اعتیاد به مواد مخدر چه علائمی دارد و چطور می‌شود آن را ترک کرد؟
اعتیاد به مواد مخدر که به آن اختلال مصرف مواد نیز گفته می‌شود، بیماری است که بر مغز و رفتار فرد تأثیر می‌گذارد و منجر به ناتوانی در کنترل استفاده از یک دارو یا داروی قانونی یا غیرقانونی می‌شود. موادی مانند الکل، ماری جوانا و نیکوتین نیز مواد مخدر محسوب می‌شوند. هنگامی که معتاد هستید، ممکن است با وجود مضرات ناشی از آن، همچنان به مصرف این دارو ادامه دهید.
اعتیاد به مواد مخدر می‌تواند با استفاده تجربی از یک داروی تفریحی در موقعیت‌های اجتماعی شروع شود و در برخی افراد، مصرف مواد مکرر می‌شود. برای دیگران، به ویژه با مواد افیونی، اعتیاد به مواد مخدر با قرار گرفتن در معرض دارو‌های تجویز شده یا دریافت دارو‌ها از طرف دوست یا خویشاوندی که دارو برای او تجویز شده است، آغاز می‌شود.
خطر اعتیاد و سرعت اعتیاد شما بر اساس مواد مخدر متفاوت است. برخی از دارو‌ها، مانند مسکن‌های افیونی، خطر بیشتری دارند و سریعتر از دیگران باعث اعتیاد می‌شوند.
با گذشت زمان، ممکن است به دوز‌های بیشتری از دارو برای افزایش نیاز داشته باشید. به زودی ممکن است برای احساس خوب به دارو نیاز داشته باشید. با افزایش مصرف مواد مخدر، ممکن است متوجه شوید که بدون دارو رفتن به طور فزاینده‌ای دشوار است. تلاش برای توقف مصرف مواد مخدر ممکن است باعث هوس شدید شود و شما را از نظر جسمی بیمار احساس کند (علائم ترک).
ممکن است به پزشک، خانواده، دوستان، گروه‌های حمایتی یا برنامه درمانی سازماندهی شده برای غلبه بر اعتیاد به مواد مخدر و ماندن بدون دارو احتیاج داشته باشید.
علائم
علائم یا رفتار‌های اعتیاد به مواد مخدر شامل موارد زیر است:
- احساس می‌کنید که باید به طور مرتب از دارو استفاده کنید – روزانه یا حتی چند بار در روز
- تمایل شدید به دارو که مانع از افکار دیگر می‌شود
- با گذشت زمان، نیاز به مقدار بیشتری دارو برای به دست آوردن همان اثر
- مصرف مقادیر بیشتری از دارو در مدت زمان طولانی‌تری از آنچه که تصور می‌کردید
- اطمینان حاصل کنید که منبع دارو را حفظ می‌کنید
- خرج کردن پول برای دارو، حتی اگر از عهده آن برآیید
- عدم انجام تعهدات و مسئولیت‌های کاری، یا کاهش فعالیت‌های اجتماعی یا تفریحی به دلیل مصرف مواد مخدر
- استفاده از دارو را ادامه دهید، حتی اگر می‌دانید که باعث ایجاد مشکلاتی در زندگی شما می‌شود یا به شما آسیب جسمی یا روانی وارد می‌کند
- انجام کار‌هایی برای به دست آوردن مواد مخدر که معمولاً انجام نمی‌دادید، مانند سرقت
- رانندگی یا انجام سایر فعالیت‌های خطرناک هنگامی که تحت تأثیر دارو هستید
- صرف زمان زیادی برای تهیه دارو، استفاده از دارو یا بهبود اثرات دارو
- در تلاش‌های خود برای متوقف کردن مصرف دارو شکست خورده است
- هنگام قطع مصرف دارو علائم ترک را تجربه کنید
تشخیص مصرف ناسالم مواد مخدر در اعضای خانواده
گاهی اوقات تشخیص بدخلقی یا عصبانیت معمولی نوجوانان از علائم مصرف مواد مخدر دشوار است. نشانه‌های احتمالی استفاده نوجوان یا سایر اعضای خانواده از مواد مخدر عبارتند از:
- مشکلات در مدرسه یا کار – غیبت مکرر از مدرسه یا محل کار، بی‌علاقگی ناگهانی به فعالیت‌ها یا کار مدرسه، یا افت نمرات یا عملکرد شغلی
- مسائل مربوط به سلامت جسمانی – کمبود انرژی و انگیزه، کاهش یا افزایش وزن، یا قرمزی چشم
- بی‌توجهی به ظاهر – عدم علاقه به لباس، آراستگی یا ظاهر
- تغییرات در رفتار – تلاش مبالغه‌آمیز برای جلوگیری از ورود اعضای خانواده به اتاق او یا مخفی کاری در مورد جایی که با دوستانش می‌رود. یا تغییرات شدید در رفتار و روابط با خانواده و دوستان
- مسائل مربوط به پول – درخواست ناگهانی پول بدون توضیح منطقی؛ یا کشف کنید که پول مفقود شده یا به سرقت رفته یا اقلامی از خانه شما ناپدید شده است، که نشان می‌دهد آنها برای حمایت از مصرف مواد مخدر فروخته شده‌اند.
تشخیص علائم مصرف یا مسمومیت با مواد مخدر
علائم و نشانه‌های مصرف یا مسمومیت با مواد مخدر بسته به نوع دارو ممکن است متفاوت باشد. در زیر چندین مثال خواهید یافت.
