فیلم اقتباس – نقد، تحلیل و خلاصه داستان – Adaptation 2002
کارگردان اسپایک جونز – بازیگران نیکلاس کیج، مریل استریپ، کریس کوپر_ مدت ۱۰۴ دقیقه
در فیلم اقتباس نیکلاس کیج، در نقش دو برادر، خاطره بازیهای بد و اغراق شدهاش در فیلمهای اخیر را از ذهن میزداید و به نقاط اوج بازیگریاش (ترک لاس وگاس، توحش در قلب) نزدیک میشود. او در این فیلم نقش یک فیلمنامه نویس مبتدی را بازی میکند که قرار است از یک داستان پر فروش اقتباس کند. اما کار به همین جا ختم نمیشود. او در باتلاق ذهن خودش گیر افتاده است و از همان لحظات شروع فیلم در دنیای مغشوش و پریشان نویسنده غرق میشویم و تکگویی درونیاش با کلمات در هم ریختهای که گاه غم انگیز و گاه مضحک به نظر میآید لحن متناقض فیلم را تعیین میکند.
در آغاز ماجرا، او میکوشد با وضعیت پیش رویش کنار بیاید. کوشش او برای شناخت گل ارکیده و سپس درک سطر به سطر داستان برای تبدیل آن به فیلمنامه موقعیت مضحکی ایجاد میکند که لحظه به لحظه ویژگیهای طنز آمیزش واضحتر میشود. به ویژه رویای روده بر کننده فیلمنامه نویس ما درباره آشنایی با پیشخدمت کافه به بهانه رمان. راهنمایی او برای دیدن گل ارکیده و بالاخره صمیمیتی که تنها با زدن ضربهای بر در به باد میرود و نویسنده را از رویای خوش موفقیت در زندگی و کارش بیرون میآورد.
اسپایک جونز به عنوان نویسنده و کارگردان به راحتی با موقعیتهای نامتجانس و مفاهیم متضاد کار میکند و از نمایش تنگناهای متناقضی که به شکل مداوم پدید میآیند هراسی به خود راه نمیدهد.
اقتباس، یک کمدی غریب و خاص درباره دنیای ذهنی هنرمندان است. چارلی کافمن، نویسنده معمولی ما، علی رغم استعداد اندکش در مییابد که خانم نویسنده این نوول پر فروش (با بازی معمولی مریل استریپ) چه رو دست بزرگی به خواننده، تهیهکننده شیفته داستان و خود کافمن در مقام فیلمنامهنویس زده است. از اینجا به بعد لحن فیلم به رغم حفظ ایدههایی کمابیش ریشخند آمیز به تدریج تغییر میکند و کافمن بهای درک جعلی بودن رمان و نویسندهاش را از دست دادن «نیمه دیگر» ش میپردازد.