مجموعه داستان «سلام خانم جنیفر لوپز»، نوشته «چیستا یثربی»: معرفی و بررسی
نویسنده :چیستا یثربی
ناشر: نامیرا
تیراژ:۲۲۰۰نسخه
قیمت: ۱۹۰۰تومان
چندی پیش اولین مجموعه داستان «چیستا یثربی» با عنوان «سلام خانم جنیفر لوپز» توسط نشر نامیرا منتشر شد. گمان می رود که «یثربی» این داستان ها را در خلال سال های کار نمایشنامه نویسی، ترجمه، کار مطبوعاتی، تحقیق و سایر مشغولیاتش نوشته است و از این رو این داستان ها در فضاها، محیط ها و سطح های متفاوتی از لحاظ داستان پردازی در نوسانند. آنچه در اکثر این داستان ها بیشتر به چشم می آید رویکرد روانکاوانه نویسنده و خصلت درونی و ذهنی دادن به واقعیات و رخدادهای داستان ها در قالب یک جریان پیوسته ذهنی و گامی سیال است که شامل رجعت به گذشته آدم ها و پرداخت به حال آنها و رویدادهای پیش روی آنها است.
در اکثر این داستان ها به مسائل، مباحث واختلالاتی روانی می پردازدکه آدم ها نسبتی با آنها داشته و «یثربی» این مسائل را طوری در داستان هایش طرح کرده که مخاطب در مسیر داستان ها به چگونگی پدید آمدن این مسائل و معضلات روانی و شرایط پدید آمدن آنها پی می برد. «یثربی» در پرداخت روانشناسیک به سوژه های داستانی پیوسته در مرز میان فضاهای واقعی و خیالی حرکت کرده و فضاهای سوررئال ورئال را درهم می آمیزد. در داستان «مردی با پیراهن و شلوار سفید» رویا پردازی دختری مدهوش و عاشق را طرح می کند و از این طریق به مسئله رویا که یکی از مباحث جدی در روانشناسی است می پردازد. داستان ها ضمن برخوردار بودن از فضاها، زمان ها و مکان های متعددی که با فاصله و رویکردی زیبا شناسانه در کنار هم آمده اند و همچنین رویدادهای تودرتویی که تابع منطق اصل تداعی آزاد در روانشناسی هستند برای خواننده بسیار سهل الهضم بوده و سریع با آنها ارتباط برقرار می کند. البته این ریتم سریع و پشت سر هم آمدن اتفاقات داستانی باعث آن شده که داستان ها از بافت ادبی لازم برخوردار نباشند. وقتی می توان به صورت موجزی به بدنه داستان تزریق کرد و می توان گفت که در داستان «فقط رفته بودیم عکس یادگاری بگیریم» به خوبی به آن پرداخت شده است به طوری که وقایع نرم، نرم مسیر داستان را طی می کنند و تاثیر واحدی که از شاخصه های مهم داستان کوتاه است به مخاطب انتقال می یابد.
داستان های این کتاب با اینکه از تکنیک های بسیار پیچیده و مدرن داستانی برخوردار نیستند ولی موضوعات دلچسب آنها یک ویژگی برجسته تماتیک به آنها داده و از این رو مخاطب ضمن همذات پنداری با شخصیت ها و ارتباط با سوژه و موضوع لحظه به لحظه با وقایع و فضای داستان ها همراه می شود.این داستان ها اغلب طرح واگویه ها، دغدغه ها و دل مشغولی های زنان و مردان بوده و بسیاری از مسائل، معضلات، نابسامانی های روانی و اجتماعی رنج ها، مصیبت ها، احساسات و تلقیات متفاوت این طیف گسترده از جامعه در این محیط ها و فضاهای داستانی انعکاس و بروز یافته است.اکثر داستان های این کتاب پایانی بازدارند تا خواننده براساس یافته هایش از متن داستان، هرطور که بخواهد آن را به پایان ببرد.
در پایان نباید از نظر دور داشت که در بعضی از داستان ها فضاهایی سیال و معلق به تبع حال و هوای درونی و روانی آدم ها و همچنین آرامشی که این آدم ها در مقاطعی از قصه به آن می رسند در داستان ها صورت می پذیرد که یک نوع حس رهایی و وارستگی هم به خواننده می بخشند و ذهنیتی سیال و رها در او پدید می آورند. به عنوان مثال باید به حس رهایی و آرامش درونی دختر داستان «مستقیم» اشاره کرد که در برخورد با راننده ناشناس به آن دست داده بود ولی چنان آسوده خاطر با این موقعیت برخورد می کند که حتی رفتن به کام مرگ در این موقعیت هم برایش دلپذیر می شود تا حس رهایی را مزمزه کند.