ماری جوانا، حشیش و سایر مواد حاوی حشیش
افراد از طریق کشیدن سیگار، خوردن یا استنشاق یک شکل بخار شده از این ماده مخدر از حشیش استفاده می‌کنند. شاهدانه اغلب قبل از مصرف یا همراه با سایر مواد مانند الکل یا مواد مخدر غیرقانونی مورد استفاده قرار می‌گیرد و اغلب اولین داروی مورد آزمایش است.
علائم و نشانه‌های استفاده اخیر می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- احساس سرخوشی یا احساس “بالا”
- افزایش حس بینایی، شنوایی و چشایی
- افزایش فشار خون و ضربان قلب
- چشم‌های قرمز
- دهان خشک
- کاهش هماهنگی
- مشکل در تمرکز یا به خاطر سپردن
- زمان واکنش کند شده است
- اضطراب یا تفکر پارانوئید
- بوی حشیش روی لباس یا نوک انگشتان زرد
- هوس مبالغه‌آمیز برای غذا‌های خاص در زمان‌های غیر معمول
استفاده طولانی مدت (مزمن) اغلب با موارد زیر همراه است:
- کاهش تیز بینی
- عملکرد ضعیف در مدرسه یا محل کار
- تعداد دوستان و علایق کاهش یافته است
K2، اسپایس
دو گروه دارو‌های مصنوعی – کانابینوئید‌های مصنوعی و کاتینون‌های جایگزین یا مصنوعی – در اکثر ایالت‌ها غیرقانونی هستند. اثرات این دارو‌ها می‌تواند خطرناک و غیرقابل پیش بینی باشد، زیرا هیچ کنترل کیفی وجود ندارد و برخی از ترکیبات ممکن است شناخته نشده باشند.
کانابینوئید‌های مصنوعی که K2 یا Spice نیز نامیده می‌شوند، روی گیاهان خشک شده اسپری می‌شوند و سپس دود می‌شوند، اما می‌توانند به عنوان چای گیاهی تهیه شوند. علیرغم ادعای سازنده، این‌ها ترکیبات شیمیایی هستند تا محصولات “طبیعی” یا بی‌ضرر. این مواد می‌توانند “ماری جوانا” مشابه “ماری جوانا” تولید کنند و به یک جایگزین محبوب اما خطرناک تبدیل شده‌اند.
علائم و نشانه‌های استفاده اخیر می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- احساس سرخوشی یا احساس “بالا”
- خلق و خوی بالا
- حس تغییر یافته در درک بصری، شنیداری و چشایی
- اضطراب یا تحریک شدید
- پارانویا
- توهم
- افزایش ضربان قلب و فشار خون یا حمله قلبی
- استفراغ
- گیجی
کاتینون‌های جایگزین، که “نمک‌های حمام” نیز نامیده می‌شوند، مواد تغییر دهنده ذهن (روانگردان) مشابه آمفتامین‌ها مانند اکستازی (MDMA) و کوکائین هستند. بسته‌ها اغلب به عنوان محصولات دیگر برچسب‌گذاری می‌شوند تا از شناسایی جلوگیری شود.
با وجود نام، این محصولات حمام مانند نمک‌های اپسوم نیستند. کاتینون‌های جایگزین را می‌توان خورد، خرخره، استنشاق یا تزریق کرد و بسیار اعتیادآور است. این دارو‌ها می‌توانند باعث مسمومیت شدید شوند، که منجر به عوارض خطرناکی برای سلامتی یا حتی مرگ می‌شود.
علائم و نشانه‌های استفاده اخیر می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- رضایت
- افزایش اجتماعی بودن
- افزایش انرژی و تحریک
- افزایش میل جنسی
- افزایش ضربان قلب و فشار خون
- مشکلات تفکر واضح
- از دست دادن کنترل ماهیچه‌ها
- پارانویا
- موارد وحشت زدگی
- توهم
- هذیان
- رفتار‌های روان پریشی و خشونت‌آمیز
باربیتورات‌ها، بنزودیازپین‌ها و خواب‌آور‌ها
باربیتورات‌ها، بنزودیازپین‌ها و خواب‌آور‌ها دارو‌های ضد افسردگی سیستم عصبی مرکزی هستند. آنها اغلب در جستجوی احساس آرامش یا تمایل به “خاموش کردن” یا فراموش کردن افکار یا احساسات مربوط به استرس استفاده می‌شوند و مورد سوء استفاده قرار می‌گیرند.
- باربیتورات‌ها به عنوان مثال می‌توان به فنوباربیتال و سکوباربیتال (سکونال) اشاره کرد.
- بنزودیازپین‌ها به عنوان مثال می‌توان به دارو‌های آرامبخش مانند دیازپام (والیوم)، آلپرازولام (زاناکس)، لورازپام (آتیوان)، کلونازپام (کلونوپین) و کلردیازپوکساید (لیبریوم) اشاره کرد.
- خواب‌آور. به عنوان مثال می‌توان به دارو‌های خواب‌آور مانند زولپیدم (Ambien، Intermezzo، دیگران) و زالپلون (سوناتا) اشاره کرد.
