دارد. دکتر مهران مرادی، جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات در تهران با بررسی شرایط شما درصد موفقیت در این عمل جراحی را به شما اعلام خواهند کرد.
عوارض و مشکلات پس از جراحی
امروزه به لطف پیشرفت‌هایی که در زمینه جراحی ستون فقرات صورت گرفته است، این جراحی نسبتا ایمن بوده و احتمال بروز عوارض در این جراحی بسیار کم می‌باشد. نکته قابل توجه این است که عوارض جزئی ناشی از عمل جراحی لامینکتومی حدود 3 یا 4% و درصد بروز عوارض عمده 1 یا 2% گزارش شده است؛ و خوشبختانه بیش از 90% بیماران هیچ گونه عوارضی را تجربه نمی‌کنند.
قبل از عمل جراحی
قبل از عمل جراحی لازم است موارد زیر را در نظر بگیرید و پزشک جراح را در جریان مشکلاتی که دارید، قرار دهید.
- درصورتیکه تابحال دچار لختگی خون شده‌اید و یا مشکل خاصی در خونریزی داشته‌اید، بهتر است به پزشک اطلاع دهید.
- درصورتیکه تابحال دچار لختگی خون (DVT یا ترومبوز ورید عمقی) در پاهایتان و یا در ریه (آمبولی ریه) شده‌اید، بهتر است به پزشک اطلاع دهید.
- درصورتیکه از آسپیرین، وارفارین و یا دیگر داروهای رقیق کننده خون (حتی مکمل‌های گیاهی) استفاده می‌کنید، باید به پزشک اطلاع دهید.
- درصورتیکه از فشار خون بالا رنج می‌برید، باید پزشک را مطلع سازید.
- درصورتیکه تابحال هرگونه آلرژی را تجربه کرده‌اید، باید پزشک را مطلع سازید.
- سایر مشکلات پزشکی
قبل از عمل جراحی باید سیگار را ترک کنید و پس از عمل نیز حداقل برای مدت 12 ماه نمی‌توانید سیگار بکشید (بهتر است برای همیشه سیگار را ترک کنید). درصورتیکه اضافه وزن دارید، بهتر است قبل از عمل جراحی با استفاده از یک رژیم غذایی مناسب وزنتان را کم کنید. در این مورد با پزشک جراح مشورت کنید. به منظور پیشگیری از خونریزی در طول عمل جراحی و یا پس از آن، حداقل دو هفته قبل از عمل باید مصرف آسپیرین و دیگر داروهای ضدپلاکت (رقیق کننده خون) را قطع کنید.
مصرف روزانه یک قرص روی به بهبود زخم کمک میکند، بهتر است یک ماه قبل از عمل مصرف قرص را شروع کرده و تا 3 ماه پس از آن ادامه دهید.
پس از عمل جراحی
احساس درد پس از عمل، بخصوص در ناحیه جراحی طبیعی است. به منظور کنترل آن میتوانید از داروهای مسکن استفاده کنید. اغلب بیماران چند ساعت پس از عمل میتوانند راه بروند؛ در واقع پزشک هم شما را تشویق به راه رفتن میکند تا به این ترتیب فرایند گردش خون به طور طبیعی انجام شده و از بروز لختگی خون در پاها جلوگیری شود.
درصورتیکه پس از مرخصی از بیمارستان هرکدام از موارد زیر را تجربه کردید، باید سریعا پزشک را مطلع سازید و به ایشان مراجعه کنید:
- احساس درد، ضعف و بی‌حسی در بازو و پاها
- گردن درد شدید
- بروز مشکلاتی در راه رفتن یا تعادل
- تب
- تورم، قرمزی و عفونت در محل زخم
- تورم و احساس درد در عضلات ساق پا(زیر زانو)
- درد قفسه سینه یا تنگی نفس