علائم و نشانه‌های استفاده اخیر می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- خواب آلودگی
- لکنت زبان
- عدم هماهنگی
- تحریک‌پذیری یا تغییر خلق و خو
- مشکلات تمرکز یا تفکر واضح
- مشکلات حافظه
- حرکات غیر ارادی چشم
- عدم مهار
- تنفس کند و فشار خون کاهش می‌یابد
- سقوط یا تصادف
- سرگیجه
مت، کوکائین و سایر محرک‌ها
محرک‌ها شامل آمفتامین‌ها، مت (مت آمفتامین)، کوکائین، متیل فنیدات (ریتالین، کنسرتا، دیگران) و آمفتامین دکستروآمفتامین (Adderall، Adderall XR، دیگران) است. آنها اغلب در جستجوی “بالا” یا افزایش انرژی، برای بهبود عملکرد در محل کار یا مدرسه، یا کاهش وزن یا کنترل اشتها استفاده می‌شوند و مورد سوء استفاده قرار می‌گیرند.
علائم و نشانه‌های استفاده اخیر می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- احساس نشاط و اعتماد به نفس بیش از حد
- افزایش هوشیاری
- افزایش انرژی و بی‌قراری
- تغییر رفتار یا پرخاشگری
- سخنرانی سریع یا پر سر و صدا
- مردمک‌های متسع شده
- گیجی، توهم و توهم
- تحریک‌پذیری، اضطراب یا پارانویا
- تغییر در ضربان قلب، فشار خون و دمای بدن
- تهوع یا استفراغ با کاهش وزن
- اختلال در قضاوت
- احتقان بینی و آسیب به غشای مخاطی بینی (در صورت خروپف دارویی)
- زخم‌های دهان، بیماری‌های لثه و پوسیدگی دندان در اثر مصرف سیگار (“دهان مت”)
- بیخوابی
- افسردگی با از بین رفتن دارو
مواد مخدر رایج باشگاهی و مهمانی‌ها
دارو‌های باشگاه معمولاً در باشگاه‌ها، کنسرت‌ها و مهمانی‌ها استفاده می‌شود. به عنوان مثال می‌توان به اکستازی یا مولی (MDMA)، گاما هیدروکسی بوتیریک اسید (GHB)، فلونیترازپام (روهیپنول-مارکی که در خارج از ایالات متحده استفاده می‌شود-همچنین روتی نامیده می‌شود) و کتامین اشاره کرد. این دارو‌ها همه در یک گروه نیستند، اما برخی از اثرات و خطرات مشابه را دارند، از جمله اثرات مضر طولانی مدت.
از آنجا که GHB و فلونیترازپام می‌توانند باعث آرام بخش، شل شدن عضلات، گیجی و از دست دادن حافظه شوند، احتمال سوء رفتار جنسی یا تجاوز جنسی با استفاده از این دارو‌ها در ارتباط است.
علائم و نشانه‌های استفاده از دارو‌های کلاب می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- توهم
- پارانویا
- مردمک‌های متسع شده
- لرز و تعریق
- لرزش غیر ارادی (لرزش)
- تغییر رفتار
- گرفتگی عضلات و فشار دادن دندان‌ها
- شل شدن عضلات، هماهنگی ضعیف یا مشکلات حرکتی
- کاهش مهار‌ها
- افزایش یا تغییر حس بینایی، صدا و مزه
- قضاوت ضعیف
- مشکلات حافظه یا از دست دادن حافظه
- کاهش هوشیاری
- افزایش یا کاهش ضربان قلب و فشار خون
توهم‌زا‌ها
بسته به نوع دارو، استفاده از توهم‌زا می‌تواند علائم و نشانه‌های متفاوتی را ایجاد کند. رایج‌ترین توهم‌زا اسید لیزرژیک دی اتیل آمید (LSD) و فن سیکلیدین (PCP) است.
استفاده از LSD ممکن است باعث موارد زیر شود:
- توهم
- برای مثال، درک واقعیت را بسیار کاهش می‌دهد، به عنوان مثال، تفسیر ورودی از یکی از حواس شما مانند حس‌های دیگر مانند شنیدن رنگ‌ها
- رفتار تکانشی
- تغییر سریع احساسات
- تغییرات ذهنی دائمی در ادراک
- ضربان قلب سریع و فشار خون بالا
- لرزش
- فلاش بک‌ها، تجربه‌ای دوباره از توهمات-حتی سال‌ها بعد
استفاده از PCP ممکن است باعث موارد زیر شود:
- احساس جدا شدن از بدن و محیط اطراف
- توهم
- مشکلات مربوط به هماهنگی و حرکت
- رفتار پرخاشگرانه، احتمالاً خشونت‌آمیز
- حرکات غیر ارادی چشم
- عدم احساس درد
- افزایش فشار خون و ضربان قلب
- مشکلات تفکر و حافظه
- مشکلات صحبت کردن
- اختلال در قضاوت
- عدم تحمل سر و صدای زیاد
- گاهی اوقات تشنج یا کما
استنشاقی
علائم و نشانه‌های استفاده از دارو‌های تنفسی بسته به ماده متفاوت است. برخی از مواد استنشاق معمولاً شامل چسب، رقیق‌کننده رنگ، مایع تصحیح، مایع نشانگر نمد، بنزین، مایعات تمیز‌کننده و محصولات آئروسل خانگی است. با توجه به سمی بودن این مواد، کاربران ممکن است دچار آسیب مغزی یا مرگ ناگهانی شوند.
علائم و نشانه‌های استفاده می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- دارا بودن یک ماده استنشاقی بدون توضیح منطقی
- سرخوشی یا مسمومیت مختصر
- کاهش مهار
- جنگجویانه یا جنگ طلبانه
- سرگیجه
- تهوع یا استفراغ
- حرکات غیر ارادی چشم
- به نظر می‌رسد مست با تار گفتار، حرکات آهسته و هماهنگی ضعیف ظاهر می‌شود
- ضربان نامنظم قلب
- لرزش
- بوی نامطبوع مواد استنشاق‌کننده
- بثورات در اطراف بینی و دهان
مسکن‌های افیونی
تریاک‌ها دارو‌های مخدر و مسکنی هستند که از‌تریاک تولید می‌شوند یا به صورت مصنوعی ساخته می‌شوند. این دسته از دارو‌ها شامل هروئین، مورفین، کدئین، متادون و اکسی کدون است.
گاهی اوقات “اپیدمی‌تریاک” نامیده می‌شود، اعتیاد به دارو‌های ضد درد اوپیوئیدی در ایالات متحده به میزان نگران‌کننده‌ای رسیده است. برخی از افرادی که برای مدت طولانی از مواد افیونی استفاده می‌کردند ممکن است در طول درمان نیاز به جایگزینی موقت یا طولانی مدت دارو‌های تجویز شده توسط پزشک داشته باشند.
علائم و نشانه‌های مصرف و وابستگی به مواد مخدر می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- کاهش احساس درد
- تحریک، خواب آلودگی یا آرام بخش
- لکنت زبان
- مشکلات مربوط به توجه و حافظه
- مردمک محدود
- عدم آگاهی یا بی‌توجهی به افراد و اشیاء اطراف
- مشکلات مربوط به هماهنگی
- افسردگی
- گیجی
- یبوست
- آبریزش بینی یا زخم بینی (در صورت خروپف دارو‌ها)
- علائم سوزنی (در صورت تزریق دارو)
زمان مراجعه به پزشک
اگر استفاده از مواد مخدر شما خارج از کنترل است یا مشکلی ایجاد می‌کند، از او کمک بگیرید. هرچه زودتر به دنبال کمک باشید، شانس بهبودی طولانی مدت شما بیشتر می‌شود. با پزشک اصلی خود صحبت کنید یا به یک متخصص بهداشت روانی مراجعه کنید، مانند یک پزشک متخصص در زمینه اعتیاد یا روانپزشکی اعتیاد، یا یک مشاور مجاز الکل و مواد مخدر.
در موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:
- شما نمی‌توانید مصرف یک دارو را متوقف کنید
- شما با وجود مضرات ناشی از آن همچنان به مصرف دارو ادامه می‌دهید
- استفاده از مواد مخدر منجر به رفتار‌های ناایمن مانند استفاده از سوزن یا رابطه جنسی محافظت نشده شده است
- فکر می‌کنید ممکن است پس از قطع مصرف دارو علائم ترک داشته باشید
اگر آمادگی مراجعه به پزشک را ندارید، خطوط راهنما یا خطوط تماس ممکن است مکان مناسبی برای یادگیری درمان باشد. این خطوط را می‌توانید در اینترنت یا دفترچه تلفن پیدا کنید.
چه زمانی باید به دنبال کمک فوری بود
اگر شما یا کسی که می‌شناسید دارویی مصرف کرده است به دنبال اورژانس باشید و:
- ممکن است بیش از حد مصرف کرده باشد
- تغییرات آگاهی را نشان می‌دهد
- در تنفس مشکل دارد
- تشنج یا تشنج دارد
- دارای علائم احتمالی حمله قلبی مانند درد قفسه سینه یا فشار است
- هرگونه واکنش جسمی یا روانی دردسرساز دیگری نسبت به مصرف دارو دارد
اجرای مداخله
افرادی که با اعتیاد دست و پنجه نرم می‌کنند، معمولاً انکار می‌کنند که مصرف مواد مخدر آنها مشکل ساز است و تمایلی به درمان ندارند. مداخله فرصتی سازماندهی شده را در اختیار فرد مورد علاقه قرار می‌دهد تا قبل از بدتر شدن اوضاع تغییراتی را ایجاد کند و می‌تواند در ایجاد انگیزه برای درخواست یا قبول کمک کمک کند.
مداخله باید با دقت برنامه‌ریزی شود و ممکن است توسط خانواده و دوستان با مشورت پزشک یا متخصص مانند مشاور مجاز الکل و مواد مخدر انجام شود یا توسط متخصص مداخله هدایت شود. این شامل خانواده و دوستان و گاهی همکاران، روحانیون یا دیگران است که به فردی که با اعتیاد مبارزه می‌کند اهمیت می‌دهند.
در طول مداخله، این افراد دور هم جمع می‌شوند تا با شخص در مورد عواقب اعتیاد گفتگو کنند و از او بخواهند که درمان را بپذیرد.
علل
مانند بسیاری از اختلالات سلامت روان، عوامل متعددی در ایجاد اعتیاد به مواد مخدر دخیل هستند. عوامل اصلی عبارتند از:
- محیط. به نظر می‌رسد عوامل محیطی، از جمله باور‌ها و نگرش‌های خانواده شما و قرار گرفتن در معرض گروه همسالان که مصرف مواد را تشویق می‌کند، در مصرف اولیه مواد مخدر نقش داشته باشد.
- ژنتیک هنگامی که شروع به استفاده از دارو کرده‌اید، ممکن است اعتیاد تحت تأثیر ویژگی‌های ارثی (ژنتیکی) قرار گیرد، که ممکن است پیشرفت بیماری را به تاخیر انداخته یا تسریع کند.
تغییرات در مغز
به نظر می‌رسد اعتیاد جسمانی زمانی ایجاد می‌شود که استفاده مکرر از یک دارو احساس لذت مغز شما را تغییر دهد. این داروی اعتیادآور باعث تغییرات فیزیکی در برخی از سلول‌های عصبی (نورون‌ها) در مغز شما می‌شود. نورون‌ها برای برقراری ارتباط از مواد شیمیایی به نام انتقال دهنده عصبی استفاده می‌کنند. این تغییرات می‌توانند مدت زیادی پس از قطع مصرف دارو باقی بمانند.
عوامل خطر
افراد در هر سن، جنس و موقعیت اقتصادی می‌توانند به مواد مخدر معتاد شوند. عوامل خاصی می‌توانند بر احتمال و سرعت ایجاد اعتیاد تأثیر بگذارند:
- سابقه خانوادگی اعتیاد. اعتیاد به مواد مخدر در برخی از خانواده‌ها شایع‌تر است و احتمالاً مستعد استعداد ژنتیکی است. اگر شما دارای خویشاوند خون، مانند والدین یا خواهر و برادر، با اعتیاد به الکل یا مواد مخدر هستید، در معرض خطر بیشتری برای ایجاد اعتیاد به مواد مخدر قرار دارید.
- اختلال سلامت روان. اگر از اختلالات روانی مانند افسردگی، اختلال نقص توجه/بیش فعالی (ADHD) یا اختلال استرس پس از سانحه رنج می‌برید، به احتمال زیاد معتاد به مواد مخدر می‌شوید. استفاده از مواد مخدر می‌تواند راهی برای مقابله با احساسات دردناک مانند اضطراب، افسردگی و تنهایی باشد و می‌تواند این مشکلات را بدتر کند.
- فشار همسالان. فشار همسالان یک عامل قوی در شروع استفاده و سوء استفاده از مواد مخدر است، به ویژه برای جوانان.
- عدم مشارکت خانواده. شرایط دشوار خانوادگی یا عدم پیوند با والدین یا خواهر و برادر‌های شما ممکن است خطر اعتیاد را افزایش دهد، همچنین عدم نظارت والدین.
- استفاده اولیه. استفاده از مواد مخدر در سنین پایین می‌تواند باعث ایجاد تغییرات در مغز در حال توسعه و افزایش احتمال پیشرفت به سمت اعتیاد به مواد مخدر شود.
- مصرف یک داروی بسیار اعتیادآور. برخی از دارو‌ها، مانند محرک‌ها، کوکائین یا مسکن‌های مخدر، ممکن است منجر به ایجاد سریعتر اعتیاد نسبت به سایر دارو‌ها شوند. سیگار کشیدن یا تزریق مواد مخدر می‌تواند احتمال اعتیاد را افزایش دهد. مصرف مواد مخدر که کمتر اعتیادآور تلقی می‌شوند-به اصطلاح “دارو‌های سبک”-می‌تواند شما را در مسیری برای مصرف و اعتیاد قرار دهد.
عوارض
مصرف مواد مخدر می‌تواند اثرات کوتاه مدت و بلند مدت قابل توجه و مخربی داشته باشد. مصرف برخی دارو‌ها می‌تواند بسیار خطرناک باشد، به ویژه اگر دوز‌های بالایی مصرف کنید یا آنها را با دارو‌های دیگر یا الکل ترکیب کنید. در اینجا چند نمونه آورده شده است.
- مت آمفتامین، مواد افیونی و کوکائین بسیار اعتیادآور هستند و پیامد‌های متعدد کوتاه مدت و بلندمدتی برای سلامتی ایجاد می‌کنند، از جمله رفتار‌های روان پریشی، تشنج یا مرگ بر اثر مصرف بیش از حد.
- GHB و فلونیترازپام ممکن است باعث آرام بخش، گیجی و از دست دادن حافظه شوند. این به اصطلاح “دارو‌های تجاوز به خرما” توانایی مقاومت در برابر تماس‌های ناخواسته و به خاطر آوردن رویداد را مختل می‌کند. در دوز‌های بالا، آنها می‌توانند باعث تشنج، کما و مرگ شوند. با مصرف این دارو‌ها با الکل، خطر افزایش می‌یابد.
- اکستازی یا مولی (MDMA) می‌تواند باعث کم آبی بدن، عدم تعادل الکترولیت‌ها و عوارضی شود که می‌تواند شامل تشنج شود. MDMA طولانی مدت می‌تواند به مغز آسیب برساند.
- یکی از خطرات خاص دارو‌های باشگاهی این است که مایع، قرص یا پودر این دارو‌ها در خیابان اغلب حاوی مواد ناشناخته‌ای هستند که می‌توانند مضر باشند، از جمله سایر دارو‌های غیرقانونی یا دارویی.
- با توجه به ماهیت سمی دارو‌های استنشاقی، کاربران ممکن است دچار آسیب مغزی در سطوح مختلف شدت شوند.
سایر عوارض تغییر دهنده زندگی
وابستگی به دارو‌ها می‌تواند تعدادی از عوارض خطرناک و مخرب ایجاد کند، از جمله:
- ابتلا به بیماری واگیر دار. افرادی که به مواد مخدر معتاد هستند، بیشتر از طریق رابطه جنسی ناامن یا با استفاده از سوزن به بیماری عفونی مانند HIV مبتلا می‌شوند.
- سایر مشکلات سلامتی. اعتیاد به مواد مخدر می‌تواند منجر به طیف وسیعی از مشکلات کوتاه مدت و بلند مدت سلامت روحی و جسمی شود. این‌ها بستگی به نوع دارو دارد.
- حوادث. افرادی که به مواد مخدر معتاد هستند، بیشتر در معرض رانندگی یا انجام فعالیت‌های خطرناک دیگر هستند.
- خودکشی کردن. افراد معتاد به مواد مخدر بیشتر از افرادی که معتاد نیستند خودکشی می‌کنند.
- مشکلات خانوادگی. تغییرات رفتاری ممکن است باعث درگیری زناشویی یا خانوادگی و مسائل مربوط به حضانت شود.
- مسائل کار. مصرف مواد مخدر می‌تواند باعث کاهش عملکرد در محل کار، غیبت و در نهایت از دست دادن شغل شود.
- مشکلات در مدرسه. مصرف مواد مخدر می‌تواند بر عملکرد تحصیلی و انگیزه برتری در مدرسه تأثیر منفی بگذارد.
- مسائل حقوقی. مشکلات حقوقی برای مصرف‌کنندگان مواد مخدر معمول است و می‌تواند ناشی از خرید یا برخورداری از دارو‌های غیرقانونی، سرقت برای حمایت از اعتیاد به مواد مخدر، رانندگی در هنگام تحت تأثیر مواد مخدر یا الکل یا اختلاف بر سر حضانت کودکان باشد.
- مشکلات مالی. صرف هزینه برای حمایت از مصرف مواد، نیاز‌های دیگر را از بین می‌برد، می‌تواند منجر به بدهی شود و می‌تواند منجر به رفتار‌های غیرقانونی یا غیراخلاقی شود.
پیشگیری
بهترین راه برای جلوگیری از اعتیاد به یک دارو این است که به هیچ وجه از آن استفاده نکنید. اگر پزشک شما دارویی با احتمال اعتیاد تجویز کرده است، هنگام مصرف دارو مراقب باشید و دستورالعمل‌های ارائه شده توسط پزشک را دنبال کنید.
پزشکان باید این دارو‌ها را در دوز‌ها و مقادیر ایمن تجویز کنند و میزان مصرف آنها را زیر نظر داشته باشند تا دوز زیاد یا مدت طولانی به شما داده نشود. اگر احساس می‌کنید که باید بیش از دوز تجویز شده دارو مصرف کنید، با پزشک خود مشورت کنید.
پیشگیری از سوء مصرف مواد مخدر در کودکان و نوجوانان
برای جلوگیری از سوء مصرف مواد مخدر در کودکان و نوجوانان، این مراحل را انجام دهید:
- برقراری ارتباط. با فرزندان خود در مورد خطرات مصرف و سوء استفاده از مواد مخدر صحبت کنید.
- گوش بده. وقتی فرزندانتان درباره فشار همسالان صحبت می‌کنند، شنونده خوبی باشید و از تلاش‌های آنها برای مقاومت در برابر آنها حمایت کنید.
- الگوی خوبی باشید. از الکل یا دارو‌های اعتیادآور سوء استفاده نکنید. فرزندان والدینی که از مواد مخدر سوء استفاده می‌کنند در خطر بیشتری برای اعتیاد به مواد مخدر قرار دارند.
- پیوند را تقویت کنید. روی روابط خود با فرزندان خود کار کنید. پیوند قوی و پایدار بین شما و فرزند شما خطر استفاده یا سوء مصرف مواد مخدر را در فرزند شما کاهش می‌دهد.
جلوگیری از عود
هنگامی که به مواد مخدر معتاد شدید، در خطر بازگشت مجدد به الگوی اعتیاد قرار دارید. اگر شروع به استفاده از دارو کنید، به احتمال زیاد دوباره کنترل استفاده از آن را از دست خواهید داد – حتی اگر تحت درمان بوده‌اید و مدتی از دارو استفاده نکرده‌اید.
- به برنامه درمانی خود پایبند باشید. هوس‌های خود را زیر نظر بگیرید. ممکن است به نظر برسد که بهبود یافته‌اید و نیازی به ادامه اقدامات برای عدم مصرف دارو ندارید. اما اگر همچنان به درمانگر یا مشاور خود مراجعه کنید، از جلسات گروهی حمایت کرده و از دارو‌های تجویز شده استفاده کنید، شانس شما برای ماندن بدون دارو بسیار بیشتر خواهد بود.
- از موقعیت‌های پرخطر اجتناب کنید. به محله‌ای که برای تهیه مواد مخدر استفاده می‌کردید، باز نگردید. و از جمع قدیمی مواد مخدر خود دوری کنید.
- در صورت استفاده مجدد از دارو فوراً کمک بگیرید. اگر دوباره شروع به مصرف دارو کردید، بلافاصله با پزشک خود، متخصص سلامت روان خود یا شخص دیگری که می‌تواند به شما کمک کند صحبت کنید.
تشخیص
تشخیص اعتیاد به مواد مخدر (اختلال مصرف مواد) نیاز به ارزیابی کامل دارد و اغلب شامل ارزیابی توسط روانپزشک، روانشناس، یا مشاور مجاز الکل و مواد مخدر است. برای ارزیابی مصرف مواد مخدر از آزمایش خون، ادرار یا سایر آزمایشگاه‌ها استفاده می‌شود، اما این یک آزمایش تشخیص اعتیاد نیست. با این حال، ممکن است از این آزمایش‌ها برای نظارت بر درمان و بهبودی استفاده شود.
برای تشخیص اختلال مصرف مواد، اکثر متخصصان بهداشت روانی از معیار‌های راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) که توسط انجمن روانپزشکان آمریکا منتشر شده است، استفاده می‌کنند.
درمان
اگرچه هیچ درمانی برای اعتیاد به مواد مخدر وجود ندارد، اما گزینه‌های درمانی که در زیر توضیح داده می‌شود به شما کمک می‌کند تا بر اعتیاد غلبه کرده و عاری از مواد مخدر باشید. درمان شما بستگی به داروی مورد استفاده و هرگونه اختلال پزشکی یا سلامت روانی دارد که ممکن است داشته باشید. پیگیری طولانی مدت برای جلوگیری از عود بیماری مهم است.
برنامه‌های درمان وابستگی شیمیایی
برنامه‌های درمانی معمولاً موارد زیر را ارائه می‌دهند:
- جلسات درمانی فردی، گروهی یا خانوادگی
- تمرکز بر درک ماهیت اعتیاد، عاری از مواد مخدر و جلوگیری از عود
- سطوح مراقبت و تنظیمات که بسته به نیاز شما متفاوت است، مانند برنامه‌های سرپایی، اقامتی و بستری
سم زدایی
هدف از سم زدایی، که به آن “سم زدایی” یا ترک اعتیاد نیز گفته می‌شود، این است که شما را قادر سازد تا هرچه سریعتر و با خیال راحت مصرف داروی اعتیادآور را متوقف کنید. برای برخی از افراد، انجام درمان ترک به صورت سرپایی بی‌خطر است. دیگران ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان یا مرکز درمانی مسکونی داشته باشند.
خروج از دسته‌های مختلف دارو‌ها – مانند افسردگی‌ها، محرک‌ها یا مواد مخدر – عوارض جانبی متفاوتی را ایجاد می‌کند و نیاز به رویکرد‌های متفاوتی دارد. سم زدایی ممکن است شامل کاهش تدریجی دوز دارو یا جایگزینی موقت سایر مواد مانند متادون، بوپرنورفین یا ترکیبی از بوپرنورفین و نالوکسان باشد.
داروهایی که برای درمان اعتیاد می‌توان تجویز کرد
در صورت مصرف بیش از حد مواد افیونی، نالوکسان، آنتاگونیست مواد مخدر، می‌تواند توسط اورژانس‌ها یا در برخی ایالت‌ها، توسط افرادی که شاهد مصرف بیش از حد هستند، تجویز شود. نالوکسان به طور موقت اثرات دارو‌های شبه افیونی را معکوس می‌کند.
در حالی که نالوکسان سال‌ها در بازار بود، سیستم‌های تحویل مانند نارکان (اسپری بینی نالوکسان) و Evzio (دستگاه تزریق نالوکسان) در حال حاضر در دسترس هستند، اگرچه می‌توانند بسیار گران باشند.
Evzio یک دستگاه تزریق کوچک است که دستورالعمل‌های صوتی را برای راهنمایی کاربر ارائه می‌دهد و به طور خودکار سوزن را در ران وارد می‌کند تا تزریق نالوکسان انجام شود. روش زایمان هرچه باشد، پس از استفاده از نالوکسان، فوراً به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید.
رفتار درمانی
به عنوان بخشی از یک برنامه درمان دارویی، رفتار درمانی – نوعی روان درمانی – می‌تواند توسط یک روانشناس یا روانپزشک انجام شود، یا ممکن است از یک مشاور مجاز الکل و مواد مخدر مشاوره بگیرید. درمان و مشاوره ممکن است با یک فرد، یک خانواده یا یک گروه انجام شود. درمانگر یا مشاور می‌تواند:
- به شما کمک می‌کند تا راه‌هایی برای مقابله با میل به مواد مخدر ایجاد کنید
- راهکار‌هایی برای جلوگیری از مصرف دارو‌ها و جلوگیری از عود بیماری پیشنهاد دهید
- پیشنهاداتی در مورد نحوه برخورد با عود در صورت وقوع ارائه دهید
- در مورد مسائل مربوط به شغل خود، مشکلات حقوقی و روابط با خانواده و دوستان صحبت کنید
- اعضای خانواده را برای کمک به آنها در توسعه مهارت‌های ارتباطی بهتر و حمایت از آنها در نظر بگیرید
- به سایر شرایط بهداشت روانی بپردازید
گروه‌های خودیاری
بسیاری از گروه‌های حمایتی از خود، هر چند نه همه، از مدل 12 مرحله‌ای استفاده می‌کنند که ابتدا توسط الکلی‌های گمنام ایجاد شده است. گروه‌های حمایتی از خود مانند معتادان گمنام به افرادی که به مواد مخدر اعتیاد دارند کمک می‌کنند.
پیام گروه خودیاری این است که اعتیاد یک اختلال مزمن با خطر عود است. گروه‌های حمایتی از خود می‌توانند احساس شرم و انزوا را کاهش دهند که می‌تواند منجر به عود شود.
درمانگر یا مشاور مجاز شما می‌تواند به شما در تعیین گروه پشتیبانی خودیاری کمک کند. همچنین ممکن است گروه‌های پشتیبانی را در انجمن خود یا در اینترنت پیدا کنید.
مقابله و پشتیبانی
غلبه بر اعتیاد و ماندن بدون مواد مخدر مستلزم تلاش مداوم است. یادگیری مهارت‌های مقابله‌ای جدید و دانستن اینکه از کجا باید کمک گرفت ضروری است. انجام این اقدامات می‌تواند به موارد زیر کمک کند:
- به یک درمانگر مجاز یا مشاور دارو‌های معتبر در زمینه مواد مخدر و الکل مراجعه کنید. اعتیاد به مواد مخدر با تعدادی از مشکلات مرتبط است که ممکن است در درمان یا مشاوره به آنها کمک شود، از جمله دیگر نگرانی‌های زمینه‌ای سلامت روان یا مشکلات ازدواج یا خانواده. مراجعه به روانپزشک، روانشناس یا مشاور مجاز می‌تواند به شما در بازیابی آرامش و بهبود روابط کمک کند.
- به دنبال درمان سایر اختلالات سلامت روان باشید. افرادی که مشکلات روانی دیگری مانند افسردگی دارند، بیشتر به مواد مخدر معتاد می‌شوند. در صورت داشتن علائم یا نشانه‌هایی از مشکلات روانی، فوراً از یک متخصص بهداشت روانی واجد شرایط درخواست کنید.
- به یک گروه پشتیبانی بپیوندید گروه‌های حمایتی مانند معتادان گمنام یا افراد الکلی گمنام می‌توانند در مقابله با اعتیاد بسیار مثر باشند. شفقت، درک و تجربیات مشترک می‌تواند به شما کمک کند اعتیاد خود را ترک کرده و عاری از مواد مخدر باشید.
آماده شدن برای ویزیت پزشکی
این ممکن است به دریافت دیدگاه مستقل از شخصی که به او اعتماد دارید و شما را به خوبی می‌شناسد کمک کند. می‌توانید در مورد مصرف مواد خود با پزشک اولیه خود صحبت کنید یا از یک متخصص اعتیاد مانند مشاور مشروبات الکلی و مواد مخدر، یا روانپزشک یا روانشناس، برای ارجاع بخواهید. یکی از اقوام یا دوستان خود را همراه داشته باشید.
در اینجا برخی از اطلاعات به شما کمک می‌کند تا برای قرار خود آماده شوید.
آنچه شما می‌توانید انجام دهید
قبل از قرار ملاقات، آماده باشید:
- در مورد مصرف مواد مخدر صادق باشید. هنگامی که از مواد مخدر ناسالم استفاده می‌کنید، می‌توانید به آسانی میزان مصرف و میزان اعتیاد خود را کوچک یا دست کم بگیرید. برای به دست آوردن تصور دقیق اینکه کدام درمان ممکن است کمک‌کننده باشد، با پزشک یا سایر متخصصان بهداشت روانی صادق باشید.
- لیستی از همه دارو‌ها، ویتامین‌ها، گیاهان دارویی یا مکمل‌های دیگر که مصرف می‌کنید و دوز‌های آن تهیه کنید. در مورد دارو‌های قانونی یا غیرقانونی که استفاده می‌کنید به پزشک اطلاع دهید.
- لیستی از سوالات خود را برای پرسیدن از پزشک یا متخصص سلامت روان تهیه کنید.
برخی از سوالاتی که باید از پزشک خود بپرسید شامل موارد زیر است:
- بهترین روش برای اعتیاد به مواد مخدر چیست؟
- آیا باید به روانپزشک یا سایر متخصصان بهداشت روان مراجعه کنم؟
- آیا باید به بیمارستان بروم یا در بیمارستان یا سرپایی در کلینیک بهبودی وقت بگذرانم؟
- جایگزین روش اولیه‌ای که پیشنهاد می‌کنید چیست؟
- آیا بروشور یا سایر مطالب چاپ شده وجود دارد؟ چه وب سایت‌هایی را توصیه می‌کنید؟
در هنگام ملاقات خود از پرسیدن سوالات دیگر دریغ نکنید.
چه انتظاری از پزشک خود داشته باشید
به احتمال زیاد پزشک تعدادی س youال از شما می‌پرسد. آماده پاسخگویی به آنها باشید تا وقت خود را برای بررسی هر نکته‌ای که می‌خواهید روی آن تمرکز کنید، ذخیره کنید. ممکن است پزشک شما بپرسد:
- از چه داروهایی استفاده می‌کنید؟
- مصرف داروی شما از چه زمانی شروع شد؟
- چند وقت یکبار از مواد مخدر استفاده می‌کنید؟
- وقتی از دارو استفاده می‌کنید، چقدر مصرف می‌کنید؟
- آیا تا به حال احساس کرده‌اید که ممکن است با مواد مخدر مشکل داشته باشید؟
- آیا سعی کرده‌اید به تنهایی ترک کنید؟ وقتی این کار را کردید چه اتفاقی افتاد؟
- اگر سعی کردید ترک کنید، علائم ترک داشتید؟
- آیا اعضای خانواده از مصرف مواد مخدر شما انتقاد کرده‌اند؟
- آیا آماده دریافت درمان مورد نیاز برای اعتیاد به مواد مخدر هستید؟
